Ο «μουσικός» William S. Burroughs

Γράφει ο Γιάννης Ζελιαναίος

Εμπνευστής μια ολόκληρης γενιάς, δημιουργός μερικών από των πιο καυστικών βιβλίων που γράφτηκαν τον προηγούμενο αιώνα. Τραχύς, με μαύρο χιούμορ αλλά και παραληρηματικός σε θέματα όπως ο εθισμός στα ναρκωτικά, το σεξ και η φρίκη του πόνου γενικότερα. Πάνω απ’ όλα όμως ένας καταπέλτης καταγγελιών εναντίων των κυβερνητικών συστημάτων ελέγχου της ανθρωπότητας, από τους έχοντες και κυβερνώντες. Ενεργός μέχρι το τέλος της ζωής του, στις 2 Αυγούστου του 1997, ο William S. Burroughs ή αλλιώς ο παππούς όλων μας - όπως τον είχε αποκαλέσει κάποτε η Patti Smith - δεν σταμάτησε ποτέ να δουλεύει πάνω στο γράψιμο, στη ζωγραφική, στις εμφανίσεις του στον κινηματογράφο, στις δημόσιες απαγγελίες καθώς και στη μουσική όπου επηρέασε καλλιτέχνες όπως οι David Bowie, Tom Waits, Kurt Cobain και πολλοί άλλοι. Δεν είναι διόλου τυχαία άλλωστε η σχέση του με την μουσική αν σκεφτείς πως το πρόσωπό του χώρεσε μέσα σε εκείνο το κολάζ φιγούρων της ανθρωπότητας που κοσμούσε το για κατά πολλούς καλύτερο άλμπουμ όλων των εποχών. Ο λόγος φυσικά για το Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band των Beatles, όπου τον διακρίνουμε στριμωγμένο δίπλα στην Marilyn Monroe.


Τα βιβλία του σταθμός έμπνευσης για πολλούς μουσικούς που πέρα από την θεματολογία τους, τίτλοι και φράσεις τους βάφτισαν συγκροτήματα και άλμπουμ. Ο μουσικός αλλά και ποιητής Daevid Allen - ένας από τους κυριότερους εκφραστές της sixties ψυχεδελικής σκηνής, που μας έφυγε τον Μάρτη του ‘15 – ζήτησε την άδεια του Burroughs εκεί στο 1966 για να ονομάσει την μπάντα του Soft Machine, επηρεασμένος από το ομότιτλο βιβλίο του συγγραφέα. Μετέπειτα και συγκεκριμένα το 1971, ο ίδιος ως μέλος των Gong συνεργάστηκε με τους Ginsberg, Ferlinghetti και Burroughs για ένα live στο Λονδίνο. Από την άλλη, οι Steely Dan πήραν το όνομά τους από έναν δονητή! που υπάρχει μέσα στις σελίδες του Γυμνού Γεύματος, ενώ οι Αμερικανοί Thin White Rope, από τους κυριότερους εκφραστές της 80s εναλλακτικής desert rock σκηνής καθώς και του Paisley Underground, βαφτίστηκαν έτσι από τις εγκωμιαστικές περιγραφές του παππού για την εκσπερμάτωση! Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τραγούδια όλων των εποχών, το "Born to be Wild" των Steppenwolf, έχει μέσα στους στίχους του την έκφραση "Heavy Metal Thunder" δανεισμένη από το βιβλίο The Soft Machine.
Στο μεγάλο και σημαντικό διάστημα που έζησε στην Ταγγέρη, ο Burroughs ήρθε σε επαφή με την μουσική των Gnoua. Μια πνευματική αδελφότητα, απόγονοι σκλάβων όπου η θρησκευτική μουσική τους μάγεψε τον συγγραφέα. Μαζί με τον φίλο του Brion Gysin - όπου δημιούργησαν την cut up τεχνική στο γράψιμο – ηχογραφούσαν τις μουσικές τους καθώς και των πλανόδιων που έπαιζαν μουσική gnaoui. Ο Gysin έφερε στο Μαρόκο τον Brian Jones των Rolling Stones τον γνώρισαν στην σέχτα Master Musicians of Joujouka και το αποτέλεσμα αυτών των δύο μουσικών κουλτούρων ήταν το άλμπουμ Brian Jones Presents the Pipes of Pan at Joujouka όπου ο Burroughs έγραψε τις εισαγωγικές σημειώσεις στο βινύλιο. Με την ίδια μπάντα – σέχτα, κατόπιν ενθάρρυνσης του Burroughs –ηχογράφησε μαζί τους και ο μεγάλος τζαζίστας Ornette Coleman.

Mε τον Frank Zappa
Στα τέλη των sixties, ο συγγραφέας του Junky θα συμμετάσχει στην ταινία και στο soundtrack Chappaqua του Conrad Rooks μαζί με τους Ginsberg, Phillip Glass, Ornette Coleman και Ravi Shankar. Το μουσικό κατευόδιο συνεχίζεται και στις αρχές της δεκαετίας του ’80 συνεργάζεται με την Laurie Anderson και τον avant garde ποιητή John Giorno για να κυκλοφορήσουν το You're The Guy I Want To Share My Money With. Η συνεργασία με τον Giorno θα φέρει κι άλλα μουσικοποιητικά αποτελέσματα υπό την κολεκτιβιστική εταιρεία ηχογραφήσεων του τελευταίου με τίτλο Giorno Poetry Systems, ενώ με την Laurie Anderson θα ξαναβρεθούν για το Mr. Heartbreaker της τελευταίας. Την ίδια δεκαετία, ο μπροστάρης των Throbbing Gristle - μιας από τις πιο πειραματικές μπάντες που έδρασε στα μέσα των ‘70s αρχές των ‘80s - Genesis P-Orridge θα κυκλοφορήσει το Nothing Here Now But the Recordings βασισμένο σε απαγγελίες του Burroughs. Χρόνια αργότερα το ίδιο θα κάνουν και οι Sub Rosa με το Break Through in the Grey Room.

Mε την Patti Smith

Προς τα τέλη της ίδιας δεκαετίας θα έρθει η συνεργασία με τον Tom Waits για το θεατρικό The Black Rider σε σκηνοθεσία Robert Wilson. Ο Burroughs θα γράψει μια ιστορία βασισμένη σε ένα γερμανικό παραμύθι με την τεχνική cut up. Ο Waits θα πάρει το κείμενο, θα γράψει τη μουσική και τους στίχους λέγοντας για την συνεργασία τους: «Το κείμενο του μου άνοιξε δρόμους για μια καινούργια γλώσσα. Η ιστορία, ένας ποταμός λέξεων απ’ όπου μπορούσα να πάρω και να ζωγραφίσω». Αξίζει να αναφερθεί πως με την τεχνική cut up - όπου στην ουσία παίρνεις τυχαίες, ασύνδετες φράσεις και λέξεις μεταξύ τους, συνδέοντας τες και φτιάχνεις ένα κείμενο – επηρεάστηκε και λειτούργησε στιχουργικά ο David Bowie για πολλά χρόνια σε δίσκους του. Το 1990 θα κυκλοφορήσει το Dead City Radio όπου ο Burroughs απαγγέλλει ενώ συγκροτήματα και μουσικοί όπως οι Sonic Youth, John Cale και Donald Fagen θα περάσουν τη μουσική πάνω στα λόγια του. 

Mε τον Kurt Cobain

«Κάτι περίεργο συμβαίνει με αυτό το παιδί αλλά δεν μπορώ να καταλάβω τι», θα πει για την γνωριμία του με τον Kurt Cobain λίγο πριν την αυτοκτονία του τελευταίου. Αποτέλεσμα της συνεργασίας τους το δεκάλεπτο "The Priest they Called Him". Την ίδια περίοδο μαζί με τον σκηνοθέτη Gus Van Sant θα κυκλοφορήσουν το EP, The Elvis Of Letters, ενώ ένα χρόνο πριν το θάνατό του θα προλάβει να ακούσει την συλλογή προς τιμήν του όπου συμμετέχει και ο ίδιος με τίτλο 10% File Under Burroughs και με συμμετοχές μεταξύ άλλων της Marianne Faithful και του John Cale.
Για το τέλος κράτησα έναν δίσκο που κυκλοφόρησε το 2014 και περιδιαβαίνει σε Dub, Reggae ήχους. Οι Ελβετοί, Dub Spencer & Trance Hill πήραν κείμενα του παππού κι έφτιαξαν το άλμπουμ William S. Burroughs In Dub που έχει μεγάλο ενδιαφέρον να το ακούσετε.

Μόνο για ένα πράγμα μπορεί να γράψει ο συγγραφέας: για αυτό που βρίσκεται μπροστά από τις αισθήσεις του τη στιγμή που γράφει…
Είμαι ένα όργανο καταγραφής… ένας χαρτογράφος, ένας εξερευνητής των περιοχών της ψυχής, για να χρησιμοποιήσω τη φράση του κ. Αλεξάντερ Τρόκι, ένας κοσμοναύτης του εσωτερικού διαστήματος, και δεν βλέπω για ποιο λόγο θα έπρεπε να εξερευνήσω περιοχές που έχουν ήδη μελετηθεί και καταγραφεί επαρκώς… Δεν προτίθεμαι να πλασάρω «υπόθεση» «πλοκή» συνεχή ροή» κειμένου…
Δεν ήρθα για να διασκεδάσω τον κόσμο…

I come to free words
The words are free to come
I come freely to the words
The free come to the words

William S. Burroughs

Διαβάστε επίσης σχετικά:

Ο Allen Ginsberg και η σχέση του με την μουσική

 Ο Burroughs, λίγο γυμνό γεύμα, λίγη κάνναβη και λίγο απ' όλα...

Όταν ο William S. Burroughs παρακολούθησε μια συναυλία των Led Zeppelin και κουβέντιασε με τον Jimmy Page...

David Bowie και William Burroughs. Cut up volumes...

 


image

Γιάννης Ζελιαναίος

Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
 
 
 
image

Γιάννης Ζελιαναίος

Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
 
 
 
image

Γιάννης Ζελιαναίος

Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.