Γράφει ο Μιχάλης Πούγουνας
Η Hipgnosis ήταν μια αγγλική ομάδα σχεδιαστών με έδρα τους το Λονδίνο που εξειδικεύτηκαν στη δημιουργία εξώφυλλων για άλμπουμ μεγάλων καλλιτεχνών της rock. Στη δεκαετία του 1970 τα εξώφυλλα δίσκων έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο και και ένας λόγος για αυτό ήταν ότι δεν υπήρχαν ακόμα το Spotify και το MTV, ούτε το YouTube ή άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πέρα από μερικές εφημερίδες και περιοδικά που έγραφαν για συγκροτήματα. Η ιδέα για τη δημιουργία της Hipgnosis ήταν 22χρονων δυο νεαρών σπουδαστών από το Cambridge, του νορβηγικής καταγωγής Storm Thorgerson και του Aubrey Powell, οι οποίοι το 1967 δέχτηκαν μια πρόταση να σχεδιάζουν εξώφυλλα δίσκων για 90 δολάρια.
Powell: «Το εξώφυλλο του άλμπουμ ήταν η οπτική μετάφραση των συναισθημάτων του συγκροτήματος σε συνδυασμό με τη μουσική του δίσκου έτσι ώστε να δίνει στον ακροατή μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα αυτού που ήθελε να πει η μπάντα».
Κάποια μέρα, οι φίλοι τους, οι Pink Floyd, τους επισκέφθηκαν και τους πρότειναν να φιλοτεχνήσουν το εξώφυλλο του δεύτερου άλμπουμ τους, A Saucerful of Secrets. Η ιδέα άρεσε στην ΕΜΙ που ζήτησε από δυο τους καλλιτέχνες να δουλέψουν πάνω σε εξώφυλλα και φωτογραφίες συγκροτημάτων όπως οι Pretty Things και οι Free, καταλήγοντας να δημιουργήσουν κι άλλα εξώφυλλα ιστορικών άλμπουμ, όπως το Houses of the Holy των Led Zeppelin.
Μέχρι το 1983, όταν η ομάδα της Hipgnosis διαλύθηκε, είχε φτιάξει εξώφυλλα για αναρίθμητους μουσικούς και συγκροτήματα, τα ονόματα των οποίων κυριάρχησαν στη δεκαετία του '70: T. Rex, Black Sabbath, UFO, 10cc, Bad Company, AC / DC, Scorpions, Yes, The Nice, Emerson Lake & Palmer, Def Leppard, Paul McCartney & Wings, Alan Parsons Project, Genesis, Peter Gabriel, Electric Light Orchestra, Police, Rainbow, Styx, Pezband, XTC και Al Stewart.
«Στα '60ς και στα '70ς τα εξώφυλλα ήταν gatefold, με διαστάσεις 24 επί 24 ίντσες κι έτσι υπήρχε μια μεγάλη επιφάνεια πάνω στην οποία μπορούσαμε να δουλέψουμε άνετα…» (Aubrey Powell).
Ωστόσο, η διεθνής αναγνώριση προέκυψε το 1973 με το εξώφυλλο του μνημειώδους άλμπουμ των Pink Floyd, The Dark Side of the Moon...
Powell: «Πολύ λίγοι ήξεραν πως έμοιαζαν οι Pink Floyd, επειδή συνήθως ήταν κρυμμένοι πίσω από τον ήχο και τα φώτα της σκηνής ενω σπάνια φωτογραφίζονταν. Οπότε, αυτό το σχήμα στο εξώφυλλο του The Dark Side of the Moon συμβόλιζε το light show και ένα είδος συντροφικότητας με το τριγωνικό σχήμα και το συναίσθημα ότι όλα γίνονταν για τη μουσική. Θυμάμαι πολύ καλά πώς εμπνεύστηκα το εξώφυλλο. Είχαμε επισκεφτεί την μπάντα με τον Storm Thorgerson στα στούντιο Abbey Road για να συζητήσουμε σχετικά με το τι θα κάναμε και μας είπαν ότι είχαν βαρεθεί κάπως τα σουρεαλιστικά μας εξώφυλλα και αν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι απλό, κάτι σαν κουτί για σοκολατάκια με ένα σύμβολο πάνω του. Όταν φύγαμε ένιωθα αγχωμένος επειδή αυτό που είχαν ζητήσει δεν ταίριαζε καθόλου στο ύφος μας. Μερικές μέρες αργότερα ξεφύλλιζα ένα γαλλικό περιοδικό φυσικής και εκεί υπήρχε η φωτογραφία ενός γυάλινου πρες παπιέ μέσα από το οποίο περνούσε το φως του ήλιου σχηματίζοντας ένα ουράνιο τόξο. Ο Storm με κοίταξε και είπε “Τό ’χω! Είναι ένα τρίγωνο με ένα άσπρο φως που θα σχηματίζει ένα ουράνιο τόξο. Το σχεδίασα αμέσως σε μια χαρτοπετσέτα και αυτό άρεσε σε όλους στο συγκρότημα».
Thorgerson: «Μπορεί να καταλαβαίνεις τι είναι – αυτό που απεικονίζεται στο εξώφυλλο – αλλά δεν καταλαβαίνεις για τι είναι. Μπορεί να καταλαβαίνεις τι είναι, αλλά δεν καταλαβαίνεις πώς είναι…»
Powell: «Στη Hipgnosis σπανίως ακούγαμε τους στίχους ή την μουσική του άλμπουμ κι αν πάρετε, για παράδειγμα, το Atom Heart Mother των Pink Floyd, εμείς το αποκαλούμε «ανεξώφυλλο» επειδή στο εξώφυλλο υπάρχει η φωτογραφία μιας αγελάδας χωρίς τον τίτλο του άλμπουμ και χωρίς το όνομα του συγκροτήματος. Βάση της αντίστροφης ψυχολογίας, όλοι ήθελαν να μάθουν ποιος καλλιτέχνης ήταν αυτός και τι γυρεύει η αγελάδα στο εξώφυλλο».
Μια άλλη ιδιαιτερότητα που είχε η Hipgnosis είναι ότι ζητούσαν από τους καλλιτέχνες να τους πληρώνουν όσο εκείνοι πίστευαν ότι άξιζε η δουλειά τους, πράγμα που δεν είχε πάντα καλή κατάληξη, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Thorgerson σε κάποιο από τα βιβλία που έγραψε για τον σχεδιασμό των εξώφυλλων.
Το 1974 στην ομάδα της Hipgnosis προστέθηκε ο Peter Christopherson.
Thorgerson: «Ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουμε, είναι να δημιουργούμε πραγματικά το εξώφυλλο, είτε φτιάχνοντας ένα γλυπτό είτε στήνοντας το σκηνικό νοικιάζοντας μοντέλα ή χρησιμοποιώντας ηθοποιούς ή αναπλάθοντας αντικείμενα. Δεν χρησιμοποιούμε κομπιούτερ, επειδή όλη η διασκέδαση βρίσκεται στο αληθινό αντικείμενο, οπότε αυτό που βλέπεις, αυτό είναι…»
Powell: «Τα τελευταία χρόνια που το βινύλιο επέστρεψε με τις πωλήσεις του να ξεπερνούν αυτές των CD και των DVD, επέστρεψε και το ενδιαφέρον για τα εξώφυλλα των δίσκων. Η ακρόαση ενός δίσκου είναι μια ολόκληρη ιεροτελεστία. Το αγαπημένο μου εξώφυλλο είναι αυτό του Wish You Were Here, επειδή πραγματικά έβαλα φωτιά σε αυτόν τον άνθρωπο. Η ιδέα πίσω από το άλμπουμ είναι η απουσία και η ανειλικρίνεια που κυριαρχεί στην μουσική βιομηχανία, οπότε τι καλύτερο από τον συμβολισμό δύο επιχειρηματιών που δίνουν τα χέρια και ο ένας από αυτούς καίγεται από τη συμφωνία; Έτσι,πήγα στο Λος Άντζελες, βρήκα έναν κασκαντέρ ειδικευμένο σε σκηνές με φωτιά και του βάλαμε φωτιά. Με τους σημερινούς νόμους περί ασφάλειας είναι δύσκολο να το κάνεις…»
Η ομάδα της Hipgnosis διαλύθηκε το 1983, αν και ο Thorgerson συνέχισε μέχρι τον θάνατό του, στις 18 Απριλίου 2013. Ο Thorgerson είχε τα Storm Studios στο Λονδίνο και σχεδίασε εξώφυλλα των Cranberries, Muse, Catherine Wheel, Audioslave, The Mars Volta, Ween, Anthrax και Biffy Clyro.
David Gilmour (Pink Floyd): «Του πήγα ένα σχέδιο που είχα κάνει, με ένα άδειο κρεββάτι στην παραλία. Τον ρώτησα πως του φαινόταν κι εκείνος απάντησε, “μου αρέσει, αλλά γιατί μόνο ένα κρεββάτι και όχι πεντακόσια;” Έτσι δημιουργήθηκε το εξώφυλλο του A Momentary Lapse Of Reason».
Nick Mason (Pink Floyd): «Τον συναντούσες για να του εξηγήσεις τι είχες στο μυαλό σου και ύστερα εκείνος πήγαινε και έκανε ό,τι ήθελε…»
Το 2018, ο Powell έκλεισε, 50 χρόνια συνεργασίας με τους Pink Floyd, ενώ συνεχίζει να γυρίζει κινηματογραφικές ταινίες και βίντεο, κυρίως για τον Paul McCartney και τους Who. Ήταν ο υπεύθυνος για το στήσιμο της έκθεσης The Pink Floyd Exhibition: Their Mortal Remains που πραγματοποιήθηκε το 2017 στην Αγγλία και το 2018 μεταφέρθηκε σε Ισπανία και Γερμανία.
[Το παρόν κείμενο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο tribe4mian's weblog]
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
Blue Öyster Cult: Βετεράνοι των rock’n’roll πολέμων...
Daevid Allen & Gong: Σύντομη αναδρομή σε μια διαστημική καριέρα...
To Μονοπάτι των Χίπηδων και το Magic Bus...
BLOG και ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΤΟΥ MIΧΑΛΗ ΠΟΥΓΟΥΝΑ:
https://tribe4mian.wordpress.com/
ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΟΥΓΟΥΝΑ στο Blackout Radio Show...
Μιχάλης Πούγουνας
Ο Μιχάλης Πούγουνας γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία κιν/φου, έχει κάνει δυο ντοκιμαντερ με τιτλο Όταν η Καλλιθέα Πήγαινε Cinema (υπάρχουν στο YouTube) και βραβεύτηκε για την ταινία μικρού μήκους “Vlad ο Δαιμων” στο Διεθνες Φεστιβαλ Ταινιών της Πάτρας. Ήταν ιδρυτικό μέλος και τραγουδιστής των Flowers of Romance απο το 1981 ως το 1998 και των Nexus απο το 1999 ως το 2005. Το 2000 δημιούργησε την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία Cyberdelia ενω απο το 2011 μεχρι σήμερα παρουσιάζει την δύωρη ραδιοφωνική εκπομπή The Blackout Radio Show with Mike Pougounas που μεταδίδεται απο ενα Αμερικάνικο ραδιοφωνικό σταθμό στα FM, τρεις Αγγλικούς ιντερνετικούς, έναν Ελληνικό κι έναν Κυπριακό. Έχει κυκλοφορήσει το βιβλίο “Rock’n’Roll rules ok?” με κείμενα σχετικά με την αλληλεπίδραση του ροκ και της κοινωνίας, καθως και τα μυθιστορήματα «To Κλειδί της Εύας» και «Μαύρο Χιόνι». Απο το 2006 είναι ο τραγουδιστής των New Zero God. Έχει κυκλοφορήσει συνολικά 13 στούντιο άλμπουμ.
Μιχάλης Πούγουνας
Ο Μιχάλης Πούγουνας γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία κιν/φου, έχει κάνει δυο ντοκιμαντερ με τιτλο Όταν η Καλλιθέα Πήγαινε Cinema (υπάρχουν στο YouTube) και βραβεύτηκε για την ταινία μικρού μήκους “Vlad ο Δαιμων” στο Διεθνες Φεστιβαλ Ταινιών της Πάτρας. Ήταν ιδρυτικό μέλος και τραγουδιστής των Flowers of Romance απο το 1981 ως το 1998 και των Nexus απο το 1999 ως το 2005. Το 2000 δημιούργησε την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία Cyberdelia ενω απο το 2011 μεχρι σήμερα παρουσιάζει την δύωρη ραδιοφωνική εκπομπή The Blackout Radio Show with Mike Pougounas που μεταδίδεται απο ενα Αμερικάνικο ραδιοφωνικό σταθμό στα FM, τρεις Αγγλικούς ιντερνετικούς, έναν Ελληνικό κι έναν Κυπριακό. Έχει κυκλοφορήσει το βιβλίο “Rock’n’Roll rules ok?” με κείμενα σχετικά με την αλληλεπίδραση του ροκ και της κοινωνίας, καθως και τα μυθιστορήματα «To Κλειδί της Εύας» και «Μαύρο Χιόνι». Απο το 2006 είναι ο τραγουδιστής των New Zero God. Έχει κυκλοφορήσει συνολικά 13 στούντιο άλμπουμ.
Μιχάλης Πούγουνας
Ο Μιχάλης Πούγουνας γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία κιν/φου, έχει κάνει δυο ντοκιμαντερ με τιτλο Όταν η Καλλιθέα Πήγαινε Cinema (υπάρχουν στο YouTube) και βραβεύτηκε για την ταινία μικρού μήκους “Vlad ο Δαιμων” στο Διεθνες Φεστιβαλ Ταινιών της Πάτρας. Ήταν ιδρυτικό μέλος και τραγουδιστής των Flowers of Romance απο το 1981 ως το 1998 και των Nexus απο το 1999 ως το 2005. Το 2000 δημιούργησε την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία Cyberdelia ενω απο το 2011 μεχρι σήμερα παρουσιάζει την δύωρη ραδιοφωνική εκπομπή The Blackout Radio Show with Mike Pougounas που μεταδίδεται απο ενα Αμερικάνικο ραδιοφωνικό σταθμό στα FM, τρεις Αγγλικούς ιντερνετικούς, έναν Ελληνικό κι έναν Κυπριακό. Έχει κυκλοφορήσει το βιβλίο “Rock’n’Roll rules ok?” με κείμενα σχετικά με την αλληλεπίδραση του ροκ και της κοινωνίας, καθως και τα μυθιστορήματα «To Κλειδί της Εύας» και «Μαύρο Χιόνι». Απο το 2006 είναι ο τραγουδιστής των New Zero God. Έχει κυκλοφορήσει συνολικά 13 στούντιο άλμπουμ.