«Fandango!»: Ή, πώς οι ZZ Top έβαλαν φωτιά στη Νέα Ορλεάνη και κατάφεραν να φτιάξουν έναν από τους καλύτερους «μισούς» live δίσκους του rock and roll…

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Το 1974, οι ZZ Top περιόδευαν στην Αμερική για να προωθήσουν το τρίτο τους άλμπουμ, Tres Hombres, που είχε κυκλοφορήσει τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς και γνώριζε ήδη μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ, κυρίως χάρη στο «La Grange», ένα πενταβρόμικο, ηλεκτρικό take-no-prisoners boogie που τσάκιζε κόκαλα.

Στις 12 Απριλίου εκείνης της χρονιάς, το συγκρότημα έδωσε μια συγκλονιστική συναυλία στο The Warehouse της Νέας Ορλεάνης, η οποία ηχογραφήθηκε ζωντανά και αποτέλεσε την πρώτη πλευρά του Fantango!, του επόμενου δίσκου των ZZ Top που θα κυκλοφορούσε ένα χρόνο αργότερα, τον Απρίλιο του 1975.
Την εποχή εκείνη, ο κιθαρίστας Billy Gibbons και ο μπασίστας Dusty Hill δεν μόστραραν ακόμα τις θρυλικές γενειάδες που γνωρίζουμε όλοι (εντάξει, όχι και οι τρεις - σίγουρα ο Beard δεν την είχε ανάγκη - το όνομά του έφτανε και περίσσευε), ενώ οι περιοδείες τους ήταν σχετικά λιτές και δεν είχαν καμία σχέση με τα περιοδεύοντα «τσίρκα» των πολύ μεταγενέστερων χρόνων του συγκροτήματος.


Το «Thunderbird», το τραγούδι που ανοίγει το Fandango!, είχε κυκλοφορήσει αρχικά το 1961 από τους Nightcaps, μια rock and roll μπάντα από το Ντάλας του Τέξας που είχε γνωρίσει κάποιες επιτυχίες στις αρχές της δεκαετίας του ’60, κυρίως σε πολιτειακό επίπεδο. Ωστόσο, επειδή φαίνεται ότι τα πήγαιναν καλύτερα ως προς τη μουσική παρά ως προς το επιχειρησιακό πνεύμα, είχαν αμελήσει να κατοχυρώσουν τα δικαιώματα. Οι ZZ Top φέρθηκαν πιο έξυπνα και φρόντισαν να διεκδικήσουν το τραγούδι σαν δική τους σύνθεση, και μολονότι αργότερα οι Nightcaps προσπάθησαν να τους πάρουν τα δικαιώματα, το τελικό αποτέλεσμα απέβη σε βάρος τους. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση μη βιαστείτε να κρίνετε αρνητικά τους ZZ, επειδή και οι Nightcaps είχαν αρκετά λερωμένη τη φωλίτσα τους. Και όχι μόνον αυτοί...
Αν και οι Nightcaps είχαν προσθέσει τα ονόματά τους σαν συνθέτες του «Thunderbird» όταν το κυκλοφόρησαν σαν σινγκλ, έκλεβαν σχεδόν κατάφωρα το ομώνυμο τραγούδι του μπλουζίστα Dossie Terry που είχε κυκλοφορήσει το 1957 – οπότε, μήπως ήταν αυτός ο αυθεντικός δημιουργός του τραγουδιού; Μπα… Αν πάμε λίγο πιο πίσω, διαπιστώνουμε ότι ακόμα και η εκτέλεση του Terry ακούγεται ύποπτα παρόμοια με το «Get High Everybody», το τραγούδι που είχε κυκλοφορήσει το 1952 ο Melvin «Lil’ Son» Jackson, ένας άλλος μπλουζίστας τραγουδιστής και μουσικός από το Ντάλας πριν εμφανιστεί σινγκλ του Jackson. Μύλος η φάση, αλλά τελικά το ιστορικό τρίο από το Χιούστον τσίμπησε όλον τον παρά…


Φυσικά, για το επόμενο κομμάτι του δίσκου δεν υπήρξαν παρόμοιες τριβές και μηνύσεις, καθώς οι ZZ δεν θα τολμούσαν να παρακάμψουν το τεράστιο συνθετικό ντουέτο των Jerry Leiber και Mike Stoller στο «Jailhouse Rock», την παγκόσμια επιτυχία του βασιλιά Elvis. Mε τη διαφορά ότι στη διασκευή που κοσμεί το Fandango!, οι ZZ Top φορτίζουν ακόμα περισσότερο την «τρέλα» του και το απογειώνουν, με τη φωνή του Gibbons να κάπως ειρωνική, με το σύντομο σόλο του να βγάζει φωτιά και με την rhythm section των Hill και Beard να βρυχάται στο φόντο.
Και αμέσως μετά το… χάος. Ένα δεκάλεπτο ξεφάντωμα με γενικό τίτλο «Backdoor Medley» που είναι και η πεμπτουσία της «ζωντανής» πλευράς άλμπουμ δένοντας μαζί με τον πιο απόλυτο τρόπο το «Mellow Down Easy» του Willie Dixon, το «Boogie Chillen» (στο οπισθόφυλλο αναγράφεται σαν «Long Distance Boogie») του John Lee Hooker και το «Backdoor Love Affair» των ίδιων των ZZ Top, το κομμάτι που έκλεινε το πρώτο τους άλμπουμ. Στο ενδιάμεσο, οι Gibbons και Hill ανταλλάσσουν αστεία στη σκηνή, παρλάρουν σαν να «ραπάρουν» παραληρηματικά, συνδιαλέγονται με το ακροατήριο, αφηγούνται ιστοριούλες, κι όλα αυτά σε ένα ξέφρενο πάρτι με τη συμμετοχή ενός κοινού που φαίνεται να διασκεδάζει με την ψυχή του. Όπως γράφτηκε κάπου, «το αποτέλεσμα σε κάνει να θέλεις να σκαρφαλώσεις στο πιο κοντινό τραπέζι και να κοπανιέσαι σαν παλαβός». Κι αν σας ενδιαφέρει έστω και στο παραμικρό η γνώμη μου, νομίζω ότι η ζωντανή πλευρά του Fandango! στέκεται επάξια δίπλα σε μνημειώδη live άλμπουμ εκείνων των χρόνων όπως το Full House των J.J. Geil’s Band, το One More For The Road των Lynyrd Skynyrd και το Stupidity των Dr. Feelgood. Ακόμα κι αν το Fantdango! είχε κυκλοφορήσει τότε σαν ΕΡ, με την πρώτη του μόνο πλευρά, και πάλι θα ήταν ένα αθάνατο ηχητικό ντοκουμέντο.


Ωστόσο, ούτε η δεύτερη πλευρά, τα έξι τραγούδια που ηχογράφησαν στο στούντιο από τον Δεκέμβριο του 1974 μέχρι τον Μάρτιο της επόμενης χρονιάς, χάνει λεπτό από το ενδιαφέρον της. Τα «Blue Jean Blues», «I Heard on the X» και «Tush», συμπεριλαμβάνονται ήδη στο «πάνθεον» των τραγουδιών του rock and roll, μεταξύ των άλλων που έχουν ηχογραφήσει οι ZZ To στην πενηντάχρονη καριέρα τους. Τα βρόμικα γυρίσματα του Frank στα τύμπανα, τα μεθυσμένα ριφάκια και σόλο του Billy Gibbons και ο ασυγκράτητος παλμός από το μπάσο του Dusty Hill, συνδυάζονται όλα μαζί για μια boogie έκρηξη «καουμπόικου» rock βουτηγμένου στο αλκοόλ.


Έτσι λοιπόν, πριν το «Legs» ή το «Sharp Dressed Men», πριν τις γενειάδες και τα χαζοχαρούμενα βίντεο, τρεις Τεξανοί που είχαν εμμονή με τα blues και άκουγαν μεξικάνικους ραδιοσταθμούς από την άλλη πλευρά των συνόρων, έβαλαν στο βινύλιο 15 λεπτά ενός ζωντανού εκρηκτικού μίγματος, πρόσθεσαν περίπου άλλα 20 στο στούντιο, και κάπως έτσι δημιούργησαν έναν από τους καλύτερους δίσκους στο rock.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:

H τραγική ιστορία του κιθαρίστα των Lynyrd Skynyrd, Allen Collins...

Από τους Genesis στην Αποκάλυψη: Δίσκοι και λουλούδια, δυο σε ένα...

Ο Frank Zappa, τo "Hot Rats" και μια ψυχολογικά αψυχολόγητη σχέση...

J.J. Cale: "Θα έχεις, φαντάζομαι, ακούσει το After Midnight..."

Emerson Lake & Palmer: Μια αφίσα και μια τυχαία ανάμνηση...


image

Γιάννης Καστάναρας

Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξιν και κατ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
 
 
 
image

Γιάννης Καστάναρας

Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξην και καθ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
 
 
 
image

Γιάννης Καστάναρας

Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξην και καθ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.