Γράφει η Φαίη Φραγκισκάτου
H Πατρίσια Χαισμιθ (19 Ιανουαρίου 1921 - 4 Φεβρουαρίου 1995) υπήρξε συγγραφέας αστυνομικών και άλλων μυθιστορημάτων και μικρών ιστοριών. Στα βιβλία που έγραφε συνήθιζε να ξεδιπλώνει τη νουάρ πλοκή γύρω από τη συμπεριφορά και τον ψυχισμό των ηρώων, από το πώς φθάνει κανείς στο σημείο να ξεπερνά τις αναστολές του και να εγκλιματίζεται. Στη βιογραφία της, γραμμένη από τον Άντριου Γουίλσον (μετάφραση Ραλλού Θεοδωρίδου, Νεφέλη, 2004), αναφέρεται ότι «ήταν θιασώτρια του παράλογου, του χάους, της συναισθηματικής αναρχίας, και θεωρούσε τον εγκληματία ως την ιδανική ενσάρκωση του υπαρξιακού ήρωα του εικοστού αιώνα, ως έναν άνθρωπο που, όπως πίστευε, είναι δραστήριος και με ελεύθερο πνεύμα».
Ο Ανδρέας Αποστολίδης στο βιβλίο του Τα πολλά πρόσωπα του αστυνομικού μυθιστορήματος (εκδόσεις Άγρα, 2009) γράφει για τους ήρωες των ιστοριών της ότι «είναι εν μέρει on the road, αλλά καθόλου ιδεολόγοι μπίτνικ, δεν είναι όμως και τουρίστες, αν και κάνουν τουρισμό, δεν είναι μετανάστες, αν και ζούνε σε άλλη χώρα, είναι κυρίως περαστικοί ή ξένοι – με μια έννοια κοντά στον Καμύ».
Ως συγγραφέας η Πατρίσια Χάισμιθ υπήρξε τυχερή, καθώς το 1950, μερικές εβδομάδες μετά την έκδοση του Ξένοι στο τρένο, του πρώτου της βιβλίου, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου και ο Ρέιμοντ Τσάντλερ ανέλαβε να γράψει το σενάριο. Η ταινία κυκλοφόρησε το 1951 κι έτσι η Χάισμιθ έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό. Από τα βιβλία που έγραψε σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, πάνω από είκοσι έχουν διασκευαστεί για τον κινηματογράφο.
H Πατρίσια Χάισμιθ σε στιγμές έμπνευσης...
Η ταινία του Βιμ Βέντερς Ένας Αμερικανός Φίλος γυρίστηκε στο Αμβούργο το 1977. Η πλοκή βασίζεται στο γνωστό κλειστοφοβικό μοτίβο των ιστοριών του Ρίπλεϋ, όμως η ματιά του Βέντερς προσφέρει μια δεύτερη ανάγνωση στο μυθιστόρημα, μια εμφανώς ορατά ανθρωποκεντρική ματιά. Αυτό που έκανε η Χάισμιθ μέσα από τα παιχνίδια γάτας και ποντικιών που περιέγραφε στις ιστορίες του Ρίπλεϋ, είναι η εκφορά μέσω του γραπτού λόγου, υπαρξιακών ερωτημάτων στον αναγνώστη, κρυμμένων πίσω από το κάλυμμα της αγωνίας στη διάρκεια της πλοκής. Στη συγκεκριμένη ταινία και στον αντίποδα της τεχνικής αυτής, ο Βέντερς, απορρίπτει κάθε περιττό τέχνασμα σασπένς, θέτοντας με ευκρίνεια και καθαρότητα βλέμματος την υπαρξιακή διάσταση του βιβλίου της Χαισμιθ. Το μυθιστόρημα αγαπήθηκε από το αναγνωστικό κοινό και η ταινία χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη των φίλων του ποιοτικού κινηματογράφου. Αλλά όλα αυτά είναι πλέον ιστορία, παλιές σελίδες και κόπιες σελιλόιντ.
Αυτόν τον καιρό νοστάλγησα τη γραφή της Χάισμιθ, καθώς τυχαίνει να πέφτουν στα χέρια μου όλο και περισσότερες αστυνομικές νουβέλες που εστιάζουν στην περιγραφή και «απέχουν» από υπαρξιακά ερωτήματα. Ίσως η μετεξέλιξη του νουάρ να με έχει ξεπεράσει. Ίσως, πάλι, το ίδιο το νουάρ να βρίσκεται πλέον κάπου αλλού.
Επισκεφθείτε το blog της Φαίης Φραγκισκάτου: Invisible Gulag
Φαίη Φραγκισκάτου
Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
Φαίη Φραγκισκάτου
Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
Φαίη Φραγκισκάτου
Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.