Γράφει ο Δημήτρης Τζάνογλος
Ολτρετορέντε ονομάζεται μία αρχαία και γραφική συνοικία της Πάρμα, κοντά στο κέντρο της πόλης, η οποία πολλές φορές χαρακτηρίζεται ως Vecchia Parma δηλαδή Παλαιά Πάρμα. Τον Αύγουστο το 1922, λίγα χρόνια μετά το πέρας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και την περίοδο που ο Μπενίτο Μουσολίνι και το Φασιστικό Κόμμα αποκτούσαν όλο και περισσότερη δύναμη, πραγματοποιήθηκε στους δρόμους της Πάρμα, με κέντρο δράσης το Ολτρετορέντε, μία μεγάλη ένοπλη μάχη μεταξύ των πολιτών και των μελανοχιτώνων.
Τις συγκρούσεις αυτές αποτύπωσε με «μυθιστοριο-ποιημένο» τρόπο, ο πολυγραφότατος Πίνο Καρούτσι (1955) στο βιβλίο του 2003 με τίτλο «Ολτρετορέντε: Μια καθόλου συνηθισμένη αντιφασιστική ιστορία», το οποίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά τον Φεβρουάριο του 2019 από τις εκδόσεις Απρόβλεπτες σε μετάφραση του Βαγγέλη Ζήκου.
Το βιβλίο ξεκινάει στην Πάρμα τον Αύγουστο του 1972, όταν ένας δεκαεννιάχρονος αντιφασίστες δολοφονείται από μία ομάδα νεοφασιστών. Μετά την κηδεία του, σε ένα καπηλειό της πόλης ένας ηλικιωμένος πλέον αντιφασίστας, και πρώην μέλος των Αρντίτι ντελ Πόπολο (ομάδες κρούσης αποτελούμενες από αναρχικούς, κομμουνιστές, σοσιαλιστές, με σκοπό την αντίσταση απέναντι στο φασιστικό κύμα του Μουσολίνι και των μελανοχιτώνων. Το «Arditi del Popolo» από τις εκδόσεις Ευτοπία είναι μια πολύ καλή ανάλυση των παραπάνω ομάδων) αρχίζει να διηγείται την εκ των έσω ιστορία των συγκρούσεων στα οδοφράγματα του Ολτρετορέντε πενήντα χρόνια πριν.
Κύριοι χαρακτήρες της ιστορίας είναι οι αντιφασίστες Γκουίντο Πιτσέλι και Αντόνιο Τσιέρι από τη μία, και η μεγάλη προσωπικότητα του Φασιστικού Κόμματος Ίταλο Μπάλμπο από την άλλη. Ο Γκουίντο Πιτσέλι ήταν μία σημαίνουσα προσωπικότητα στην κοινωνία της Πάρμα, με παρουσία στον Μεγάλο Πόλεμο και με έντονη συνδικαλιστική δράση τα χρόνια που ακολούθησαν. Εξελέγη βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος με πλήρη στήριξη των πολιτών της ιταλικής πόλης, ώστε να μπορέσει να αποφυλακιστεί και να αντιμετωπίσει τη φασιστική «επανάσταση».
Ο Αντόνιο Τσιέρι, αναρχικός ο οποίος επίσης πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όπως ο Πιτσέλι, και στη συνέχεια συνδικαλίστηκε πρώτα στην Ανκόνα κι έπειτα στην Πάρμα. Τέλος, ο Ίταλο Μπάλμπο αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του φασισμού στην Ιταλία, ίσως η μεγαλύτερη μετά τον ίδιο τον Μουσολίνι με τον οποίο ήρθαν πολλές φορές σε σύγκρουση κατά τη διάρκεια της φασιστικής εξουσίας στην Ιταλία.
Μέσα από τα μάτια, ως επί το πλείστον, των συγκεκριμένων χαρακτήρων, ο Πίνο Κακούτσι, παρουσιάζει μια λεπτομερή καταγραφή των γεγονότων που σταδιακά ενίσχυσαν το Φασιστικό Κόμμα και επέτειναν τις ένοπλες συγκρούσεις σε διάφορες περιοχές της Ιταλίας προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωσή του. Η Πάρμα παρέμεινε το τελευταίο οχυρό που αντιστάθηκε όταν το «επισκέφτηκαν» οι φασίστες. Στα δυνατά σημεία του ανήκει και η περιγραφή της κοινωνίας του Ολτρετορέντε πριν αλλά και κατά τη διάρκεια των οδοφραγμάτων.
Είναι γεγονός πως πρόκειται για ένα βιβλίο με πλήρεις πληροφορίες και σημειώσεις, κάτι που αυξάνει την αξία του, ειδικά όταν πρόκειται για μια σχετικά άγνωστη πέραν την Ιταλίας αντιφασιστική ιστορία. Ταυτόχρονα, μετά το πέρας της περιγραφής των συγκρούσεων, ο Πίνο Κακούτσι επιχειρεί μία καταγραφή της μετέπειτα ζωής και των πράξεων των Πιτσέλι, Τσιέρι και Μπάλμπο, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αυτοεξορία στην Σοβιετική Ένωση, τον εθελοντισμό στην Ισπανική Επανάσταση και τις συγκρούσεις με τον Μουσολίνι αντίστοιχα.
Εν κατακλείδι, το Ολτρετορέντε είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ανάγνωσμα και πετυχαίνει το σκοπό του που δεν είναι άλλος από την καταγραφή μίας «καθόλου συνηθισμένης αντιφασιστικής ιστορίας».
Δημήτρης Τζάνογλος
Ο Δημήτρης Τζάνογλος είναι γεννημένος το 1992 στην Αθήνα. Αγαπάει την λογοτεχνία και ασχολείται ερασιτεχνικά με τη συγγραφή κειμένων, μερικά εκ των οποίων έχουν δημοσιευθεί σε κάποιες λογοτεχνικές ιστοσελίδες. Επίσης αγαπάει πολύ τη μουσική και ειδικότερα τον σκληρό ήχο που, μέσω του Merlin’s Music Box, μπορεί να τον υπηρετήσει και γραπτώς.
Δημήτρης Τζάνογλος
Ο Δημήτρης Τζάνογλος είναι γεννημένος το 1992 στην Αθήνα. Αγαπάει την λογοτεχνία και ασχολείται ερασιτεχνικά με τη συγγραφή κειμένων, μερικά εκ των οποίων έχουν δημοσιευθεί σε κάποιες λογοτεχνικές ιστοσελίδες. Επίσης αγαπάει πολύ τη μουσική και ειδικότερα τον σκληρό ήχο που, μέσω του Merlin’s Music Box, μπορεί να τον υπηρετήσει και γραπτώς.
Δημήτρης Τζάνογλος
Ο Δημήτρης Τζάνογλος είναι γεννημένος το 1992 στην Αθήνα. Αγαπάει την λογοτεχνία και ασχολείται ερασιτεχνικά με τη συγγραφή κειμένων, μερικά εκ των οποίων έχουν δημοσιευθεί σε κάποιες λογοτεχνικές ιστοσελίδες. Επίσης αγαπάει πολύ τη μουσική και ειδικότερα τον σκληρό ήχο που, μέσω του Merlin’s Music Box, μπορεί να τον υπηρετήσει και γραπτώς.
