Μαρκ Μπρέι (Mark Bray)
Antifa
Εγχειρίδιο προς αντιφασιστική χρήση (Εκδόσεις των Συναδέλφων, Νοέμβριος 2019)
Μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας
Από τότε που υπάρχει φασισμός, υπάρχει και αντιφασισμός – γνωστός επίσης ως «antifa». Γεννημένο από την αντίσταση εναντίον του Μουσολίνι και του Χίτλερ τις δεκαετίες του 1920 και του 1930, το αντιφασιστικό κίνημα αναπτύχθηκε τις επόμενες δεκαετίες και σήμερα αποτελεί την αιχμή του δόρατος απέναντι στην ξενοφοβία, τον ρατσισμό και τον φασισμό. Το antifa κίνημα στερεί από τους φασίστες την ευκαιρία να διασπείρουν τον δηλητηριώδη λόγο τους και υπερασπίζεται ευάλωτες κοινότητες απέναντι σε πράξεις βίας που υποκινούνται από τους φασίστες. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το φίμωμα του φασιστικού λόγου είναι αντιδημοκρατικό, όμως οι antifa είναι απόλυτοι: δεν πρέπει να δοθεί ποτέ στον φασιστικό τρόμο η παραμικρή ευκαιρία να θριαμβεύσει ξανά!
Σε αυτή τη συναρπαστική έρευνα, ο ιστορικός και ακτιβιστής Μαρκ Μπρέι μάς δίνει μια λεπτομερή επισκόπηση της συνολικής ιστορίας του αντιφασισμού από τη γέννησή του ώς τις μέρες μας. Βασισμένο σε συνεντεύξεις αντιφασιστών από όλο τον κόσμο, το Antifa παρουσιάζει τις τακτικές του κινήματος και τη φιλοσοφία που το διέπει, δίνοντάς μας μια καθαρή εικόνα της αντίστασης ενάντια στον φασισμό με όποια μορφή κι αν εμφανίζεται. Ένα βιβλίο-εργαλείο για κάθε αντιφασίστα και αντιφασίστρια!
Ο Μαρκ Μπρέι είναι ιστορικός των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, της Τρομοκρατίας και της Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Πολιτικής. Απόφοιτος του Πανεπιστημίου Γουέσλιαν, απέκτησε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Ράτγκερς, όπου και διδάσκει. Εκτός από αυτό το βιβλίο έχει γράψει τα: Translating Anarchy: The Anarchism of Occupy Wall Street (Zero 2013), The Anarchist Inquisition: Terrorism and Human Rights in Spain and France, 1890-1910 (υπό έκδοση). Επίσης, έχει επιμεληθεί (με άλλους) το Αnarchist Education and the Modern School: A Francisco Ferrer Reader (PM Press 2018). Έχει συνεργαστεί με το Foreign Policy, την Washington Post, την Boston Review και έχει συμμετάσχει σε πολλούς συλλογικούς τόμους.
Απόσπασμα από το τρίτο κεφάλαιο με τίτλο Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ «ΚΟΣΤΟΥΜΑΡΙΣΜΕΝΩΝ ΝΑΖΙ»
ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ που αφορά τον αντιφασισμό στην Ελλάδα και τη Χρυσή Αυγή...
30 Σεπτεμβρίου 2012. Άλλη μια νύχτα αβεβαιότητας γεμάτη ένταση για τους μετανάστες στην Αθήνα. Τις τελευταίες εβδομάδες, ομάδες τραμπούκων από το ανερχόμενο πολιτικό κόμμα της Χρυσής Αυγής είχαν ξεσαλώσει κακοποιώντας μετανάστες πλανόδιους πωλητές και καταστρέφοντας τους πάγκους τους. Λίγες μέρες νωρίτερα, καμιά εκατοστή χρυσαυγίτες είχαν επιτεθεί σε ένα κέντρο της κοινότητας των Τανζανών σπάζοντας τα γύρω καταστήματα κάτω από τα απαθή βλέμματα των αστυνομικών. Την ίδια περίπου εποχή ο Ίσα Άχμεντ Αγκμπολουάτζε, ένας πλανόδιος πωλητής από την Γκάνα, μαχαιρώθηκε και ο φίλος του ξυλοκοπήθηκε. Χρυσαυγίτες ξυλοκόπησαν με ρόπαλα και σιδερολοστούς τον Αιγύπτιο μετανάστη Αμπού Ζαΐντ Μουμπάρακ Αμπού Ζαΐντ, σπάζοντας το σαγόνι και τη μύτη του. Με την αστυνομία να κάνει τα στραβά μάτια, ακόμα και να συμμετέχει ενίοτε στη βία σε βάρος των μεταναστών, οι μετανάστες της περιοχής είχαν ελάχιστους συμμάχους.
Ανάμεσα σ’ αυτούς, ωστόσο, ήταν μια συνέλευση αναρχικών ομάδων της Αθήνας που το τελευταίο διάστημα είχαν οργανώσει μια σειρά από αντιφασιστικές περιπολίες με μοτοσικλέτες μέσα από τις γειτονιές των μεταναστών. Στη διαδρομή, οι μετανάστες τούς υποδέχονταν με ενθουσιώδη χειροκροτήματα. Όπως εξήγησε ο Γιώργος, ένας νεαρός κινηματογραφιστής από τους οργανωτές αυτών των περιπόλων: ≪Προσπαθήσαμε να οργανώσουμε αυτές τις περιπόλους με στρατιωτικό τρόπο, και για να πλήξουμε τους φασίστες και ως επίδειξη ισχύος. Θέλαμε να συνδυάσουμε αυτά τα δύο πράγματα≫. Κατάτην άποψή του, εκείνες οι περιπολίες που γίνονταν στα φανερά ήταν ≪σημαντικές από ψυχολογική άποψη≫ για το αντιφασιστικό κίνημα.
Εκείνη τη νύχτα λοιπόν, τη γεμάτη ένταση, στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2012, μια αντιφασιστική περιπολία από 80 μοτοσικλέτες στις οποίες επέβαιναν καμιά 150αριά αντιφασίστες διέσχισε με ταχύτητα μια γειτονιά μεταναστών κρατώντας παλούκια με τη μαυροκόκκινη σημαία και φωνάζοντας ≪Τσακίστε τους φασίστες!≫ – και τότε συνάντησε μια ομάδα χρυσαυγιτών. Ακολούθησε συμπλοκή και αρκετοί φασίστες κατέληξαν στο νοσοκομείο. Λίγο μετά τη συμπλοκή, όμως, ομάδες της επίλεκτης ομάδας Δέλτα επιτέθηκαν στους αντιφασίστες σ’ ένα στενό δρόμο. Μολονότι αρκετοί αντιφασίστες κατάφεραν να διαφύγουν, κάποιοι από αυτούς συνελήφθησαν. Καθώς οι αστυνομικοί τούς απομάκρυναν, μετανάστες από τη γειτονιά και αναρχικοί φώναζαν συνθήματα. ≪Ήταν μια συγκινησιακά φορτισμένη στιγμή≫, θυμόταν ο Γιώργος.
Κανείς από τους φασίστες δεν συνελήφθη. Οι 15 αντιφασίστες κρατούμενοι βασανίστηκαν για πέντε μέρες στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής, όπως και άλλοι 25 αντιφασίστες που συνελήφθησαν την επόμενη μέρα, στη διάρκεια μιας διαδήλωσης συμπαράστασης. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο οι αντιφασίστες ξυλοκοπήθηκαν άγρια, τους ξεγύμνωσαν, τους έφτυσαν, τους στέρησαν τον ύπνο σημαδεύοντας τα μάτια τους με λέιζερ, ≪τους χρησιμοποίησαν σαν σταχτοδοχεία≫, και αρνήθηκαν να τους δώσουν νερό, σε σημείο που μερικοί από αυτούς ≪προσπάθησαν να ξεδιψάσουν πίνοντας νερό από τις τουαλέτες≫.
Τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι αντιφασίστες αποκαλύφθηκαν και δημοσιεύτηκαν μόνο από τον Guardian προκαλώντας ένα μικρό σκάνδαλο για την ελληνική κυβέρνηση. Και πάλι, όμως, ακόμα κι όταν μια πορεία 2.000αντιφασιστών μοτοσικλετιστών διαδήλωσε μπροστά από το κοινοβούλιο, και παρά τις διαδηλώσεις συμπαράστασης που πραγματοποιήθηκαν στην Καβάλα, στην Κρήτη και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, ο Γιώργος εξέφρασε το παράπονο ότι η κυβέρνηση είχε καταστείλει αποτελεσματικά τις αντιφασιστικές περιπολίες στην Αθήνα αλλά και τη συνέλευση που τις διοργάνωνε. Οι πορείες των μοτοσικλετιστών συνεχίστηκαν, χωρίς ωστόσο να αποτελούν πλέον κομμάτι μιας διαρκούς στρατηγικής αντίστασης απέναντι στη Χρυσή Αυγή.
Όλα αυτά τα κάνει ακόμα πιο σημαντικά ο χαρακτήρας της Χρυσής Αυγής: αντίθετα με το ολλανδικό PVV ή το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο των τελευταίων χρόνων, η Χρυσή Αυγή είναι ένα πολύ παραδοσιακό φασιστικό κόμμα ως προς την επιθυμία του να ελέγχει τους δρόμους και να προκαλεί τη βίαιη λαϊκίστικη οργή εναντίον ≪παράνομων μεταναστών, αναρχικών και όλων εκείνων που αρκετές φορές έχουν καταστρέψει την Αθήνα≫, σύμφωνα με τη διατύπωση του βουλευτή της Χρυσής Αυγής Ηλία Παναγιώταρου. (Ένα μήνα μετά τη σύλληψη των 15 αντιφασιστών, ο Παναγιώταρος ήταν ο επικεφαλής μιας επίθεσης σε βάρος ατόμων που παρακολουθούσαν μια θεατρική παράσταση, η οποία παρουσίαζε τον Χριστό σαν ομοφυλόφιλο.) Η προέλευση της Χρυσής Αυγής ανάγεται στη δημιουργία της εφημερίδας Χρυσή Αυγή το 1983 από τον Νίκο Μιχαλολιάκο, ο οποίος έγινε ηγέτης του κόμματος με την επίσημη ίδρυση της Χρυσής Αυγής τον ίδιο χρόνο. Μολονότι η Χρυσή Αυγή προτιμά την ταμπέλα του ≪εθνικισμού≫, οι φασιστικές ρίζες της είναι προφανείς στο προγενέστερο φλερτ του Μιχαλολιάκου με τον εθνικοσοσιαλισμό και στις διασυνδέσεις του με τους φυλακισμένους πρώην ηγέτες της στρατιωτικής χούντας. Εξάλλου, υπάρχει και το γεγονός ότι στο λογότυπο του κόμματος απεικονίζεται ένας μαίανδρος που θυμίζει τη σβάστικα και ότι συχνά τα μέλη του χαιρετούν φασιστικά και οργανώνουν πορείες κρατώντας υψωμένους δαυλούς κατά τα πρότυπα της ναζιστικής παράδοσης.
Για δεκαετίες η Χρυσή Αυγή ήταν κάτι παραπάνω από ένα περιθωριακό κόμμα. Στις σχετικά πρόσφατες εκλογές το 2009 είχε αποσπάσει μόλις το 0,29% της ψήφου.277 Έπειτα, το 2010, η κρίση χρέους έπληξε την Ελλάδα. Προκειμένου να αποφύγει τη χρεοκοπία, η κυβέρνηση έκανε δεκτά μαζικά πακέτα διάσωσης που απαιτούσαν την υλοποίηση σκληρών μέτρων λιτότητας και αύξηση των φόρων. Και ενώ μια σειρά από πακέτα διάσωσης και μέτρα λιτότητας απέτρεψαν την ολοκληρωτική κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο δεν απέτρεψαν την ολοκληρωτική κατάρρευση της καθημερινής ζωής για πολλούς Έλληνες. Η οικονομία της χώρας συρρικνώθηκε κατά 25% μέσα σε μια πενταετία, ένα ποσοστό παρόμοιο με εκείνο της Μεγάλης Οικονομικής
Ύφεσης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι δείκτες της ανεργίας ήταν συγκλονιστικοί: 25%συνολικά για το 2015 και πάνω από 50%για τους νέους εργαζόμενους το 2016. Η χρηματοδότηση για την ψυχική υγεία περικόπηκε κατά 20% από το 2010 έως το 2011 και κατά 55% τον επόμενο χρόνο.
Όπως ήταν φυσικό, στο διάστημα εκείνο ο δείκτης των αυτοκτονιών αυξήθηκε κατά 35%. (Όπως λέει το ισπανικό κίνημα 15Μ: ≪No son suicidios, son asesinatos≫ [≪Δεν είναι αυτοκτονίες αλλά δολοφονίες≫].) H ανοδική πορεία της Χρυσής Αυγής άρχισε με την εξάπλωση της κρίσης και το 2010 κέρδισε την πρώτη της έδρα στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας, πριν μπει για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο το 2012 με 18 έδρες και το 7%περίπου της ψήφου. Στο επίπεδο του δρόμου οργάνωσε ≪ομάδες πολιτών≫ για την παρενόχληση μεταναστών, ανεξαρτήτως αν ανήκαν ή όχι στους υποτιθέμενους 350.000 που δεν διαθέτουν έγγραφα. Αυτές οι περιπολίες των αυτόκλητων προστατών της τάξης ενθαρρύνθηκαν μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε άρχισαν να επιτίθενται μέρα μεσημέρι σε τυχαίους ανθρώπους που τους νόμιζαν ≪ξένους≫, ≪τους κυνηγούσαν μέσα στους δρόμους, τους πετούσαν έξω από λεωφορεία, τους ξυλοκοπούσαν και τους μαχαίρωναν≫. Μια εβδομάδα μετά την είσοδο του κόμματος στο κοινοβούλιο, 50 χρυσαυγίτες οπλισμένοι με ρόπαλα και ασπίδες οδήγησαν τις μοτοσικλέτες τους στην κεντρική πλατεία της Νίκαιας. Σύμφωνα με έναν Πακιστανό ιδιοκτήτη κομμωτηρίου, οι χρυσαυγίτες τού είπαν: ≪Εσύ είσαι η αιτία για τα προβλήματα της Ελλάδας. Σε μια βδομάδα να έχεις κλείσει το μαγαζί ειδάλλως θα σ’ το κάψουμε – και θα κάψουμε και σένα≫.
Την ανασφάλεια των μεταναστών επέτεινε το γεγονός ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των αστυνομικών ψήφισαν υπέρ της Χρυσής Αυγής, ενώ υπάρχουν βιντεοσκοπημένα στοιχεία που αποκαλύπτουν τη σχετικά τακτική συνεργασία ανάμεσά τους. Καθώς οι διαδοχικές κυβερνήσεις (ακόμα και ο σοσιαλιστικός ΣΥΡΙΖΑ) αποδέχτηκαν τα μέτρα λιτότητας που υπαγόρευσε η ευρωπαϊκή οικονομική ≪τρόικα≫, με αποτέλεσμα την εκχώρηση της ελληνικής κυριαρχίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η υπερεθνικιστική, αντιμεταναστευτική πλατφόρμα της Χρυσής Αυγής άρχισε να αποκτά δυναμική και το 2015 ήταν το δημοφιλέστερο κόμμα στις ηλικίες μεταξύ των 18 και των 24 ετών.
Εντούτοις, καθώς το κόμμα με την πιο απειλητική παρουσία στον δρόμο στην Ευρώπη άρχισε να δυναμώνει, βρέθηκε αντιμέτωπο με το ισχυρότερο αναρχικό/αυτόνομο κίνημα της ηπείρου. Σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο ελληνικός μαχητικός αντιφασισμός, ο οποίος χρονολογείται από την αντίσταση εναντίον της ιταλικής φασιστικής και της ναζιστικής κατοχής στη διάρκεια του πολέμου και συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια της στρατιωτικής χούντας (1967-1974), δεν υιοθέτησε στο μεγαλύτερο μέρος του το παν-ριζοσπαστικό μοντέλο των αριστερών αντιφασιστών. Απεναντίας, ο μαχητικός αντιφασισμός έχει γίνει κομμάτι ενός ευρύτερου αναρχικού κινήματος που εμπλέκεται σε μια μεγάλη ποικιλία κοινωνικών αγώνων. Το σύγχρονο ελληνικό αναρχικό κίνημα εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1980 αντλώντας επιρροές από τα αυτόνομα κινήματα της Γερμανίας και της Ιταλίας, από τη σκέψη των Γάλλων Καταστασιακών, από το πανκ ροκ και από την παράδοση της αντίστασης στη χούντα.
Ωστόσο, αυτό που για τους περισσότερους έβαλε το κίνημα στον διεθνή χάρτη ήταν η εξέγερση του 2008. Τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς, η δολοφονία του δεκαπεντάχρονου αναρχικού Αλέξη Γρηγορόπουλου από έναν αστυνομικό πυροδότησε ένα μήνα πρωτοφανούς εξέγερσης σε ολόκληρη την Ελλάδα. Αναρχικοί, μαθητές, χούλιγκαν, Ρομά, μετανάστες και άλλα καταπιεσμένα κομμάτια της κοινωνίας κατέλαβαν τους δρόμους πραγματοποιώντας επιθέσεις σε πολυτελή καταστήματα, πολιορκώντας αστυνομικά τμήματα και υπουργεία, απαλλοτριώνοντας σούπερ μάρκετ και καταλαμβάνοντας σχολεία, πανεπιστημιακές σχολές και τηλεοπτικούς σταθμούς. Ούτε το γιγάντιο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην πλατεία Συντάγματος δεν γλίτωσε από τις φλόγες. Εργαζόμενοι κατέβηκαν σε απεργία, ενώ σε όλη τη χώρα ξεφύτρωσαν συνελεύσεις φοιτητών, μαθητών, εργαζόμενων και γειτονιών. Η αστυνομία βρέθηκε σε δύσκολη θέση και επιστράτευσε ατύπως την υποστήριξη φασιστών τραμπούκων – ένας προάγγελος για το τι έμελλε να συμβεί.
Όταν η ατμόσφαιρα καθάρισε από τους καπνούς, το κόστος από τις καταστροφές υπολογίστηκε περίπου σε 200.000.000 ευρώ, ενώ ριζοσπαστικοποιήθηκε μια ολόκληρη γενιά νέων Ελλήνων. Ωστόσο, παρά τη δραστήρια και ηχηρή ριζοσπαστική πολιτική, η άνοδος της Χρυσής Αυγής έπιασε πολλούς στον ύπνο. Όταν επισκέφθηκα για αρκετό διάστημα την Ελλάδα το 2010, αρκετούς μήνες μετά την είσοδο των φασιστών στο κοινοβούλιο, σχεδόν όλες οι συζητήσεις που έκανα με ντόπιους αντιφασίστες περιλάμβαναν σχόλια του τύπου, ≪Δεν είχαμε ιδέα ότι θα συνέβαινε αυτό. Προηγουμένως τους είχαμε εντελώς για την πλάκα≫.
Η κατάσταση σοβάρεψε περισσότερο όταν στις 18 Σεπτεμβρίου 2013 ο αντιφασίστας ράπερ Παύλος Φύσσας (Killah P) μαχαιρώθηκε θανάσιμα από χρυσαυγίτες μετά τη λήξη ενός ποδοσφαιρικού αγώνα που είχε παρακολουθήσει σε μια καφετέρια. Η δολοφονία του πυροδότησε ένα ξέσπασμα οργής σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς αντιφασίστες που κραύγαζαν ≪Σκοτώστε τους φασίστες σε κάθε γειτονιά≫ συ γκρούστηκαν με την αστυνομία, ενώ υπήρξε και κάλεσμα για γενική απεργία στον δημόσιο τομέα. Στόχος των αντιφασιστών έγιναν συγκεκριμένα ανταλλακτήρια χρυσού που υποτίθεται ότι ανήκαν σε μέλη της Χρυσής Αυγής, τα οποία συνδέονταν με το οργανωμένο έγκλημα.
Ενώ όμως η πλειονότητα των αναρχικών και άλλων αυτόνομων αντιφασιστών έπαιρναν εκδίκηση για τη δολοφονία του Φύσσα στοχεύοντας στην καταστροφή περιουσιών και σε συγκρούσεις με την αστυνομία, μια μικρότερη, πιο μυστική πτέρυγα του κινήματος ακολούθησε διαφορετικό δρόμο: την 1η Νοεμβρίου 2013, δύο άνδρες –με τα πρόσωπα καλυμμένα πίσω από μαύρα κράνη– αποβιβάστηκαν από τη μοτοσικλέτα τους, πλησίασαν τρέχοντας ένα γραφείο της Χρυσής Αυγής στο Νέο Ηράκλειο και άδειασαν τα όπλα τους σε τρεις χρυσαυγίτες, σκοτώνοντας δύο και τραυματίζοντας σοβαρά τον τρίτο. Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε ο αναρχικός πυρήνας Μαχόμενες Λαϊκές Επαναστατικές Δυνάμεις. Εκτός αυτού, σύμφωνα με ισχυρισμούς της Χρυσής Αυγής, τα γραφεία της έγιναν στόχος βομβιστικών επιθέσεων δέκα φορές τους επόμενους μήνες.
Οι αντιφασίστες φαίνεται να συμφωνούν ότι αυτή η εκστρατεία, και ιδιαίτερα η δολοφονία, κατατρομοκράτησε τους φασίστες, ενώ η δράση στους δρόμους περιόριζε όλο και περισσότερο την ικανότητά τους να εκδηλώνονται ανοιχτά.
Ωστόσο, η Χρυσή Αυγή υπέστη ένα ακόμα σημαντικότερο πλήγμα όταν περίπου 70 ηγετικά στελέχη και βουλευτές της, ανάμεσά τους ο ιδρυτής του κόμματος Νίκος Μιχαλολιάκος, συνελήφθησαν κατηγορούμενοι για ενορχηστρωμένη, ακόμα και θανάσιμη βία σε βάρος μεταναστών και αριστερών – η δολοφονία του Φύσσα συμπεριλήφθηκε στο κατηγορητήριο. Η συνακόλουθη δίκη που συνεχίζεται ακόμα ανέκοψε την κεκτημένη ταχύτητα της Χρυσής Αυγής, όπως και το γεγονός ότι η μέχρι πρότινος συμπάθεια που εκδήλωναν τα μέσα ενημέρωσης προς αυτήν άρχισε να φθίνει. Πολύ σύντομα το κόμμα διαπίστωσε ότι η ικανότητά του να επεκτείνεται πέρα από τη βάση του είχε αναχαιτιστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Με τη μείωση των διαδηλώσεων της Χρυσής Αυγής μειώθηκε και ο αριθμός των αντίστοιχων αντιφασιστικών. Ωστόσο, μικρές αντιφασιστικές ομάδες έχουν εντείνει τη δράση τους, όπως τον Απρίλιο του 2017, όταν καμιά δεκαριά μέλη της ≪Ταξιαρχίας Παύλος Φύσσας≫ κατέστρεψαν μέρα μεσημέρι με βαριοπούλες την πρόσοψη της τζαμαρίας των κεντρικών γραφείων της Χρυσής Αυγής.
Παρ’ όλα αυτά, η Χρυσή Αυγή ήρθε τρίτη στις εκλογές του 2015 και παραμένει το τρίτο κόμμα στη χώρα από τις αρχές του 2017. Ωστόσο, με την εισροή των μεταναστών η οργάνωση των αντιφασιστών έχει επικεντρωθεί ως επί το πλείστον στη στήριξη και την αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες. Μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις αυτού του τύπου είναι οι εξορμήσεις για την κατάληψη εγκαταλειμμένων κτιρίων και η εκμετάλλευσή τους για τη στέγαση προσφύγων. Η πρώτη κατάληψη πραγματοποιήθηκε στην οδό Νοταρά 26 στα Εξάρχεια, μια αναρχική γειτονιά της Αθήνας όπου η αστυνομία κάνει αραιά και πού την εμφάνισή της. Η Νοταρά και άλλες προσφυγικές καταλήψεις στην περιοχή, όπως το εγκαταλειμμένο ξενοδοχείο City Plaza, είναι οργανωμένες στη βάση οριζόντιων συνελεύσεων από Έλληνες ακτιβιστές και από τους ίδιους τους πρόσφυγες. Όπως εξήγησε ο Ράμι, ένας Παλαιστίνιος πρόσφυγας από τη Συρία, ≪Εδώ, στις καταλήψεις, υπάρχει η αίσθηση της κοινότητας. Είναι σαν να βρίσκεσαι σε οικογενειακό περιβάλλον. Στη Νοταρά αισθανόμαστε σαν μια μεγάλη οικογένεια, είναι το σπίτι μας≫.
Τον Αύγουστο του 2016, όμως, το συγκεκριμένο κτίριο κινδύνεψε όταν φασίστες πραγματοποίησαν επίθεση στην κατάληψη εκτοξεύοντας δακρυγόνα και προσπάθησαν να την πυρπολήσουν. Ευτυχώς δεν υπήρξαν τραυματισμοί. Στο μεταξύ, τον τελευταίο χρόνο η αστυνομική καταστολή σε βάρος των καταλήψεων έχει φτάσει σε άνευ προηγουμένου επίπεδα παρά το γεγονός ότι στην εξουσία βρίσκεται το σοσιαλιστικό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Στα τέλη του 2016 και στις αρχές του 2017 η αστυνομία εκκένωσε πέντε καταλήψεις θέτοντας υπό κράτηση πολλούς αναρχικούς και πρόσφυγες.
Σύμφωνα με τον Μάλαμα Σωτηρίου, έναν αναρχικό κικ μπόξερ, μέλος της Αντιεξουσιαστικής Κίνησης (ΑΚ) και του κοινωνικού κέντρου Μικρόπολις στη Θεσσαλονίκη, ≪όταν εκδηλώνεις την αλληλεγγύη σου προς τους πρόσφυγες, τότε είσαι αντιφασίστας≫. Όταν επισκέφθηκα το Μικρόπολις το 2012, έμεινα κατάπληκτος διαπιστώνοντας το εύρος των δραστηριοτήτων τις οποίες στεγάζει. Πέρα από το εστιατόριο και ένα μπαρ συλλογικής διαχείρισης, υπήρχε εργαστήριο κεραμεικής και χειροτεχνίας, μια ξυλουργική κολεκτίβα, γυμναστήριο για κικ μπόξινγκ, δωρεάν κατάστημα και διάφορα άλλα. Τα τελευταία χρόνια το Μικρόπολις έχει υποδεχτεί πολλούς πρόσφυγες, όχι μόνο στο ίδιο το κέντρο αλλά και στο ευρύτερο πλαίσιο της ≪αλληλέγγυας οικονομίας≫ που καλλιεργεί. Για παράδειγμα, κάποιοι πρόσφυγες που ήταν αρτοποιοί στη Συρία σήμερα διευθύνουν ένα φούρνο στο κέντρο φτιάχνοντας γλυκά, που στη συνέχεια τα εμπορεύονται μέσω των δικτύων αλληλεγγύης που έχουν συσταθεί με την πάροδο των χρόνων. Με τον ίδιο τρόπο, Σύριοι κουρείς σήμερα διευθύνουν ένα κουρείο στο Μικρόπολις, ενώ τα μισά μέλη της ομάδας του κικ μπόξινγκ είναι πρόσφυγες.
Μερικοί από τους πρόσφυγες κικ μπόξερ μπορεί να συμμετάσχουν στο ετήσιο αντιφασιστικό τουρνουά πολεμικών τεχνών που ξεκίνησε ο Σωτηρίου και οι σύντροφοί του το 2014, ως αντίδραση σε ένα άλλο τουρνουά όπου βουλευτές της Χρυσής Αυγής είχαν κληθεί για να απονείμουν μετάλλια στους νικητές. Το τουρνουά του Σωτηρίου στη Θεσσαλονίκη προσείλκυσε αντιφασίστες αθλητές από όλη την Ευρώπη που ανυπομονούσαν να μεταδώσουν το μήνυμα ότι ≪οι πολεμικές τέχνες δεν είναι άθλημα των φασιστών≫.
Από τότε, παρόμοια αντιφασιστικά τουρνουά πολεμικών τεχνών έχουν οργανωθεί στη Μόσχα, στη Μαδρίτη, στην Πράγα και στο Σαντιάγο της Χιλής. Οι συμμετέχοντες συχνά προπονούνται σε αντιφασιστικά γυμναστήρια όπως η Λαϊκή Αντιφασιστική Παλαίστρα Πυγμαχίας του Τορίνο ή η Λέσχη Πυγμαχίας στο κατειλημμένο κοινωνικό κέντρο La Traba της Μαδρίτης.
Και, ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές, έχει ήδη ξεκινήσει μια εκστρατεία οικονομικής ενίσχυσης για τη δημιουργία της λέσχης Haymaker, ενός ≪αντιφασιστικού, αντιρατσιστικού, αντισεξιστικού≫ γυμναστηρίου στο Σικάγο των ΗΠΑ.
Μαρκ Μπρέι
Antifa
Εγχειρίδιο προς αντιφασιστική χρήση (Εκδόσεις των Συναδέλφων)
Μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας
Σχήμα: 15Χ23 • Σελίδες: 280 • Τιμή: 20 ευρώ • ISBN 978-960-9797-82-5
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΣΤΟ MERLIN'S:
Παγκόσμιος Αντιφασισμός: Μια Συνοπτική Ιστορία του Αντιφασιστικού Κινήματος
Red Warriors: Ξύλο στους φασίστες