Στη διάρκεια της λεγόμενης «ελληνικής οικονομικής κρίσης» παρατηρήθηκε αύξηση των παρεμβάσεων στους τοίχους της Αθήνας και ειδικότερα του κέντρου. Παράλληλα, την ίδια εποχή είναι πιο έντονος ο δημόσιος λόγος που παράγεται για την πρακτική αυτή, όπως και οι συζητήσεις στα κοινωνικά δίκτυα με αφορμή συγκεκριμένα έργα ή, και γενικότερα, ως σχολιασμός της πυκνότητας των παρεμβάσεων σε συγκεκριμένες περιοχές.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, οι τοίχοι σε περιοχές όπως του Ψυρρή, το Μεταξουργείο και τα Εξάρχεια έχουν γεμίσει με κάθε είδους παρεμβάσεις, ενώ φωτογραφίες τους εμφανίζονται συχνά στον έντυπο ή ηλεκτρονικό τύπο, αλλά και στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Γκράφιτι, tags, έργα τέχνης του δρόμου, στένσιλ, και, βεβαίως, πολιτικά και οπαδικά συνθήματα, άλλα μικρότερα κι άλλα μεγαλύτερα, άλλα πρόχειρα κι άλλα περίτεχνα, όλα μαζί δημιουργούν ένα περίπλοκα γραμμένο και βαμμένο τοπίο, όπου χρώματα, μοτίβα, σχέδια και νοήματα ανταγωνίζονται μεταξύ τους, διεκδικώντας φυσικό ή και συμβολικό χώρο στην πόλη – συχνά καλύπτοντας εξολοκλήρου τις διαθέσιμες δημόσιες επιφάνειες….
(Από την εισαγωγή του βιβλίου που θα κυκλοφορήσει την άλλη εβδομάδα από τις Εκδόσεις στο Περιθώριο)
Η τάση πολιτικοποίησης του γκραφίτι και της τέχνης του δρόμου συνδυάζεται με την τάση χρήσης αισθητικών μέσων στις, κατά τα άλλα, τυπικά πολιτικές παρεμβάσεις. Η δυναμική που εκφράζεται στους τοίχους αντανακλά, όμως, τη δυναμική μιας πολύπλευρης πολιτικής διεκδίκησης που αναπτύχθηκε στους δρόμους και στις γειτονιές.
Η «κρίση», η ενίσχυση της ακροδεξιάς, ο φεμινισμός, η υποστήριξη των ΛΟΑΤΚΙ, τα εργασιακά δικαιώματα και η εμπορευματοποίηση της πόλης είναι θέματα που αφορούν τους/τις δημιουργούς, πολιτικούς ακτιβιστές/τριες και καλλιτέχνες/ιδες.
Ωστόσο, το ενδιαφέρον τοπικών και διεθνών μέσων ενημέρωσης προωθεί, παράλληλα, μια εικόνα της Αθήνας ως «Μέκκα της τέχνης του δρόμου στην Ευρώπη» και συμβάλλει στην κοινωνική κατασκευή της ως ένα «τρέντι» και «εναλλακτικό» τουριστικό προορισμό.
Τι ρόλο παίζει η πολιτική παρέμβαση στο πλαίσιο τέτοιων αλλαγών; Πώς μπορεί να αντισταθεί στις δυνάμεις που επιχειρούν να αφομοιώσουν τις παρεμβάσεις, καθιστώντας τες μέρος ενός αισθητικοποιημένου και εμπορευματοποιημένου τοπίου;
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Οι συντελεστές του βιβλίου
Ο Δημήτρης Θεοδόσης είναι επαγγελματίας φωτογράφος τα τελευταία 16 χρόνια. Ήταν συνεργάτης της εφημερίδας Ελευθεροτυπία και του ενημερωτικού σάιτ tvxs.gr, ενώ φωτογραφίες του έχουν δημοσιευτεί σε πολλές εφημερίδες, περιοδικά και σάιτ. Έχει εκδώσει φωτογραφικά λευκώματα, μεταξύ άλλων τις Τοιχοδρομίες, μια τριλογία για την street art σκηνή της Αθήνας (εκδόσεις Οξύ).
Ο συγγραφέας Παυσανίας Καραθανάσης ( ο οποίος επιλέγει να γράψει αποφεύγοντας τον «γλωσσικό σεξισμό», δηλαδή την κυριαρχία του αρσενικού γένους σε ένα κείμενο) είναι κοινωνικός ανθρωπολόγος, με πτυχίο από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, μεταπτυχιακό από το University College London και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η μελέτη του οπτικού και υλικού πολιτισμού, ο αστικός χώρος, οι αστικοί-νεανικοί πολιτισμοί και η πολιτική και πολιτιστική δραστηριοποίηση στις πόλεις. Έχει ασχοληθεί εκτενώς με την καταγραφή και την μελέτη των παρεμβάσεων (γκραφίτι, τέχνη του δρόμου, συνθήματα) στις πόλεις της Αθήνας και της Λευκωσίας και έχει δημοσιεύσει σχετικά άρθρα σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους στα Ελληνικά και τα Αγγλικά, ενώ είναι συγγραφέας του βιβλίου Stencil in Athens (εκδόσεις Οξύ).
Οι Εκδόσεις στο Περιθώριο, δημιουργήθηκαν τον Δεκέμβρη του 2013. Έχουν ήδη κυκλοφορήσει τα: Κώστας Μανιατόπουλος - HOMMELESS #1 και #2, Γιώργος Τουρκοβασίλης - ΤΑ ΡΟΚ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ, Γιώργος Νικολαΐδης- «Είμαστε τρελοί κι ευτυχισμένοι» και Γιώργος Τουρκοβασίλης - ROCK IN ATHENS ’85.
