Συνέντευξη στον Αντώνη Ζήβα
Ανέκαθεν μου άρεσαν τα διαφορετικά κι έξω από τις συνήθεις νόρμες ονόματα συγκροτημάτων. Αν αυτό συνδυάζεται και με καλή μουσική τότε πραγματικά υπάρχει κατά την υποκειμενική μου γνώμη κάτι ξεχωριστό. Μια τέτοια περίπτωση είναι και οι Πεθαίνουν στο Τέλος. Δεν ντρέπομαι να δηλώσω φαν της μπάντας, πράγμα που ενισχύεται τόσο με τη προσωπική γνωριμία που έχω εδώ και πολλά χρόνια με κάποια από τα μέλη της, όσο κι ακόμη περισσότερο από το μουσικό τους παρελθόν. Ένα παρελθόν που έχει χαρίσει καταπληκτικά άλμπουμ και ακόμη περισσότερο φρενήρη , γεμάτα ιδρώτα και μπύρα λάιβ.
Στο σημείο αυτό να εξηγήσω ότι τα μέλη των Πεθαίνουν στο Τέλος προέρχονται από τους Χάσμα (Γιώργος Παυλίδης - κιθάρα, φωνή ), τους Bad Movies (Δημήτρης Μακρής - μπάσο, φωνή), τους Monovine (Σωτήρης Ντούβας: τύμπανα), ενώ τη τετράδα συμπληρώνει ο Κώστας Διαμαντόπουλος (κιθάρα, φωνή, και του ζητώ συγνώμη μιας και δεν γνωρίζω που έπαιζε πριν). Επίσης, στο παρελθόν έχουν περάσει από τη σύνθεση της μπάντας οι Βαγγέλης Δήμος (Timetrap, Junkheart, Chain Cult) και Μιχάλης Γαλάνης στα τύμπανα, και η Σόνια Μπαξεβάνη στα πλήκτρα. Για όλους αυτούς τους λόγους και με αφορμή το αυριανό τους live στο Bad Tooth σκεφτήκαμε στο Merlin's Music Box να κάνουμε μια συνέντευξη μαζί τους. Και τι καλύτερο από το να παρουσιαστεί μια μπάντα μέσα από τα δικά της λόγια...
Ξεκινώντας θα θέλαμε να κάνετε μια αυτοπαρουσίαση των Πεθαίνουν στο Τέλος. Πότε ξεκινήσατε; Πως βρεθήκατε και αποφασίσατε να σχηματίσετε τη μπάντα;
Η μπάντα ξεκίνησε στα τέλη του 2015 σαν studio project, μετά από γνωριμία μας σε προηγούμενες ηχογραφήσεις σαν μουσικοί ή ηχολήπτες. Βασίστηκε αρχικά στη φιλική και μουσική αλληλοεκτίμηση, και ξεκινήσαμε να γράφουμε υλικό χωρίς κάποια ιδιαίτερη στόχευση, πέρα από τη δημιουργική απόλαυση. Με τον καιρό, η μπάντα σταθεροποιήθηκε στη μορφή που έχει σήμερα. Μετά το τέλος των λόκνταουν εξαιτίας της πανδημίας, ξεκινήσαμε να εμφανιζόμαστε και ζωντανά.
Έχετε διαλέξει ένα ευφάνταστο λογοπαίγνιο για όνομα. Σαν μια τελική ατάκα ενός λογοτεχνικού διαλόγου ή μιας ταινίας. Πως προέκυψε το όνομα της μπάντας; Υπάρχει κάποια ιστορία πίσω από αυτό;
Όταν τέθηκε θέμα ονόματος, αρχικά θελήσαμε απλά να χρησιμοποιήσουμε κάτι περιφραστικό. Βασικά, δεν πρόκειται για λογοπαίγνιο, πιο πολύ έχει να κάνει με τη διάθεση με την οποία θα διαβαστεί.
Μπορεί κανείς να το δει μέσα από τη ματαιότητα του βέβαιου τέλους, αλλά και μέσα από τη ματιά του ανθρώπου που αγωνίζεται και καταφέρνει να επιβιώσει, που πεθαίνει τελευταίος.
Όλοι προέρχεστε από σπουδαίες κατά τη γνώμη μου μπάντες της ελληνικής underground και punk rock σκηνής. Με δεδομένο ότι έχετε όλοι συγκεκριμένη μουσική παρουσία μέσα από τις μπάντες που παίζατε (κι εξακολουθείτε να παίζετε μερικοί από εσάς) θεωρείτε ότι αυτό κάνει τη παρουσία σας και τη πρόσβαση σε συναυλιακούς χώρους πιο εύκολη σε σχέση με μια μπάντα που τα μέλη της δεν έχουν κάποια προηγούμενη παρακαταθήκη;
Ίσως να ισχύει σε κάποιο βαθμό, από την άλλη εμείς έχουμε προσπαθήσει εξαρχής να κινηθούμε σαν αυτό που πραγματικά είμαστε: ένα πρωτοεμφανιζόμενο γκρουπ κι ένα ακόμα κομμάτι της σκηνής.
Το γεγονός ότι ερχόμαστε από παλιότερα σχήματα, από μόνο του δε λέει κάτι για εμάς αλλά στ' αλήθεια και για κανέναν. Για εμάς, η μελέτη, η δημιουργική δουλειά, η καλλιτεχνική πρόταση που μπορεί να έχει ερείσματα στην εποχή της και διαχρονικά, είναι το ζήτημα.
Πιστεύετε ότι έχετε κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τους Πεθαίνουν στο Τέλος σε σχέση με τις μπάντες που έχετε παίξει; Ή θεωρείτε ατομικά ότι υπάρχει μια φυσική συνέχεια σε σχέση με το παρελθόν;
Οι Πεθαίνουν είναι κατά βάση διαφορετικοί από τις άλλες μας μπάντες. Εξαρχής ήταν για εμάς ένα ζήτημα να πειραματιστούμε με τη φόρμα, σε σχέση με πράγματα που είχαμε κάνει στο παρελθόν. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός μας φυσικά, δε θα μπορούσαν να λείπουν από το σχήμα.
Αυτή την ερώτηση τη κάνω σχεδόν σε κάθε συγκρότημα που παίρνω συνέντευξη: Ανήκετε σε μια μουσική γενιά που έχει προκύψει μέσα από τη μεγάλη DIY σχολή. Πώς βλέπετε όλη αυτή τη κατάσταση σήμερα; Πώς τη βιώνετε και τι πιστεύετε για το DIY; Πως βλέπετε την σημερινή ελληνική underground σκηνή;
Η DIY σκηνή είναι ένα πολύ μεγάλο φάσμα. Ξεκινώντας από καλλιτεχνικές κινήσεις που λειτουργούν αυτόνομα επειδή απλώς μπλοκάρονται από τη βιομηχανία, φτάνει στη σχολή που εναντιώνεται ολοκληρωτικά στη διαμεσολάβηση και σε συνδυασμό με κινηματικά και πολιτικά χαρακτηριστικά προσπαθεί διαχρονικά να δημιουργήσει έναν πόλο που στέκεται απέναντι στον χώρο του κατεστημένου θεάματος. Στα χρόνια που ακολούθησαν τη διαδικτυακή έκρηξη δεκαετίας 2000 και τη διάλυση των δισκογραφικών εταιρειών όπως τις γνωρίζαμε μέχρι τότε, οι παραπάνω τάσεις σχετικοποιήθηκαν χωρίς ωστόσο ποτέ να απονοηματοδοτηθεί η ουσία όλων αυτών των ζητημάτων. Ως άνθρωποι μέσα στο γκρουπ, προερχόμαστε από διαφορετικές μουσικές πορείες και δεν έχουμε όλοι την ίδια σχέση με την diy κοινότητα, και πολύ περισσότερο μια ενιαία ματιά απέναντι στο ζήτημα. Με δεδομένο ότι και οι τέσσερις ζούμε από τη μουσική είτε ως μουσικοί είτε ως ηχολήπτες/παραγωγοί, οι Πεθαίνουν προσπαθούν να λειτουργήσουν σαν κάποιου είδους κολεκτίβα, κρατώντας το μεγαλύτερο κομμάτι της παραγωγής αυτόνομο και διεκδικώντας δίκαιες συνεργασίες όπου αυτές προκύπτουν.
Σχετικά με την underground σκηνή, το μόνο που θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι πρόκειται για τον φυσικό χώρο μιας μπάντας σαν εμάς και ειδικά σε μια κοινωνία όπως είναι η ελληνική. Αγαπάμε και στηρίζουμε τις διάφορες εκφάνσεις της, μαζί κι αυτές που δεν καταφέρνουμε να κατανοήσουμε και τόσο.
Ζούμε σε μια εποχή όπου από τη μία έχουμε μια παγκόσμια υγειονομική πανδημία η οποία αντιμετωπίζεται από τα Κράτη ως μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης όχι μόνο σε υγειονομικό επίπεδο αλλά με κατασταλτικούς και στρατιωτικού τύπου όρους. Από την άλλη επίσης οι πολεμικές συρράξεις, ο ατομικισμός, ο καταναλωτισμός, η αποξένωση, ο συντηρητισμός, η μαζική ηλιθιότητα, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, οι θεωρίες συνωμοσίας και ένας μεταμοντέρνος trendy φασισμός, αποτελούν τις κυρίαρχες αφηγήσεις και όπου τελικά το να λέει κανείς σήμερα την αλήθεια εκτός από μειοψηφική είναι ταυτόχρονα επαναστατική πράξη. Θέλετε να μας πείτε τη γνώμη σας για όλα αυτά; Ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος μιας μπάντας στη προκείμενη περίπτωση σε όλο αυτό το δυστοπικό τοπίο;
Σαν άνθρωποι, και άσχετα από την αλήθεια της συνθήκης όπως την περιγράφεις, στεκόμαστε εκεί που βρισκόμασταν από πάντα: υποστηρίζοντας το παγκόσμιο πολιτισμικό και επιστημονικό κεκτημένο, τις απελευθερωτικές κοινωνικές κινήσεις, την υπεράσπιση των αδύναμων και κοινωνικών ομάδων που βάλλονται διαχρονικά. Η αντιφασιστική ταυτότητα της μπάντας είναι δεδομένη, καθώς επίσης και η κριτική στάση απέναντι σε οποιαδήποτε εξουσιαστική αφήγηση. Η τέχνη σήμερα, όπως σε κάθε περίοδο, έχει τη γενική δυνατότητα να διαμορφώνει γραμμές άμυνας ή εγρήγορσης, χωρίς αυτό να αντικατοπτρίζεται απαραίτητα στο περιεχόμενο ή τη μορφή της και πολύ περισσότερο χωρίς να μπορεί από μόνο του να δώσει λύσεις. Οι λύσεις προφανώς δίνονται με μαζικούς κοινωνικούς αγώνες. Ως μπάντα, επεξεργαζόμαστε καλλιτεχνικά/δημιουργικά τη σύγχρονη δυστοπία ήδη από το ξεκίνημά μας.
Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη κατάντια του ανθρώπινου είδους;
Η ανθρωπότητα σήμερα βρίσκεται στην κρίση που καταδεικνύεται από το μοντέλο ζωής του πολίτη του δυτικού κόσμου. Στο παρελθόν, ο άνθρωπος αξιολογούνταν με κριτήριο ηθικές και κοινωνικές αξίες, τη συμμετοχή του στις ανάγκες των συνανθρώπων του, και το ανθρωπιστικό ιδανικό ευρύτερα. Το σημερινό μοντέλο πάσχει από ναρκισσιστικό ψυχαναγκασμό και αντιπροσωπεύει έναν πολιτισμό όπου η στιγμιαία ικανοποίηση είναι καλύτερη από τις μακροπρόθεσμες ανταμοιβές. Η πρόσκαιρη εντύπωση προτιμάται από την ουσία. Το προσωπικό συμφέρον είναι πάνω από το κοινό και αποτελεί αποκλειστική επιδίωξη.
Ας αφήσω τις κοινωνικού τύπου ερωτήσεις και ας επιστρέψουμε στα μουσικά. Έχετε κυκλοφορήσει ψηφιακά δύο E.P. Το «Να αλλάξεις παρόν/Ορφέας» το 2018 και το «Βουντού» το 2020 με κάποιες ηχητικές διαφορές στη λεπτομέρεια μεταξύ των δύο δουλειών. Εγώ ας πούμε στο «Βουντού» εντοπίζω κάποιες στιγμές που μου θυμίζουν τους Queens of the Stone Age. Δεν λέω φυσικά ότι υπάρχει κάποιου είδους αντιγραφή του ήχου τους, υπάρχει όντως κάποια επιρροή; Ή απλά έτυχε;
Είναι σίγουρα μια μπάντα και μια σχολή παραγωγής που αγαπάμε και μας απασχόλησε πολύ στις ηχογραφήσεις που έχουμε εκδώσει, όταν τις ετοιμάζαμε. Μαζί φυσικά με πολλές ακόμα εντελώς ετερόκλητες, μεταξύ των οποίων οι δίσκοι των Hellacopters και των Hives της πρώτης περιόδου, οι Κilling Joke του «Death And Resurrection Show», οι Acoustic Ladyland του «Skinny Grin», οι Propagandhi του «Failed States» ακόμα και οι Linkin Park του «Hunting Party».
Πότε σχεδιάζετε να μας χαρίσετε ένα ολοκληρωμένο άλμπουμ;
Αυτήν την περίοδο ετοιμάζεται μια έκδοση σε βινύλιο των τραγουδιών που έχουμε βγάλει μέχρι τώρα και θα κυκλοφορήσει πριν το τέλος της χρονιάς, σαν σύνοψη της πρώτης περιόδου της μπάντας. Παράλληλα, ηχογραφούμε το νέο υλικό και θα συνεχίσουμε τα διαδικτυακά uploads κι ένα νέο άμπουμ όταν ετοιμαστεί.
Γράφετε στίχους στην ελληνική γλώσσα και με δεδομένο ότι είναι μεν μια δύσκολη γλώσσα όσο αφορά το δέσιμο της συνθετικά με το rock and roll θεωρείτε ότι σας εξυπηρετεί πιο άμεσα στην επικοινωνία με τον κόσμο; ή απλά προέκυψε;
Ο ελληνικός στίχος είναι μια επιλογή, ο τρόπος μας να εκφραζόμαστε και με τον οποίο θέλουμε να απευθυνθούμε. Γλωσσολογικά, δε θεωρούμε ότι υπάρχουν ιδιαίτεροι περιορισμοί, δυσκολίες ή ευκολίες, παρά μόνο η στόχευση σε κάτι καλλιτεχνικά και αισθητικά επαρκές, αν καταφέρνει κάτι τέτοιο να προκύψει.
Τι εξυπηρετεί περισσότερο, ο στίχος ή ο ήχος;
Γενικά προσπαθούμε να μη βλέπουμε ξεχωριστά τα διάφορα στοιχεία, απλά να κρατάμε τις μουσικές και τα λόγια όταν μας ικανοποιούν σαν ομάδα. Έχουμε πάντως και ορχηστρικά κομμάτια που δεν τα θεωρούμε λιγότερο σημαντικά από αυτά με στίχο, ίσα-ίσα.
Ποια είναι η σχέση σας μεταξύ λάιβ και στούντιο; Που δίνετε μεγαλύτερη βαρύτητα;
Αρχικά δεν είχαμε καν σαν στόχο τα λάιβ. Από τη στιγμή όμως που προέκυψαν σαν ανάγκη δική μας και φίλων του σχήματος, τα βλέπουμε κι αυτά με τη δική τους βαρύτητα, της επικοινωνίας, της ζωντανής μπάντας αλλά και της διαφορετικής ενδεχομένως απόδοσης πραγμάτων που φτιάχνουμε στο στούντιο.
Τα μελλοντικά σας σχέδια;
Να συνεχίσουμε να υπάρχουμε με δημιουργικό τρόπο, και να το ζούμε όμορφα όπως έχει γίνει μέχρι τώρα.
Σας ευχαριστώ πολύ για τη κουβέντα, μπορείτε να κλείσετε εσείς με ότι θέλετε να πείτε.
Κι εμείς ευχαριστούμε πολύ για το ενδιαφέρον και τη φιλοξενία. Καλή συνέχεια!
Αντώνης Ζήβας
Ο Αντώνης Ζήβας είναι D.J. ραδιοφωνικός παραγωγός και record sellector εδώ και 28 έτη. Παράλληλα έχει υπάρξει μπασίστας σε διάφορες γνωστές-άγνωστες Punk και Alternative μπάντες από τη δεκαετία του '80 ως τις μέρες μας, ενώ ανήκει στο απροστάτευτο υπό εξαφάνιση είδος των δισκοπωλών. Γεννήθηκε στη Πάτρα, αλλά διάλεξε να ζήσει για πάρα πολλά χρόνια στη Κρήτη, όπου και απέκτησε τη Κρητική υπηκοότητα, την οποία διατηρεί ακόμη με πείσμα. Τα τελευταία χρόνια κατοικεί στη κοιλιά του τέρατος που ονόμασαν Αθήνα, περιφέροντας το σάρκιον του σε διάφορα Booth της Αθηναϊκής νύχτας και μία φορά την εβδομάδα τα μεσημέρια των Σαββάτων, ξαποστένει στο μικρόφωνο του metadeftero.gr, μέσα από την εκπομπή Reclaim The Music
Αντώνης Ζήβας
Ο Αντώνης Ζήβας είναι D.J. ραδιοφωνικός παραγωγός και record sellector εδώ και 28 έτη. Παράλληλα έχει υπάρξει μπασίστας σε διάφορες γνωστές-άγνωστες Punk και Alternative μπάντες από τη δεκαετία του '80 ως τις μέρες μας, ενώ ανήκει στο απροστάτευτο υπό εξαφάνιση είδος των δισκοπωλών. Γεννήθηκε στη Πάτρα, αλλά διάλεξε να ζήσει για πάρα πολλά χρόνια στη Κρήτη, όπου και απέκτησε τη Κρητική υπηκοότητα, την οποία διατηρεί ακόμη με πείσμα. Τα τελευταία χρόνια κατοικεί στη κοιλιά του τέρατος που ονόμασαν Αθήνα, περιφέροντας το σάρκιον του σε διάφορα Booth της Αθηναϊκής νύχτας και μία φορά την εβδομάδα τα μεσημέρια των Σαββάτων, ξαποστένει στο μικρόφωνο του metadeftero.gr, μέσα από την εκπομπή Reclaim The Music