Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΛΙΑΝΑΙΟΣ
Ένας παγωμένος κι απόκοσμος άνεμος φυσούσε μέσα στους κεντρικούς δρόμους του St. Louis εκείνα τα Χριστούγεννα του 1895. Στο Third Ward, πιο γνωστό και ως η Κοιλάδα με τις Καστανιές, καλοντυμένοι Νέγροι έκαναν βόλτες πάνω κάτω στην Οδό Market, όπου βρίσκονταν στη σειρά ένα σωρό χαϊκλασάτα μπουρδέλα. Ένα μεγάλο πλήθος είχε μαζευτεί στο σαλούν του Tom Turpin, στο 2222 της Market, όπου ο ιδιοκτήτης Turpin καθόταν δίπλα σε ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο το οποίο ήταν πανέμορφα φωτισμένο με λαμπάκια και στολίδια όλων των χρωμάτων.
Περίπου δέκα τετράγωνα μακριά από εκεί, και στην διασταύρωση της Eleventh και της Λεωφόρου Lucas, δυο άντρες έβγαιναν έξω από το σαλούν Bridgewater παρακολουθώντας το πλήθος. Ο ένας από τους δυο ήταν ο William Lyons, ένας γεροδεμένος άντρας με καπέλο. Ο άλλος ήταν ο φίλος του, Henry Crump. Οι δυο τους μπλέχτηκαν με το πλήθος, καταλήγοντας λίγα τετράγωνα πιο κάτω στον δρόμο και στην αντίπαλη επιχείρηση, το Σαλούν του Bill Curtis που βρισκόταν στο 1101 της Οδού Morgan.
Μεταξύ των οδών Morgan και Christy, παλλόταν η καρδιά της μαύρης κοινωνίας, με βαριετέ, μπουρδέλα, τσαγκαράδικα και σφαιριστήρια. Στην πραγματικότητα το Σαλούν του Bill Curtis ήταν το επίκεντρο αυτής της αμαρτωλής περιοχής.
Όταν έφτασαν στο Σαλούν του Bill Curtis, ο Lyons σταμάτησε έξω από την πόρτα και ζήτησε από τον Crump να του δανείσει ένα όπλο. Οι πάντες γνώριζαν την εγκληματική φύση του σαλούν. Φόνοι είχαν συμβεί μέσα σε εκείνη την άγρια μπαραποθήκη. Ο Billy Lyons δεν χρειαζόταν να ‘χει διαβάσει τις εφημερίδες για να γνωρίζει πως το σαλούν ήταν «το αντικείμενο φθόνου όλων των ανταγωνιστών του και ο τρόμος της αστυνομίας» ή το ότι ο εκδότης και ηθικολόγος, Joseph Pulitzer το θεωρούσε ως «ένα από τα χειρότερα λημέρια της πόλης με θαμώνες της κατώτερης τάξης και άλλους αράπηδες από τις ίδιες κοινωνικές θέσεις». Ο Billy ήξερε από πρώτο χέρι τί είδος τους λόγου ήταν το σαλούν. Μια βραδιά είχε χρειαστεί να τραβήξει μαχαίρι σε έναν τύπο. Ο Billy είπε στον Crump πως κάθε φορά που έμπαινε εκεί μέσα έμπλεκε σε μπελάδες με «αυτούς τους σκυλάραπες». Ο Crump είχε πάνω του ένα μαχαίρι και συμφώνησε να το δανείσει στον Billy. Αφού του το έδωσε, οι δυο άντρες άνοιξαν την πόρτα και μπήκαν μέσα στο σαλούν.
Πήγαν και κάθισαν βάθος του μπαρ, δίπλα από μια ξυλόσομπα. Μια ράγκταϊμ μπάντα έπαιζε χαρούμενη κι ευχάριστη μουσική. Στα τραπέζια καθόντουσαν μερικές όμορφες κοπέλες. Στην πίσω πλευρά και πάνω σε μια εξέδρα κάποιοι έπαιζαν μπαρμπούτι.
Αφού παρήγγειλαν μπίρες, ο Billy Lyons πρόσεξε ότι ο κόσμος κοιτούσε προς την πόρτα. Γυρίζοντας κι αυτός για να δει τί πρόσεχαν, είδε τον Lee Shelton, γνωστό και ως Stack Lee, να μπαίνει στο σαλούν.
Ο Lee Shelton άνηκε σε μια ομάδα ασυνήθιστων νταβατζήδων γνωστών στο St. Louis με το παρατσούκλι «macks». Οι macks δεν ήταν κάποιοι που απλά περιφέρονταν στην πόλη. Παρουσίαζαν τους εαυτούς τους σαν αντικείμενα που έπρεπε να τα προσέχεις, εξ ου τα εντυπωσιακά και αλλοπρόσαλλά τους ντυσίματα.
Σύμφωνα με κάποιον αυτόπτη μάρτυρα ο Shelton όταν μπήκε στο σαλούν ρώτησε: «Ποιος κερνάει;» και σε απάντηση, κάποιος μέσα από τον κόσμο έδειξε τον Lyons. Ο Shelton τον πλησίασε και κάθισαν μαζί. Shelton και Lyons έπιναν και γελούσαν παρέα για κάμποση ώρα μέχρι που η κουβέντα γύρισε στα πολιτικά. Σύντομα άρχισαν να εξαγριώνονται χτυπώντας ο ένας το καπέλο του άλλου. Ο Shelton κάποια στιγμή άρπαξε το καπέλο του Lyons και του διέλυσε την φόρμα. Ο Lyons είπε ότι ήθελε λεφτά από τον Shelton γιατί του το κατέστρεψε. Ο Shelton αρνήθηκε και ύστερα ο Lyons άρπαξε το καπέλο του Shelton, πράγμα που εκείνη την εποχή ήταν μεγάλη προσβολή. Όταν εκείνος απαίτησε να του το επιστρέψει, ο Lyons αρνήθηκε. Ο Shelton είπε στον Lyons πως αν δεν του το έδινε πίσω θα του τίναζε τα μυαλά στον αέρα κι αμέσως μετά ο Shelton τράβηξε το 44άρι του ρεβόλβερ - μάρκας Σμιθ & Γουέσον - μέσα από το παλτό του και χτύπησε τον Lyons στο κεφάλι.
Ακόμα και μετά το χτύπημα ο Lyons δεν του έδωσε το καπέλο. Ο Shelton απαίτησε και πάλι να του το επιστρέψει λέγοντας στον Lyons ότι αν δεν το έκανε αμέσως, θα τον σκότωνε. Ο Lyons έβαλε το χέρι στην τσέπη του πιάνοντας το μαχαίρι που του είχε δανείσει ο Crump, πλησίασε τον Shelton και του είπε: «Ρε αλλήθωρε, πουτάνας γιε, θα σε αναγκάσω να με σκοτώσεις». Ο Shelton έκανε δυο βήματα προς τα πίσω και τον σημάδεψε με το όπλο. Οι 25 άνθρωποι που υπήρχαν μέσα στο σαλούν την έκαναν αστραπιαία από την πόρτα. Μονάχα οι δυο μπάρμεν, ο φίλος του Lyons, Henry Crump και κάνα δυο ακόμη έμειναν στην μπάρα με τα ποτά τους. Και οι δυο μπάρμεν, Thomas Scott και Frank Boyd, αργότερα κατέθεσαν στο δικαστήριο πως ο Lee Shelton πυροβόλησε τον Billy Lyons.
Αφού ο Shelton πυροβόλησε τον Lyons στάθηκε πάνω από τον νεκρό άντρα, που ακόμα κρατιόταν από την μπάρα και είπε: «Σκυλάραπα, σου είπα να μου δώσεις πίσω το καπέλο μου!». Άρπαξε το καπέλο από το χέρι του Lyons, το φόρεσε στο κεφάλι του και βγήκε έξω από το σαλούν. Ο Shelton πήγε προς το σπίτι του που βρισκόταν μερικά τετράγωνα μακριά, και αφού έδωσε το όπλο στην σπιτονοικοκυρά του, ανέβηκε τα σκαλιά του δωματίου του και πήγε για ύπνο. Στο μεταξύ ο Billy Lyons μεταφέρθηκε σ’ ένα θεραπευτήριο και αργότερα σε ένα νοσοκομείο όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του περίπου στις τέσσερις τα ξημερώματα.
Το ίδιο βράδυ και μια ώρα νωρίτερα οι αστυνόμοι John Flanigan και A. Falvey συνέλαβαν τον Stack Lee στο κρεβάτι του.
Μεταγραφή μέσα από το βιβλίο του Cecil Brown, «Stagolee shot Billy»
Stack O’Lee, Stackolee, Stackalee, Stackerlee, Stagolee, Stagger Lee… Το μουσικό ρεβόλβερ ακόμα καπνίζει
Η παραπάνω ιστορία μεταξύ Lee Shelton και Billy Lyons, μέσα στα χρόνια πήρε πολλές μορφές και βερσιόν κι από στόμα σε στόμα απέκτησε διαφορετικά κεφάλαια, γενόμενη ένας αμερικάνικος λαογραφικός μύθος με τον Stag Lee να κηρύσσεται άτυπα ως ο πρώτος αδυσώπητος μαύρος γκάνγκστερ! Σε κάποιες εκδοχές έχει ειπωθεί πως ο Shelton έχασε το καπέλο του στα χαρτιά από τον Lyons και ύστερα τον σκότωσε για να το πάρει πίσω, ενώ όταν συνελήφθη ο δικαστής αρνήθηκε να του προσάψει κατηγορίες φοβούμενος πως ο Lee θα τον εκδικούνταν με τον πιο άγριο τρόπο. Οι περισσότερο τραβηγμένες και αυτές που εξιστορούνταν για να φάνε τα μικρά παιδιά το φαΐ τους λένε πως όταν ο Stag Lee εκτελέστηκε και πήγε στην κόλαση ήταν τόσο μοχθηρός που κατέκτησε το βασίλειο του Διαβόλου και το μετέτρεψε στο δικό του παράδεισο. Κάπου εκεί τελειώνουν οι μύθοι και οι σκλάβοι στα βαμβακοχώραφα αρχίζουν να τραγουδούν την ιστορία του Stagger Lee.
Οι επίσημες αναφορές για την πρώτη δημόσια μουσική εκτέλεση της ιστορίας χρονολογείται δύο χρόνια μετά το δολοφονικό συμβάν, όταν το 1897 ο θορυβώδης πιανίστας Prof. Charlie Lee θα παρουσιάσει στο κοινό του το τραγούδι Stack-a-Lee. 26 χρόνια αργότερα θα έρθει η πρώτη του επίσημη ηχογράφηση από την χορωδιακή μπάντα Waring's Pennsylvanians και το 1923 ο Stag θα γίνει επιτυχία. Ο φονιάς του τραγουδιού είχε ήδη πεθάνει στη φυλακή 11 χρόνια νωρίτερα και η δολοφονική κληρονομιά του ξεκινούσε το μουσικό ταξίδι της. Την περίοδο εκείνη το κομμάτι θα γίνει γνωστό ως Skeeg-a-Lee Blues ενώ μετέπειτα θα καθιερωθεί ως Stack O' Lee. Σε εκείνη την προπολεμική περίοδο από τις πιο σημαντικές εκτελέσεις βρίσκουμε εκείνες των Duke Ellington το 1927, του Cab Calloway το ’31 και του Woody Guthrie το ’41. Ο τελευταίος μάλιστα εκείνη την χρονιά θα το κυκλοφορήσει σε δύο εκδοχές με λίγο αλλαγμένους τους στίχους και με διαφορετικούς τίτλους. Την μία ως Stagger Lee και την δεύτερη ως Stack-O-Lee. Το 1958 ο Lloyd Price θα το βγάλει ως σαρανταπεντάρι δίνοντάς του τον τίτλο που είναι γνωστό ως σήμερα. Ο Stagger Lee θα σαρώσει όλα τα charts της εποχής με την εκτέλεση του Price ενώ μετέπειτα το περιοδικό Rolling Stone θα το τοποθετήσει μέσα στον κατάλογο με τα 500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών. Το Stagger Lee από εκεί και πέρα θα διασκευαστεί από μια λίστα τραγουδιστών και συγκροτημάτων που δεν έχει τελειωμό. Επιγραμματικά θα αναφέρουμε τους πιο σημαντικούς: James Brown, Fats Domino, Dr. John, Bill Haley, Tim Hardin, Jerry Lee Lewis, Johnny Otis, Wilson Pickett, Ike and Tina Turner, Grateful Dead και πολλοί ακόμα. Οι Clash το 1979 και μέσα από το London Calling, θα πουν την ιστορία του Lee Shelton με το Wrong 'Em Boyo που στην ουσία είναι διασκευή πάνω στην reggae εκτέλεση των Rulers από το ομώνυμο σαρανταπεντάρι τους που κυκλοφόρησε το 1967. Το τραγούδι σίγουρα δεν θα ξέφευγε από τον Bob Dylan όπου στηριζόμενος στην εκτέλεση του Frank Hutchison (1927) θα τραγουδήσει το Stack-A- Lee για λογαριασμό του δίσκου του World Gone Wrong το 1993 πηγαίνοντας την ιστορία ακόμα παραπέρα αφού στο εξώφυλλο φωτογραφίζεται με ένα καπέλο, σαφή αναφορά στο αντικείμενο που έφερε το κακό. Τρία χρόνια αργότερα ο Nick Cave με τους Bad Seeds θα βγάλουν παγανιά τις Δολοφονικές Μπαλάντες τους και το δικό του Stagger Lee θα πει την ιστορία από τα χείλη του Shelton. Το τραγούδι θα γίνει για ακόμα μια φορά τεράστια επιτυχία και οχτώ χρόνια αργότερα οι Black Keys - όταν ήταν ακόμα στα σπάργανά τους - θα το πουν ως Stack Shot Billy για λογαριασμό του τρίτου άλμπουμ τους. Ο Quentin Tarantino που λατρεύει τους φόνους για ασήμαντους λόγους στις ταινίες του θα χρησιμοποιήσει την εκτέλεση των Pacific Gas & Electric ως Staggolee για λογαριασμό του soundtrack Death Proof ενώ ο αγαπημένος του ηθοποιός Samuel Jackson σε μια άλλη ταινία θα δείξει τις ερμηνευτικές δυνατότητές του τραγουδώντας για τον πρώτο bad motherfucker gangster!
Μπορεί τελικά ο Lee Shelton να μην είναι από τους πιο γνωστούς δολοφόνους που τράβηξαν σκανδάλη σε τούτον τον κόσμο αλλά ως Stagger Lee υπήρξε ένας από τους πιο τραγουδισμένους φονιάδες που η ιστορία του μέσα σε εκείνο το σαλούν θα βγάζει ακόμα το Stetson καπέλο της σε χιλιάδες μουσικούς ανά τον κόσμο.
«Τι ακριβώς μας λέει το τραγούδι; Μας λέει ότι κανένας άντρας δεν κερδίζει την αθανασία μέσω της δημόσιας αναγνώρισης του κόσμου»
Bob Dylan, 1993
Ο γράφων συγκέντρωσε μερικές από τις πιο σημαντικές εκτελέσεις που έγιναν για την στυγερή εκείνη δολοφονία μέσα στο σαλούν του Bill Curtis, τις έβαλε να παίξουν χρονολογικά και υπόσχεται πως θα υπάρξει και συνέχεια…
THE PLAYLIST...
01. Waring's Pennsylvanians - Stack O' Lee Blues (1923)
02. Ford And Ford - Skeeg-A-Lee Blues (1924)
03. Ma Rainey & her Georgia Band - Stack O' Lee Blues (1925)
04. Sol Ho’opi’i - Stack O' Lee Blues (1926)
05. Long Cleeve Reed & Little Harvey Hull - Original Stack O’Lee Blues (1927)
06. Fury Lewis – Billy Lions & Stack O Lee (1927)
07. Duke Ellington - Stack O’ Lee Blues (1927)
08. Frank Hutchison – Stackalee (1927)
09. Mississippi John Hurt – Stack O’ Lee (1928)
10. Cab Calloway - Stack O’ Lee Blues (1931)
11. Woody Guthrie – Stagger Lee (1931)
12. Woody Guthrie – Stack-O-Lee (1931)
13. Archibald - Stack-A-Lee, parts 1 & 2 (1950)
14. Tennessee Ernie Ford – Stack O Lee (1951)
15. Margaret Walker- Stackalee (1955)
16. Lloyd Price - Stagger Lee (1958)
17. Pat Boone – Stagger Lee (1960)
18. Isley Brothers – Stagger Lee (1963)
19. The Ventures – Stagger Lee (1963)
20. Ike & Tina Turner - Stagger Lee and Billy (1965)
21. The Rulers - Wrong Embryo (1966)
22. James Brown – Stagger Lee (1967)
23. Elvis Presley – Stagger Lee (rehearsal) (1970)
24. Grateful Dead – Stagger Lee (1978)
25. The Clash - Wrong 'em Boyo (1979)
26. Neil Diamond – Stagger Lee (1979)
27. Tom Jones – Stagger Lee (1981)
28. R.L. Burnside - Stack O' Lee and Billy Lyons (1986)
29. Bob Brozman - Stack O Lee Aloha (1992)
30.Willie and the Poor Boys – Stagger Lee (1992)
31. Bob Dylan – Stack-A-Lee (1993)
32. Huey Lewis and The News - Stagger Lee (1994)
33. Nick Cave & the Bad Seeds – Stagger Lee (1996)
34. Beck – Stagolee (2001)
35. The Black Keys – Stack shot Billy (2004)
36. Samuel L. Jackson – Stackolee (2007)
ΤΑ BLOGS TOY ΓΙΑΝΝΗ ΖΕΛΙΑΝΑΙΟΥ
https://aroundbukowski.blogspot.com/
http://yianniszelianaios.blogspot.com/
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
