Γράφει ο Αργύρης Αργυριάδης
Συνοπτικά, ως «Catch 22» θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά κάθε κατάσταση αντιστοιχεί με «φαύλο κύκλο». Απέκτησε σημαντικό κοινωνικό ενδιαφέρον ως περιγραφή των γραφειοκρατικών παραλογισμών που χαρακτηρίζουν τα κλειστά συστήματα -όπως ο Στρατός- και τους κανόνες τους. Το Catch-22 είναι ο κανόνας του προσεκτικά δομημένου παραλογισμού, από τον οποίο το άτομο δεν μπορεί να ξεφύγει.
[...] O Γιοσάριαν τον κοίταξε ήρεμα και δοκίμασε διαφορετική μέθοδο. "Ο Ορ είναι τρελός;"
"Βεβαίως είναι". είπε ο γιατρός Ντάνικα.
"Μπορείς να τον κρατήσεις στο έδαφος;"
"Βεβαίως μπορώ. Αλλά πρέπει πρώτα να μου το ζητήσει. Έτσι λέει ο κανονισμός".
"Τότε γιατί δε σου το ζητάει;"
"Επειδή είναι τρελός", είπε ο γιατρός Ντανίκα. "Πρέπει να είναι τρελός για να συνεχίζει να πετάει σε μάχιμες αποστολές, παρά το γεγονός ότι έχει κινδυνέψει να σκοτωθεί τόσες φορές. Και βέβαια μπορώ να κρατήσω τον Ορ στο έδαφος. Αλλά πρέπει πρώτα να μου το ζητήσει".
"Αυτό είναι όλο κι όλο που πρέπει να κάνει, για να μείνει στο έδαφος;", ρώτησε ο Γιοσάριαν.
"Όχι. Τότε δεν μπορώ να τον κρατήσω στο έδαφος".
"Εννοείς πως υπάρχει παγίδα στη μέση;"
"Βεβαίως υπάρχει παγίδα", αποκρίθηκε ο γιατρός Ντανίκα. Το Κατς-22. Όποιος θέλει να βγει από τις μάχιμες αποστολές δεν είναι πραγματικά τρελός".
Υπήρχε μόνο μια παγίδα και αυτή ήταν το Κατς-22, που καθόριζε πως η ανησυχία κάποιου για την προσωπική του ασφάλεια, μπροστά σε πραγματικούς και άμεσους κινδύνους, ήταν λειτουργία του νου. Ο Ορ ήταν τρελός και μπορούσαν να τον κρατήσουν στο έδαφος. Δεν είχε παρά να το ζητήσει, και μόλις το ζητούσε, θα έπαυε πια να είναι τρελός και θα έπρεπε να πετάξει και σε άλλες αποστολές. Ο Ορ θα ήταν τρελός για να πετάξει και σε άλλες αποστολές, και υγιής αν δεν πετούσε, αλλά αν ήταν υγιής έπρεπε να πετάξει και σε άλλες. Αν πετούσε σε άλλες, ήταν τρελός και έτσι δεν ήταν αναγκασμένος να πετάξει, αλλά αν δεν ήθελε να πετάξει, ήταν υγιής και έπρεπε να πετάξει. Ο Γιοσάριαν είχε συγκινηθεί βαθύτατα από την απλότητα αυτού του άρθρου του Κατς-22 και άφησε να του ξεφύγει ένα σφύριγμα θαυμασμού. [...]
(Απόσπασμα από το βιβλίο του Τζόζεφ Χέλερ,Catch 22).
Συνοπτικά, ως «Catch 22» θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά κάθε κατάσταση αντιστοιχεί με «φαύλο κύκλο». Απέκτησε σημαντικό κοινωνικό ενδιαφέρον ως περιγραφή των γραφειοκρατικών παραλογισμών που χαρακτηρίζουν τα κλειστά συστήματα -όπως ο Στρατός- και τους κανόνες τους. Το Catch-22 είναι ο κανόνας του προσεκτικά δομημένου παραλογισμού, από τον οποίο το άτομο δεν μπορεί να ξεφύγει.
Ο Τζον Γιοσάριαν, ο κεντρικός ήρωας, ήθελε να σταματήσει να πετάει με το αεροπλάνο και να βομβαρδίζει. Ο μοναδικός τρόπος για να το κάνει ήταν να δηλώσει ότι είναι παράφρων. Η δήλωση αυτή όμως σήμαινε ότι ήταν σε θέση να κρίνει τον εαυτό του σωστά και κατά συνέπεια δεν ήταν παράφρων, συνεπώς μπορούσε να πετάει και να βομβαρδίζει. Ουσιαστικά, δηλαδή, δεν υπήρχε τρόπος να πετύχει τον σκοπό του.
Ο Joseph Heller, μετά τη φρίκη και την παράνοια που έζησε ως βομβαρδιστής της αμερικανικής αεροπορίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έγραψε με το μοναδικό του χιούμορ το μεγαλύτερο αντιπολεμικό μυθιστόρημα όλων των εποχών, μια μοναδική σάτιρα, η οποία, κατ' επέκταση περιέγραφε την τρέλα της σύγχρονης κοινωνίας.
Η εικόνα της Ρώμης εν μέσω του πολέμου, τού δίνει την αφορμή να περιγράψει τη φτώχεια, θέτοντας αυτονόητα –πλην όμως άλυτα- ερωτήματα: Γιατί να επικρατούν τόσο έντονα η φτώχια και η μιζέρια; Γιατί να κατακλύζουν τους δρόμους πεινασμένα παιδιά; Γιατί οι άνθρωποι να εμπλέκονται στη βία του πολέμου πεθαίνοντας κατά χιλιάδες στους δρόμους; Η απάντηση του Χέλερ είναι αυτό ακριβώς το μυθιστόρημα, στο οποίο δηλώνει ότι «οι μη έχοντες δεν έχουν κανέναν έλεγχο της κατάστασης και, κατά συνέπεια, δεν μπορούν να κάνουν τίποτα γι' αυτό».
Η έκφραση, λοιπόν, «Catch 22» σημαίνει μια κατάσταση όπου η λύση της είναι πρακτικά αδύνατη. Ή, καλύτερα, είναι σαν να έχεις ένα μπαούλο που και μοναδικό κλειδί του είναι κλειδωμένο μέσα του. Το εκβιαστικό νέο δίλλημα που προκύπτει με τις εκλογές της 7ης Ιουλίου είναι το Catch 22 της δημοκρατίας. Κατά την γνώμη μου, η δυνατότητα βρίσκεται εκτός του δίπολου «Τσίπρας ή Κούλης», πέρα από το «αριστερά ή δεξιά ». Αντί του ιδεολογήματος «ποια εξουσία;» το ζητούμενο είναι ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Πάντα, όταν με ρωτάνε τι να ψηφίσουμε, αφού εξηγήσω δεν είμαι εγώ αυτός που θα πει τι πρέπει να κάνει ο καθένας, επιμένω ότι πρέπει να σκεφτόμαστε έξω από το «κουτί». Και αυτή η σκέψη είναι που μπορεί να μας οδηγήσει σε έναν άλλο τελείως διαφορετικό κόσμο όπου δεν θα ζητούν από το αρνί και το λιοντάρι να αποφασίσουν από κοινού για το δείπνο τους. Ειδάλλως, η επιλογή θα είναι πάντα άνευ σημασίας όπως: Κιθαρίστας ή ντράμερ; Σε ένα συγκρότημα Hip – Hop.
Αργύρης Αργυριάδης
Ο Αργύρης Αργυριάδης αφού πρώτα έζησε την συγκλονιστική εμπειρία της συναυλίας του Rory Gallagher στην Νέα Φιλαδέλφεια το 1981 έκτοτε, από μικρή ηλικία τρέχει στα στενά των Εξαρχείων, πιστός στην Ιδέα της ελευθερίας, παραμένει πάντα καταληψίας «τρελός και ευτυχισμένος», υπερασπιστής του Ιστορικού Μείζονος Αναρχισμού και μέλους του Ενός Δυνατού Συνδικάτου. Μισό αιώνα μετά την γέννηση του, έχει αφιερώσει τις σπουδές του στην ιατρική, την ψυχιατρική και την ψυχολογία στον αγώνα για την κοινωνική χειραφέτηση. Όταν δεν διαβάζει επικίνδυνα βιβλία, δεν ακούει παράξενες μουσικές ή να γράφει ακατανόητες ιστορίες στο merlin's, συμμετέχει σε Αυτοργανωμένες Συλλογικότητες Υγείας,συνελεύσεις, πορείες και δράσεις διότι τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Αργύρης Αργυριάδης
Ο Αργύρης Αργυριάδης αφού πρώτα έζησε την συγκλονιστική εμπειρία της συναυλίας του Rory Gallagher στην Νέα Φιλαδέλφεια το 1981 έκτοτε, από μικρή ηλικία τρέχει στα στενά των Εξαρχείων, πιστός στην Ιδέα της ελευθερίας, παραμένει πάντα καταληψίας «τρελός και ευτυχισμένος», υπερασπιστής του Ιστορικού Μείζονος Αναρχισμού και μέλους του Ενός Δυνατού Συνδικάτου. Μισό αιώνα μετά την γέννηση του, έχει αφιερώσει τις σπουδές του στην ιατρική, την ψυχιατρική και την ψυχολογία στον αγώνα για την κοινωνική χειραφέτηση. Όταν δεν διαβάζει επικίνδυνα βιβλία, δεν ακούει παράξενες μουσικές ή να γράφει ακατανόητες ιστορίες στο merlin's, συμμετέχει σε Αυτοργανωμένες Συλλογικότητες Υγείας,συνελεύσεις, πορείες και δράσεις διότι τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα.