Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας
«Όσο μεγαλώνω τόσο λιγότερα πράγματα γνωρίζω και αυτό είναι καλό. Όταν ήμουν νέος ήξερα τα πάντα, και τα πάντα δεν είναι απαραιτήτως καλά…»
Προς τα τέλη του 2002, ενώ είχε εισιτήριο για να παρακολουθήσει μια συναυλία της Nina Simone, ο Mark Lanegan ακύρωσε την έξοδό του εξαιτίας της κακοκαιρίας. Λίγο καιρό αργότερα η σπουδαία καλλιτέχνιδα θα πέθαινε και ο Mark, όπως έλεγε συχνά, αισθανόταν τύψεις για αυτό. Κάπως έτσι την πάτησε και με τον Sun Ra και έκτοτε αποφάσισε να μην επαναλάβει το ίδιο λάθος. Στην προσωπική του ζωή, ωστόσο, θα επαναλάμβανε πολλά άλλα.
Ο Mark θα ευχόταν να είχε γράψει το «Strong As Death Sweet As Love» του Al Green γιατί κατά τη γνώμη του ο Green ήταν ένας από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών – όμορφοι στίχοι τραγουδισμένοι από έναν άνθρωπο που ήταν ευλογημένος όχι μόνο με μια από τις πιο όμορφες φωνές της ιστορίας αλλά είχε και έναν απόκοσμο τρόπο να την εκμεταλλεύεται.
Όμως κι εκείνος, ο Mark δηλαδή, διέθετε μοναδική φωνή («σαν την ομίχλη που μεταβάλλεται», διάβασα σε ένα εύστοχο σχόλιο) η οποία, παρά τις αντιξοότητες, με κάποιο τρόπο επιβίωσε και ευδοκίμησε με ένα στυλ απαράμιλλο στη σύγχρονη μουσική. Ήταν τραχιά, βαρύτονη και ψυχωμένη, καθώς ο Lanegan εκστόμιζε τους στίχους με το ύφος ενός τροβαδούρου που, όπως τα πολύ παλιά χρόνια, είχε την ικανότητα να αγγίζει διαφορετικούς ανθρώπους περιγράφοντας τις εμπειρίες κάποιου που τα είχε δει και τα είχε κάνει όλα, μπαινοβγαίνοντας σε «λούκια» που λίγοι βιώνουν στη ζωή. Ο θάνατος, η θλίψη και ο εθισμός είναι επαναλαμβανόμενα θέματα στο ημερολόγιο του Lanegan – ένας σκοτεινός, ζοφερός αφηγητής προσωπικών ιστοριών για όλους όσους είναι πρόθυμοι να τις ακούσουν.
Στη διάρκεια της ζωής του ο «Dark Mark» είδε και έζησε πάρα πολλά σκατά. Μπορεί να ακούγεται σαν υπερβολή, αλλά οι 350 σελίδες των απομνημονευμάτων του που έγραψε με αιχμηρό πνεύμα και δημοσίευσε το 2021 με τίτλο Sing Backwards and Weep φαίνονται λίγες για να καλύψουν τις εμπειρίες ενός ανθρώπου, ο οποίος τελικά κατάφερε να ξεπεράσει πολλαπλές τραγωδίες. Και κάμποσες από αυτές τις είχε προκαλέσει ο ίδιος.
Αυτό όμως που σε κάνει να τον σέβεσαι πάνω απ’ όλα είναι ότι, παρ’ όλες τις ιστορίες για καταχρήσεις ουσιών και ενίοτε την παραβατικότητα που διέπουν την αφήγησή του, ο Lanegan διατήρησε ακέραια την προσήλωσή του στη μουσική δημιουργία: αρχίζοντας με το γνωστό-άγνωστο έπος των Screaming Trees, συνεχίζοντας με μια γόνιμη σόλο καριέρα που παρήγαγε μια ντουζίνα καταπληκτικών, τουλάχιστον, άλμπουμ-σταθμών στο δύσκολο δρόμο προς τη λύτρωση, και δουλεύοντας με δεκάδες από τους πιο ενδιαφέροντες μουσικούς της γενιάς του, το φάσμα της καλλιτεχνικής σταδιοδρομίας του υπήρξε καταλυτικό (grunge, folk, blues, metal, hardcore, funk, trip-hop, electronica – ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς) όπως η σχεδόν ακίνητη, απειλητική παρουσία του πάνω στη σκηνή – ο Μark δεν είχε ανάγκη να καμαρώνει, το μόνο που απαιτούσε ήταν η προσοχή στη φωνή του που την επέβαλε με το διαπεραστικό του βλέμμα και με το πονηρό του χαμόγελο.
Το 1994, ο Lanegan κυκλοφόρησε στην Sub Pop αυτό που πολλοί θεωρούν ως τον χαρακτηριστικό σόλο δίσκο του: το Whiskey For The Holy Ghost, το δεύτερο προσωπικό του άλμπουμ μετά το ντεμπούτο The Winding Sheet του 1990 και δυο χρόνια μετά την κυκλοφορία του κλασικού πλέον πολυεθνικού Sweet Oblivion των Screaming Trees: ένας διαχρονικός, σκοτεινός, μελαγχολικός δίσκος που περιέχει πολλά τραγούδια από αυτά που θα γίνονταν σήμα κατατεθέν του: «The River Rise», «Riding The Nightingale», «Borracho», «Beggar’s Blues». Ένα αριστούργημα – ένας συνεκτικός δίσκος, αν λάβει κανείς υπόψη ότι την περίοδο που τον έγραφε η πορεία των καταχρήσεών του στο κρακ και την ηρωίνη ήταν εξοντωτική και σε πλήρη εξέλιξη (ο Lanegan είχε αρχίσει να κάνει χρήση ηρωίνης για να σταματήσει το αλκοόλ). Αυτό όμως ουδόλως περιόρισε το βαθύ δημιουργικό ταλέντο του και τελικά ένας απρόσμενος σύμμαχος, η Courtney Love, γυναίκα του μακαρίτη φίλου του, Kurt Cobain, τον βοήθησε να ξεφορτωθεί τις εξαρτήσεις του που όμως θα άφηναν ανεξίτηλο το στίγμα τους στον οργανισμό του.
Ο Mark Lanegan γεννήθηκε στο Έλενσμπεργκ της πολιτείας της Ουάσινγκτον στις 25 Νοεμβρίου 1964 και συγχωρέθηκε για τις πολλές αμαρτίες του στις 22 Φεβρουαρίου 2022 στο Κίλαρνι της Κομητείας Κέρι, στα νοτιοδυτικά της Ιρλανδίας, όπου είχε εγκατασταθεί με τη δεύτερη σύζυγό του Shelley Brien από το 2020. Τον Μάρτιο της επόμενης χρονιάς πέρασε πάρα πολύ ζόρικα τον κορονοϊό και πιθανώς πέθανε από τις παρενέργειες της ασθένειας, αν και μέχρι σήμερα η ακριβής αιτία του θανάτου του παραμένει άγνωστη. Τη δραματική του εμπειρία στο νοσοκομείο περιέγραψε στο επόμενο βιβλίο του με τίτλο Devil in a Coma (2021) Οι πολύχρονες καταχρήσεις σίγουρα είχαν επιδεινώσει την κατάσταση της υγείας του και όπως είχε πει ο ίδιος, «Προφανώς το καντήλι μου είχε σβήσει σχεδόν οριστικά περισσότερες από μια φορές»…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
Mark Lanegan: «Μη με ξυπνάτε, κοιμάμαι» - Σημειώσεις επιδημίας…
Mark Lanegan: «Τραγούδα ανάποδα και κλάψε...»
Μια σύντομη αναδρομή στους Mudhoney...
Ποιοί ήταν οι U-Men; Ο Mark Arm των Mudhoney, παντοτινός θαυμαστής τους, γράφει...
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξιν και κατ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξην και καθ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξην και καθ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.