Γράφει ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΖΕΛΙΑΝΑΙΟΣ
Η κωδεΐνη δεν είναι δα και κανένα χιλιοτραγουδισμένο ναρκωτικό μιας και σπανίως ενέπνευσε κάποιον μουσικό να γράψει κάτι για αυτήν, σε αντίθεση με κάποιους άλλους δημοφιλείς συγγενείς της. Υπάρχει όμως μια περίπτωση στην ιστορία της ροκ μουσικής όπου κάποιο τραγούδι που την αφορά, και μάλιστα όχι στην πρώτη εκτέλεσή του, υπήρξε η αιτία για μια από τις μεγαλύτερες αδικίες στην μουσική ιστορία των sixties. Σε μια περίοδο όπου όλοι δικαιούνταν το μερτικό τους στην επιτυχία και ακόμα και τα πιο μέτρια απομεινάρια εκείνης της εποχής μας παρουσιάζονται πλέον στις αντίστοιχες επανεκδόσεις τους ως τα «χαμένα ψυχεδελικά αριστουργήματα», το «Codine» των Charlatans δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της συνολικής πορείας του συγκροτήματος. Τραγούδι και συγκρότημα, ενώ είχαν όλα τα φόντα για να γίνουν κορυφές στην περιβόητη σκηνή του Σαν Φρανσίσκο των sixties, τελικά κατάφεραν ελάχιστα. Το τραγούδι δεν κυκλοφόρησε καν και το συγκρότημα μισοδιαλύθηκε, με το ήδη ηχογραφημένο πρώτο του άλμπουμ να μένει τελικά κι αυτό στα συρτάρια.
Το «Codine» γράφτηκε και πρωτοτραγουδήθηκε το 1963 από την Καναδή (με ινδιάνικο αίμα) φολκ τραγουδίστρια Buffy Sainte-Marie και την αυθεντική εκτέλεσή του (σαν «Cod'ine») τη συναντάμε στο πρώτο της άλμπουμ με τίτλο It’s My Way! του 1964 που κυκλοφόρησε από την Vanguard. Η εν λόγω τύπισσα εκείνη την εποχή μάλλον ήταν στο φουλ «ερωτευμένη» με την κωδεΐνη, αλλά επειδή η «σχέση» τους μόνο κακό της έκανε, έγραψε το συγκεκριμένο τραγούδι, το οποίο διακατεχόταν από έναν έντονο πάθος ενάντια στα ναρκωτικά. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό τραγούδι τόσο ως προς το στίχο όσο και ως προς την ερμηνεία! Πάνω σε μια τυπικά απλή, ακουστική φολκ ενορχήστρωση, η Sainte-Marie τραγουδάει για την καταστροφική ιστορία ενός κοριτσιού που η μάνα της και ο πατέρας της τής άφησαν ευχή και κατάρα να μην μπλέξει μ’ αυτό το σκατόπραμα που, μάλιστα, είναι χειρότερο κι απ’ το ουίσκι! Και το τραγούδι απογειώνεται με μια ερμηνεία γεμάτη απόγνωση και βυθισμένη στη μοναξιά των καταραμένων!
Η Buffy συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας μέσα από αρκετά άλμπουμ καταγράφοντας μια σημαντική παρουσία στην αμερικανική φολκ σκηνή, ενώ θα καταφέρει να ακουστεί τελικά στο ευρύτερο κοινό το 1970, με δυο συμμετοχές της στο σάουντρακ της ταινίας του Nicolas Roeg, Performance, με πρωταγωνιστή τον Mick Jagger. Παράλληλα ο έντονος ακτιβισμός της θα την κάνει συνολικά μια αξιοπρόσεκτη περίπτωση που αξίζει να εκτιμηθεί!
Από την άλλη πλευρά, το μουσικό ιστορικό φόντο στο οποίο γεννήθηκαν οι Charlatans είναι λίγο πολύ γνωστό. Το 1965 τα πράγματα βράζουν στο Σαν Φρανσίσκο, αλλά και σε ολόκληρη την Καλιφόρνια. Μια καινούργια μουσική σκηνή, κατ’ αρχήν τοπική αλλά τελικά παναμερικανική, αρχίζει να κάνει τα πρώτα της βήματα με κινητήριο καύσιμο ένα εκρηκτικό μείγμα από μπόλικη έμπνευση, όρεξη και αμέτρητες ποσότητες από κάθε λογής παραισθησιογόνα. Τί κι αν το LSD, το σπουδαιότερο από αυτά, θα απαγορευτεί σε ολόκληρη την πολιτεία ένα χρόνο αργότερα. Τη δουλειά του την είχε κάνει. Το 1966 το ηφαίστειο εκρήγνυται και η ασυγκράτητη λάβα του θα σκεπάσει τελικά ολόκληρη την Αμερική. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όλα έμοιαζαν ιδανικά για τους Charlatans. Η φήμη τους ήταν αρκετά μεγάλη στα συναυλιακά πλαίσια της περιοχής και τα πρώτα τους demo για την Autumn και την Kama Sutra αποτελούσαν τα πιο πειστικά επιχειρήματα για την πρώτη τους κυκλοφορία στις επτά ίντσες.
Στις αρχές του 1966, και αφού τον προηγούμενο χρόνο έχουν ηχογραφήσει ένα demo για την Autumn, μπαίνουν στο στούντιο για λογαριασμό της Kama Sutra όπου και ηχογραφούν εννέα τραγούδια, τα οποία που θα αποτελέσουν το υλικό για το πρώτο τους άλμπουμ. Το δε «Codine» επρόκειτο να είναι το πρώτο τους σινγκλ με δεύτερη πλευρά το «32/20 Blues», επίσης μια διασκευή ενός κομματιού του Robert Johnson. Μάλιστα, είχε κυκλοφορήσει ακόμα και ένα διαφημιστικό φυλλάδιο προαναγγέλλοντας το γεγονός! Ωστόσο, το σινγκλ δε θα κυκλοφορήσει ποτέ και η στενομυαλιά της Kama Sutra θα στερήσει από την παγκόσμια δισκογραφία ένα επτάιντσο που σίγουρα θα γινόταν κλασικό. Η εκτέλεση των Charlatans, αν και έχει σχεδόν την μισή διάρκεια σε σχέση με την αυθεντική, είναι αντιπροσωπευτική της αξίας του συγκροτήματος με το εκπληκτικό κιθαριστικό σόλο του Mike Wilhelm να στέκει σαν ένας από τους πυλώνες του ήχου του Σαν Φρανσίσκο!
Τελικά, η εταιρία θα πασάρει το σινγκλ στην Kapp η οποία θα κρατήσει σταθερή τη δεύτερη πλευρά και θα αντικαταστήσει την πρώτη με το «The Shadow Knows» από τα ίδια sessions του Αυγούστου του 1966. Την ίδια τύχη θα έχει και το άλμπουμ που θα παραμείνει ανέκδοτο. Το σινγκλ «The Shadow Knows / 32-20 Blues» (1966, Kapp 779) τελικά θα είναι το μοναδικό που θα δει το φως της δισκογραφίας από αυτή την πρώτη σύνθεση της μπάντας.
H αυθεντική εκτέλεση του Codine περιλαμβάνεται στο άλμπουμ It's My Way της Buffy Saint-Marie
Έπειτα από αλλαγές μελών, σταθεροί θα μείνουν μόνο ο Wilhelm και o μπασίστας Richard Olsen, αλλά τελικά το συγκρότημα δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Η νέα μορφή των Charlatans θα ξαναμπεί στο στούντιο στα τέλη του 1968, αυτή τη φορά για λογαριασμό της Philips, και οι νέες ηχογραφήσεις θα συμπεριληφθούν στο πρώτο και μοναδικό ομώνυμο άλμπουμ τους που θα κυκλοφορήσει στις αρχές του 1969 και ενώ οι Charlatans είχαν ήδη διαλυθεί – αυτή τη φορά οριστικά.
Σε όλη τη διάρκεια των 60s το «Codine» θα διασκευαστεί από ουκ ολίγα συγκροτήματα της γκαραζοψυχεδελικής σκηνής. Όλες αυτές οι εκτελέσεις αποδεικνύουν ότι οι μπάντες αυτές πάτησαν μάλλον πάνω στην εκτέλεση των Charlatans και όχι στην αυθεντική. Ενδεικτικά αναφέρω τους Litter (στο άλμπουμ Distortions του 1966), τους Leaves (στο άλμπουμ All the Good That’s Happening του 1967), τους Quicksilver Messenger Service (στο σάουντρακ του Revolution του 1968), τον Donovan (το ηχογράφησε το 1970 αλλά κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στο άλμπουμ Troubadour – The Definitive Collection 1964-1976 του 1992) κλπ. Η εκτέλεση των Charlatans αν και ανέκδοτη μάλλον είχε κάνει τη δουλειά της.
Τελικά θα περάσουν σχεδόν δέκα χρόνια από την ηχογράφηση εκείνων των ημερών για να δουν αυτά τα τραγούδια το φως της δισκογραφίας και μάλιστα σε παράνομη μορφή. Το 1977, μια παράξενη ιταλική ετικέτα, η Groucho Marx, θα κυκλοφορήσει ένα μυστήριο bootleg με τίτλο το όνομα της μπάντας. Στο εξώφυλλο, δυο παράλληλα καουμπόϊκα πιστόλια και στα αυλάκια του επιτέλους οι περιβόητες ηχογραφήσεις της Kama Sutra με το «Codine» πρώτο-πρώτο.
Το 1983 η γαλλική Eva, μανούλα σε κάτι τέτοια, θα κυκλοφορήσει το άλμπουμ Alabama Bound, το οποίο επίσης περιέχει τα sessions της Kama Sutra και ασφαλώς το «Codine» δεν θα μπορούσε να λείπει από εκεί. Το άλμπουμ επανακυκλοφόρησε σε CD το 1992 μαζί με τα κομμάτια του μοναδικού τους άλμπουμ για τη Philips. Το 1985, για πρώτη φορά σε συλλογή, η αμερικάνικη Rhino στον έβδομο «τόμο» της σειράς της Nuggets (καμιά σχέση με την κλασσική συλλογή της Elektra του 1972, αλλά με εξίσου χρήσιμο και σπάνιο υλικό), με υπότιτλο Early San Francisco και περιεχόμενο… ό,τι αναφέρει ο τίτλος, θα συμπεριλάβει το «Codine» μαζί με ένα σωρό άλλες σπάνιες ηχογραφήσεις των πρώτων ημερών της νεοσύστατης σκηνής του Σαν Φρανσίσκο. Ανάμεσά τους η πρώτη, πανέμορφα ρολαριστή εκτέλεση του «Somebody To Love» των Great Society στις επτά ίντσες από το 1965, μαζί με τη δεύτερη πλευρά του, η πρώτη, θεϊκή εκτέλεση του «Bass Strings» των Country Joe & The Fish (κατά τη γνώμη μου καλύτερη από εκείνη του άλμπουμ) από το ομώνυμο EP τους και κάμποσα άλλα.
Και για το τέλος, το καλύτερο. Το 1996 η Big Beat κυκλοφορεί το CD The Amazing Charlatans που περιλαμβάνει τα πάντα από την πρώτη περίοδό τους. Το demo στην Autumn, οι ηχογραφήσεις για την Kama Sutra, συν ανέκδοτο μέχρι πρότινος υλικό ηχογραφημένο το 1967 και το 1968 σε διάφορα άλλα στούντιο. Σύνολο 23 τραγούδια, όλα ηχογραφημένα στο στούντιο.
Θανάσης Ζελιαναίος
Γεννήθηκα το 1973 και μέχρι τώρα παραμένω αθεράπευτα ερασιτέχνης σε όλα εκείνα τα πράγματα που κάνουν τη ζωή να έχει νόημα. Κινούμενος ανάμεσα στη μουσική και το σινεμά έχω το παράξενο χούι να βαριέμαι εύκολα, να αλλάζω ενδιαφέροντα αλλά πάντα να παραμένω εραστής των δυο παραπάνω τρόπων έκφρασης σε όλες τις μορφές της. Που και που γράφω και καμιά αράδα για όλα αυτά.
Θανάσης Ζελιαναίος
Γεννήθηκα το 1973 και μέχρι τώρα παραμένω αθεράπευτα ερασιτέχνης σε όλα εκείνα τα πράγματα που κάνουν τη ζωή να έχει νόημα. Κινούμενος ανάμεσα στη μουσική και το σινεμά έχω το παράξενο χούι να βαριέμαι εύκολα, να αλλάζω ενδιαφέροντα αλλά πάντα να παραμένω εραστής των δυο παραπάνω τρόπων έκφρασης σε όλες τις μορφές της. Που και που γράφω και καμιά αράδα για όλα αυτά.
Θανάσης Ζελιαναίος
Γεννήθηκα το 1973 και μέχρι τώρα παραμένω αθεράπευτα ερασιτέχνης σε όλα εκείνα τα πράγματα που κάνουν τη ζωή να έχει νόημα. Κινούμενος ανάμεσα στη μουσική και το σινεμά έχω το παράξενο χούι να βαριέμαι εύκολα, να αλλάζω ενδιαφέροντα αλλά πάντα να παραμένω εραστής των δυο παραπάνω τρόπων έκφρασης σε όλες τις μορφές της. Που και που γράφω και καμιά αράδα για όλα αυτά.