Γράφει ο Προκόπης Σαμαρτζής
Ο Φραντς Γέγκερστετερ [Franz Jägerstätter] γεννήθηκε στο Σαντ Ράτενγκ, ένα μικρό χωριό της Άνω Αυστρίας, το 1907 και από μικρή ηλικία δούλευε στη φάρμα της οικογένειάς του. Λίγα χρόνια αργότερα θα γνωρίσει τη Φραντσίσκα Σλάγκελ και θα ερωτευτούν. Το 1936 θα παντρευτούν και θα αποκτήσουν τρεις κόρες. Η οικογένεια του Φραντς ζει σε ένα απομονωμένο χωριό στις Άλπεις. Πιστεύουν στον Θεό και στη φροντίδα του, είναι αγαπημένοι με τους συγγενείς τους και με τους συντοπίτες τους. Κάνουν μια ήσυχη ζωή, μια «κρυφή» ζωή, εκείνη που περνά απαρατήρητη στη ροή της Ιστορίας, απολαμβάνοντας την ομορφιά της φύσης και την απλότητα της αγροτικής ζωής…
Το 1939, όμως, η ειρήνη τους διαλύεται• η Ευρώπη βυθίζεται στον πόλεμο και ο Χίτλερ εξαπλώνει την κυριαρχία του. Ο Φραντς δεν αποδέχεται τον ναζισμό. Στο δημοψήφισμα για την ένωση της Αυστρίας με τη Γερμανία, ενώ το «ναι» επικρατεί συντριπτικά, εκείνος ψηφίζει «όχι». Απορρίπτει τα οικονομικά οφέλη που του προσφέρει το καθεστώς, αποφεύγει να χειροκροτήσει στις συγκεντρώσεις, δεν συνεισφέρει στον έρανο υπέρ του ναζιστικού στρατού. Και όταν λαμβάνει την κλήση για στράτευση, αποφασίζει να μην υπηρετήσει το Τρίτο Ράιχ. Η άρνησή του δεν προέρχεται από πολιτική ιδεολογία, αλλά από τη βαθιά του πίστη. Ως πιστός χριστιανός, μέλος της ενορίας του, παίρνει στα σοβαρά την εντολή «Ου φονεύσεις» και θεωρεί πως ο νόμος του Θεού υπερέχει κάθε ανθρώπινου νόμου. Παρά τις πιέσεις ακόμη και από τον επίσκοπο, που του ζητά να υπερασπιστεί την πατρίδα, εκείνος επιμένει πως κανένας πόλεμος δεν είναι θεάρεστος. Η στάση του προκαλεί την εχθρότητα των συγχωριανών του, οι οποίοι στρέφονται εναντίον του ίδιου και της οικογένειάς του. Τελικά, με τη συγκατάθεση της γυναίκας του και με οδύνη και των δυο, κατατάσσεται στη Βέρμαχτ, αλλά δηλώνει αντιρρησίας συνείδησης. Το 1943 ο Φραντς συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και υφίσταται ψυχιατρική εξέταση, καθώς κάποιοι θεωρούν την απόφασή του ένδειξη παραφροσύνης.
Ο δικηγόρος του τον προτρέπει να υπογράψει δήλωση πίστης στο καθεστώς, έστω κι αν στην καρδιά του σκέφτεται διαφορετικά — όπως είχαν κάνει τόσοι άλλοι. Ο Φραντς, όμως, αρνείται να υποκριθεί. Η μοναδική του στήριξη είναι η Φραντσίσκα, που αν και βιώνει εσωτερικό διχασμό, στέκεται στο πλευρό του μέχρι το τέλος. Μέσα στο σκοτεινό κελί του, ο Γέγκερστετερ συλλογίζεται πως η ελευθερία δεν εξαρτάται από τους τοίχους, αλλά από τη συνείδηση. Πιστεύει πως η ζωή δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο για να πράττει κανείς το σωστό. Δεν είναι ήρωας, που απλά υπηρετεί το λόγο του Χριστού. Είναι ένας άνθρωπος που έχει μια πρωτογενή πίστη στο Καλό - που τόσο μοιραία προδίδεται. Στην πορεία προς τον θάνατο, ο Φραντς, σιγοψιθυρίζει το «Πάτερ ημών», βέβαιος ότι θα ξανασυναντήσει τη Φραντσίσκα και τις κόρες του σε μια άλλη ζωή, ίσως καλύτερη. Λίγο πριν από την εκτέλεσή του, ο ιερέας του χωριού του λέει ότι η θυσία του δεν θα ωφελήσει κανέναν και πιθανότατα θα μείνει άγνωστη. Εκείνος απαντά πως το ζητούμενο δεν είναι να αλλάξει τον κόσμο, αλλά να μην επιτρέψει στον κόσμο να αλλοιώσει τον ίδιο. Στις 9 Αυγούστου του 1943, ο Φραντς Γέγκερστετερ, εκτελείται με αποκεφαλισμό στη φυλακή του Μπράντενμπουργκ στο Βερολίνο. Σήμερα, η Καθολική Εκκλησία τον τιμά ως μάρτυρα, παρόλο που ο τάφος του παραμένει σχεδόν αφανής. Ο Γέγκερστετερ παραμένει μέχρι σήμερα σύμβολο της προσωπικής ηθικής αντίστασης απέναντι στην καταπίεση και την αδικία — υπενθυμίζοντας ότι ακόμη και η πιο "σιωπηλή", η πιο "κρυφή" ζωή μπορεί να αφήσει μια δυνατή μαρτυρία στην Ιστορία. Η ζωή του Φραντς αν και υπάρχει σε βιβλία, έγινε ευρέως γνωστή μέσα από την εκπληκτική ταινία του Τέρενς Μάλικ, A Hidden Life, του 2019.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
Ζαζού: Οι αντιφασίστες επαναστάτες «ρόκερ» της Γαλλίας στον καιρό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου...
Ματίας Ζίντελαρ: Ένας πολύ σπουδαίος σέντερ φορ και ένας μεγάλος αντιφασίστας...
Ολτρετορέντε: Μια καθόλου συνηθισμένη αντιφασιστική ιστορία...
Οι κανονισμοί των Ναζί σχετικά με την jazz μουσική και οι Swingjugend
Μουσική και Ιδεολογία: Η μουσική στα χρόνια της ναζιστικής Γερμανίας...
Μπέλα Λουγκόζι: ηθοποιός, αρχισυνδικαλιστής και αντιφασίστας...
Η παγκόσμια ιστορία του αντιφασιστικού punk σε εννέα τραγούδια...
{loadposition prokopis}