Συνέντευξη : Βαγγέλης Χαλικιάς

Ο Μιχάλης Πούγουνας είναι μια μουσική ιστορία από μόνος του και ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο της εγχώριας underground σκηνής, ιδρυτής και ιθύνων νους των ιστορικών Flowers of Romance στη συνέχεια των Nexus και από το 2006 των New Zero God. Είναι επίσης ραδιοφωνικός παραγωγός, αρθογραφεί στο Merlin’s Music Box και αν ψάξετε και άλλο θα ανακαλύψετε πως ησυχία δεν έχει και πως ό,τι κάνει το κάνει πολύ καλά.

Με τον Μιχάλη γνωριστήκαμε ουσιαστικά πριν λίγα χρόνια όταν παρουσιάσαμε στην ραδιοφωνική εκπομπή μου στο Μεταδεύτερο το προηγούμενο άλμπουμ των New Zero God Short Tales & Tall Shadows, μια γνωριμία που εξελίχθηκε σε πολύ καλή φιλία. Είχαμε βρεθεί και παλιότερα στο Death Disco όταν είχαν κυκλοφορήσει το MMXIII όπου μας είχε συστήσει ο κοινός μας φίλος ο Γιώργος Κούσιας, αλλά η πραγματική γνωριμία έγινε με την παρουσίαση του δίσκου. Από τότε έχω ασχοληθεί αρκετά με τον Μιχάλη και τις μουσικές του ανησυχίες γράφοντας για τις κυκλοφορίες του στο Merlin’s, ενώ αποκορύφωμα θεωρώ τη συνέντευξη που κάναμε για όλη ουσιαστικά την καριέρα του. Απολαμβάνω τις συζητήσεις μας με τον Μιχάλη και είμαι σίγουρος πως σύντομα θα υπάρξει συνέχεια. Αυτή τη φορά η αφορμή για να τα πούμε είναι το βιβλίο που έγραψε ο Μιχάλης ο Πούγουνας με τίτλο «Το κλειδί της Εύας» το οποίο είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας και κυκλοφορεί εδώ και λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ars Nocturna/Nightread

• Μιχάλη τι σε έσπρωξε στο να γράψεις ένα βιβλίο, το οποίο όπως ήδη έχεις δηλώσει θα έχει δύο ακόμα συνέχειες;

Έγραφα από μικρός στίχους, ποιήματα και ιστορίες και το έβρισκα πάντα ευχάριστο να το κάνω για να περνάω την ώρα μου. Το ότι θα έχει δύο ακόμα συνέχειες το σκέφτηκα επειδή λένε πως μια φορά ποτέ δεν είναι αρκετή.

• Ποιος ο λόγος που επέλεξες ένα ψυχεδελικό σύμπαν για να εκφραστείς;

Αν και είναι ένα απρόσμενο και εχθρικό σύμπαν, το βρίσκω αρκετά πιο φιλόξενο από την πραγματικότητα στην οποία ζούμε.

• Υπάρχουν συγγραφείς που θεωρείς πως επηρέασαν έστω και ανεπαίσθητα τον τρόπο γραφής σου;

Είναι πολλοί! Ο Ε. Α. Ποε, ο Μπορίς Βιάν, ο Τομ Ρόμπινς, ο Κλάιβ Μπάρκερ, ο Τέρι Πράτσετ, ο Γούντι Άλλεν, ο Τσαρλς Μπουκόφσκι, ο Στίβεν Κιγκ και πολλοί άλλοι.

• Πόσο δύσκολο ήταν, αν ήταν, να εκδοθεί το «Κλειδί της Εύας»;

Δεν ήταν καθόλου δύσκολο. Μου ζήτησαν να γράψω μια μικρή ιστορία για τον «Κήπο των Κρεμασμένων», μια ανθολογία σχετικά με το συγκρότημα των Cure που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ars Nocturna και αυτό που έγραψα τους άρεσε. Ήταν μια ιστορία μυθοπλασίας δεκαεπτά σελίδων στην οποία συναντώ τον Ρομπερτ Σμιθ σε ένα χωριό όπου οι πάντες είναι ντυμένοι σαν τους Cure και τους Siouxsie & the Banshees. Ουσιαστικά εξέφρασα την άποψή μου ως καλλιτέχνης που πιέζεται από τους θαυμαστές του ώστε να μην εξελιχθεί. Αυτή η κατάσταση είναι κάτι σαν ο παράδεισος και η κόλαση στο ίδιο εμβόλιο για τους καλλιτέχνες και θεώρησα πως έπρεπε να το γράψω. Άρεσε στους ανθρώπους των εκδόσεων και με ρώτησαν αν θα ήθελα να εκδώσουν ένα δικό μου βιβλίο. Μιας και ο ήρωας στην μικρή εκείνη ιστορία ήμουν εγώ, σκέφτηκα να το συνεχίσω και στο «Κλειδί της Εύας». Έτσι, το βιβλίο για το οποίο μιλάμε, είναι εξέλιξη εκείνης της μικρής ιστορίας, με πρωταγωνιστή εμένα, όπως και τα δύο επόμενα… αν ο πρωταγωνιστής είναι ακόμα ζωντανός. (Γρήγορο κούνημα φρυδιών με νόημα…)

• Πως ένιωσες όταν τελείωσε το βιβλίο; Κάποια ολοκλήρωση ή πιστεύεις ότι αυτό θα έρθει με το οριστικό τέλος της τριλογίας;

Όταν τέλειωσε το βιβλίο σκέφτηκα μήπως θα έπρεπε να γράψω λίγο ακόμα αλλά με καθησύχασα λέγοντάς μου πως για αυτό θα υπάρξουν τα επόμενα δύο. Πάνω από όλα, η συγγραφή βιβλίων δεν θεωρείται ακόμα αμάρτημα από την θρησκεία. Νομίζω πως όταν περνάμε καλά με κάτι, όλοι μας θέλουμε να το επαναλάβουμε και αν αυτό τυχαίνει να είναι κάτι δημιουργικό, ίσως θελήσουμε να το «τελειοποιήσουμε» (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό), πράγμα που σημαίνει πως δεν θα τελειώναμε οριστικά ποτέ γιατί συνέχεια όλο κάτι θα «τελειοποιούμε»…

• Έχεις σκεφθεί να γράψεις και άλλα πράγματα και ίσως και σε διαφορετικό ύφος ή η φαντασία είναι αυτό που σου ταιριάζει; Σε ρωτώ γιατί μουσικά αλλά και σαν άνθρωπος όσο σε ξέρω είσαι πολυποίκιλος.

Γράφω κείμενα (που δημοσιεύονται) σχετικά με την μουσική και την αλληλεπίδρασή της με την κοινωνία. Με ενδιέφεραν πάντα οι βιογραφίες ανθρώπων γιατί έβλεπα το σύνολο της ζωής τους και έτσι γράφω και βιογραφίες καλλιτεχνών και προσπαθώ να τις συνδυάζω με τις κοινωνικές εξελίξεις που συμβαίνουν γύρω τους. Πιστεύω πως έτσι δίνεται στον καθένα η δυνατότητα να τοποθετήσει έναν άνθρωπο μέσα στο κοινωνικό του γίγνεσθαι για να εξηγηθεί ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε και να αξιολογηθεί η προσφορά του. Ακόμα, η αφήγηση της ζωής ενός ανθρώπου δίνει στον αναγνώστη την δυνατότητα να έρθει πιο κοντά στην εποχή την οποία περιγράφει ο συγγραφέας, αλλά και τα γεγονότα που τη χαρακτηρίζουν στην συγκεκριμένη γωνιά του κόσμου όπου ζούσε το πρόσωπο του οποίου την ζωή πραγματεύομαι… Έχω γράψει και άλλες ιστορίες μυθοπλασίας. Εκεί πιστεύω πως με την σωστή μεζούρα υπερβολής και φαντασίας μπορείς να επισημάνεις στον αναγνώστη με μεγάλη ακρίβεια αυτό που θέλεις να καταλάβει.

• Μιχάλη, θα συνεχίσω με ερωτήσεις που σχετίζονται με το περιεχόμενο του βιβλίο παραθέτοντας κάποια αποσπάσματα και συ θα μας χαρίσεις τα σχόλια σου.

Εντάξει, πολύ ευχαρίστως!

• Στο βιβλίο σου συναντάμε καλλιτέχνες που φαντάζομαι πως θαυμάζεις και παίζουν κάποιο ρόλο στη ζωή σου. Αν ήταν όλοι αυτοί πραγματικοί σίγουρα θα ήθελες την ευκαιρία να τους μιλήσεις. Άλεν Γκίνσμπερκ, Τζιμ Μόρισον, Τίμοθι Λίρι, Τζέρι Γκαρσία, Άλντους Χάξλεϊ, Ζαν Πολ Σαρτ, είναι λίγοι από αυτούς. Θα σε ενδιέφερε να έχεις πάρει μία γεύση και από τις εποχές που έζησε ο καθένας με μια υποτιθέμενη μηχανή του χρόνου και αν ναι πες μας τους τρεις πιο «σκίζω τα ιμάτια μου για να τον γνωρίσω».

Νομίζω πως οι δύο από τους τρεις που θα επέλεγα είναι άνθρωποι που οι περισσότεροι της γενιάς μου, αν όχι και της προηγούμενης, θα ήθελαν να γνωρίσουν. Ο ένας είναι ο Μόρισον και ο άλλος ο Μπουκόφσκι. Ο καθένας θα ήθελε να τους γνωρίσει για τους δικούς του λόγους, αν και η άποψή μου πάντα ήταν και παραμένει να μένω μακριά από ανθρώπους που θαυμάζω. Όπως για παράδειγμα μουσικά ινδάλματα. Κι αυτό γιατί δεν θα ήθελα να διαπιστώσω ότι κάποιος είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που εγώ έχω στο μυαλό μου και απογοητευτώ. Και αν με τους δύο κυρίους που προανέφερα η διαφορά μας ήταν περισσότερο το ότι γεννήθηκαν σε μια άλλη χώρα σε ένα σχετικά κοντινό χρονικό διάστημα από εμένα, η μηχανή του χρόνου δεν θα έκαιγε πολλά καύσιμα. Το τρίτο άτομο, ο Έντγκαρ Αλαν Πόε, γεννήθηκε ενάμιση αιώνα πριν γεννηθώ εγώ σε άλλη χώρα και άλλη εποχή. Ο Αμερικάνικος 19ος αιώνας στον οποίο έζησε αυτός έχει πραγματικό ενδιαφέρον. Ήταν μια βίαιη εποχή (όχι πως δεν είναι η σημερινή) και θα ήθελα να την επισκεφθώ. Γιατί όχι;

• Ο Γκαρσία των Grateful Dead συμμετέχει σαν στάμπα σε μπλουζάκι αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει στην συναναστροφή του με κόσμο. Φαντάζεσαι και άλλα αντικείμενα όπου θα μπορούσε να φωλιάσει μια προσωπικότητα ή το t-shirt είναι το πιο οικείο;

Εκτός του t-shirt, και η γραβάτα είναι ένα αντικείμενο στο οποίο θα μπορούσε να φωλιάσει μια προσωπικότητα. Και να εξηγήσω εδώ γιατί χιουμοριστικά αναφέρω την γραβάτα: επειδή ο Τζέρι Γκαρσία είχε σχεδιάσει μια σειρά από γραβάτες με το όνομά του. Πιστεύω πως το ντύσιμο, κυρίως στις νεότερες ηλικίες, παίζει ρόλο ταυτότητας. Ο χιπ-χοπερ ντύνεται έτσι, ο πάνκης, αλλιώς, ο συντηρητικός, ο μεταλλάς, το «σκληρό καρύδι» και ούτω καθεξής. Σε μεγαλύτερες ηλικίες το ντύσιμο μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο να φαίνεται νεότερος ή μεγαλύτερος από αυτό που είναι. Μπορεί για κάποιον να είναι εντελώς αδιάφορη η εικόνα του προς την κοινωνία ή να είναι επιμελώς φροντισμένη. Στην πολιτική και στην τηλεόραση υπάρχουν οι image makers που πληρώνονται αδρά για την εικόνα που θα παρουσιάσει ο πελάτης τους. Οι Έλληνες άρχισαν να βαράνε με μανία τατουάζ τα τελευταία χρόνια, προσπαθώντας να πουν κάτι στους γύρω τους. Η προσωπικότητα ή η προσωπικότητα που θέλουμε να δείξουμε στους άλλους ξεκινά από την εμφάνισή μας. Υπάρχει συμβολισμός στην εμφάνισή μας.

• Στο βιβλίο στέκεσαι στο τραγούδι της μπάντας σου, των New Zero God, το «Garden Of Mazes», το οποίο τυγχάνει το αγαπημένο μου. Πες μας λίγα πράγματα για αυτή την επιλογή σου.

Το «Garden Of Mazes» μιλά για ένα κορίτσι το οποίο ζει σε ένα σπίτι που περιτριγυρίζεται από λαβύρινθους. Ψάχνει να βρει την έξοδο αλλά δεν την βρίσκει. Είναι ένα σπίτι στο οποίο κάποιοι από εμάς ζουν μέσα στο μυαλό τους χωρίς να μπορούν να βγουν. Μην σας ξενίζει το «εμάς» γιατί εκεί ζει ένας από τους κολλητούς μου μπορεί και κάποιος δικός σας. Το τραγούδι μιλά για την παράνοια, για τις ψυχικές ασθένειες και μάλιστα στο άλμπουμ υπάρχει και η συνέχειά του, η οποία έχει τον τίτλο «She's Electrified» και έχει να κάνει με τα ηλεκτροσόκ στα οποία επέβαλαν τους ψυχικά άρρωστους ως μέθοδο θεραπείας. Υπάρχουν πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία στο βιβλίο. Δεν είναι μόνο «το εδώ και το αλλού» αλλά και το ενδιάμεσο. Επειδή η εξέλιξη της ιστορίας στο «Κλειδί της Εύας» εξαρτάται από στίχους τραγουδιών που ο πρωταγωνιστής – εγώ στην προκειμένη περίπτωση – έχει γράψει, το «Garden Of Mazes» παίζει τον ρόλο της ερώτησης: μήπως ο πρωταγωνιστής έχει πλέον παραφρονήσει; Είναι το αδιέξοδο μια λύση ή οι λύσεις οδηγούν σε αδιέξοδο; Απλά ρίξε τον τοίχο για να δεις. Το γράφει στο βιβλίο.

• «Ας έγραφες κανένα καψουροτράγουδο θα ήταν τα πράγματα πιο εύκολα. Τώρα καθόμαστε και μπλέκουμε με γρίφους». Τι εννοεί ο συγγραφέας εδώ; Πόσο εύκολο είναι ένα καψουροτράγουδο και πόσο δύσκολο να γράψεις με γρίφους ή ότι εννοείς με αυτή τη φράση.

Κάνω λίγη πλάκα στον εαυτό μου στο συγκεκριμένο σημείο μιας και όπως είπα η εξέλιξη της ιστορίας εξαρτάται από στίχους τραγουδιών μου. Όλα σε αυτή την υπόθεση έχουν να κάνουν με την φαντασία του πρωταγωνιστή, οπότε, υπονοώντας πως το ερωτικό τραγούδι είναι κάτι απλό, αν είχα γράψει περισσότερα «απλά» τραγούδια, θα ήταν και «απλούστερα» αυτά που οι ήρωες της ιστορίας έχουν να αντιμετωπίσουν. Ο περισσότερος κόσμος θεωρεί το ερωτικό τραγούδι «εύκολο». Ναι, τα περισσότερα από τα εμπορικά ερωτικά τραγούδια είναι «απλά», αλλά υπάρχουν κι εκείνα που είναι εύστοχα, έξυπνα και μιλούν πιο βαθειά στην ψυχή εκείνου που πρέπει. Θα δώσω εδώ ένα τυχαίο παράδειγμα πολύ καλού ερωτικού τραγουδιού από έναν καλλιτέχνη που ίσως σε ξαφνιάσει: το «Sorry seems to be the hardest word» του Elton John. «Η συγγνώμη είναι η πιο δύσκολη κουβέντα». Τόσο απλό και αληθινό στιχουργικά, είναι κάτι που όλοι το λέμε, αλλά και μια πολύ καλή μουσική σύνθεση, άσχετα με το αν σου αρέσει ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης ή όχι. Ακόμα και αν είναι mainstream. Είναι ή δεν είναι δύσκολο να πεις «έσφαλα»; Πόσες φορές θα το βρεις αυτό σε ερωτικό τραγούδι; Όλα τα άλλα τραγούδια, για τον ήρωα του βιβλίου που κάνει την ερώτηση, του φαίνονται τραγούδια με «γρίφους». Εκείνος θέλει ένα «σ’ αγαπώ-μ’ αγαπάς» να τελειώνουμε… Δεν είναι πάντα όμως έτσι το ερωτικό τραγούδι και την αξία του «καλού» την γνωρίζουμε επειδή όλοι έχουμε ερωτευθεί.

• Θα ήθελα να μας μιλήσεις για την ίδια ερώτηση όχι σαν δημιουργός αλλά από την πλευρά του ακροατή αυτή τη φορά.

Σαν ακροατής, όσον αφορά την μουσική είμαι απαιτητικός. Θέλω τα τραγούδια να με κάνουν να περνάω καλά ή να μου δημιουργούν ατμόσφαιρα. Πιστεύω πως αυτός είναι και ο ρόλος της μουσικής. Βγαίνεις από το σπίτι να πας κάπου που παίζει ένα συγκρότημα για να περάσεις καλά χωρίς να κρίνεις πως παίζει ο ένας και πως παίζει ο άλλος πάνω στην σκηνή. Αν το κάνεις αυτό, έχεις χαλάσει την διάθεση και την βραδιά σου αντί να διασκεδάζεις. Αγοράζεις έναν δίσκο γιατί ξέρεις πως αυτά που λέει και παίζει θα σου αρέσουν. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Μπορεί να ακούγεται κοινότυπο αυτό που λέω, αλλά για τον περισσότερο κόσμο η μουσική έχει χάσει την σημασία που είχε κάποτε. Για εμένα όμως αν και εσύ γουστάρεις να μιλάς για δίσκους, συγκροτήματα, να πηγαίνεις σε συναυλίες, να τσακώνεσαι για μουσικές και να διαβάζεις μουσικά περιοδικά, τότε είσαι φίλος μου. Αλλά ο περισσότερος κόσμος δεν είναι πια έτσι…

• Κάπου μέσα στο κλειδί της Εύας αναφέρεσαι στα βιβλία που έχουμε φυλαγμένα στην καρδιά μας. Στο βιβλίο σου μιλάς για το Σιντάρτα του Έσε. Ποια άλλα βιβλία έχεις φυλαγμένα στην καρδιά σου και σου έρχονται τώρα στο μυαλό;

Το «Σαρκοβόρο Αρνί» του Αγκουστιν Γκομεζ Αρκος. Η «Ανταρσία των Αγγέλων» του Ανατολ Φρανς την οποία την έκανα τραγούδι με τίτλο «Damaged» για τους New Zero God στο άλμπουμ MMXIII. Είναι από αυτά που εννοεί «γρίφους» ο χαρακτήρας του βιβλίου… «Το Όνομα του Ρόδου» του Ουμπέρτο Έκο, το «Άρωμα» του Ζίσκιντ αλλά και το «Κοντραμπάσο» του, που είχε πλάκα αλλά και πολλή αλήθεια. «Ο αφρός των ημερών» του Μπορίς Βιάν, «Στο Δρόμο» του Τζάκ Κέρουακ, «Το Ξωτικό» του Αλαν Ολντριτζ και «Ο Τρυποκάρυδος» του Τομ Ρόμπινς. Νομίζω πως είμαι παιδί της γενιάς μου, είμαι περήφανος γι αυτό και δεν θα πρωτοτυπήσω σε κάτι με τα βιβλία που αναφέρω… Και όταν λέω της γενιάς μου, εννοώ τις ελληνικές εκδόσεις των βιβλίων που αναφέρω. Να ξέρετε πάντως πως οι περισσότεροι καλλιεργημένοι Αμερικάνοι (ας πούμε) δεν τα γνωρίζουν, αλλά η αλήθεια είναι πως ακόμα και σε αυτά που διαβάζω παίζει ρόλο η μουσική η οποία προέρχεται από μια διαφορετική κουλτούρα. Αλλά και τι μας νοιάζει εμάς; Περάσαμε εμείς καλά με αυτά που μας έδωσαν αυτά τα βιβλία; Τα άλλα δεν παίζουν ρόλο…

• «Όλοι οι άνθρωποι έχουν μεταφυσικές φοβίες κι όσο τα χρόνια περνούν οι φόβοι μεγαλώνουν. Είναι ο φόβος του τέλους που πλησιάζει. Η άγνοια του τι υπάρχει μετά». Εσύ, Μάικ, απαντάς στο ερώτημα που θέτεις για πολλούς από εμάς λέγοντας πως καταλήγεις πολλά μόρια και ουσιαστικά επιστρέφεις στη Γη. Πως κατέληξες σε αυτή τη θεωρία;

Δεν κατέληξα πρώτος εγώ. Οι περισσότερες θρησκείες το λένε – αν όχι όλες – πως γίναμε από χώμα και εκεί επιστρέφουμε (το λέει και ο Ζωρζ Πιλαλί «από χώμα κι από λάσπη όλους μας έφτιαξε ο θεός / οικοδόμος ήτανε κι αυτός»). Και δεν το κρύβουν… «Χοῦς εἶ καί εἰς χοῦν ἀπελεύσει… χώμα είσαι και στο χώμα θα καταλήξεις». Οπότε πιστεύω πως όταν πεθαίνουμε, επιστρέφουμε στην γη, κάποια κομμάτια μας τα παίρνει ο αέρας, το νερό, τα ζουζούνια και απλωνόμαστε στον πλανήτη γιατί είμαστε μέρος του, αναπόσπαστο κομμάτι του. Και να σου πω, κάπου αισθάνομαι καλύτερα ξέροντας πως τριγύρω μου υπάρχουν αγαπημένα μου πρόσωπα αλλά όχι πια με την μορφή που τα ήξερα. Και αυτό, κάνει την σημαντικότητα κάθε ζωής πάνω στην Γη ακόμα μεγαλύτερη. Γιατί ήρθαμε όλοι με αυτή την μορφή στον πλανήτη και ζήσαμε την ίδια χρονική περίοδο ΜΙΑ φορά! Και αυτή η φορά είναι πολύτιμη και πρέπει να την χαρούμε, να την ζήσουμε, να παίξουμε, να κάνουμε έρωτα με αυτή την μορφή που έχουμε σήμερα, προτού γίνουμε ξανά μέρος του πλανήτη. Ζώο, χώμα, λουλούδι, νερό ή αέρας. (Όπου φαντάζομαι πως θα τα κάνουμε όλα αυτά και πάλι αλλά με άλλο τρόπο).
Αν το συνειδητοποιήσουμε, τότε θα εκτιμήσουμε πολύ περισσότερο ό,τι υπάρχει μαζί μας στην Γή και θα αλλάξουμε στάση απέναντί του. Και κάτι ακόμα: δεν υπάρχει καθόλου χιούμορ έτσι όπως μας πλασάρουν την θρησκεία και νομίζω πως είναι κακό promotion για το προϊόν. Γνώμη μου…

• Θεωρίες όπως «μετά θάνατο ζωή», «μετεμψύχωση» κτλ τις έχεις απορρίψει 100%;

Ναι! Οι υπαρξιακές φοβίες είναι ένας εύσχημος τρόπος για να εκβιάζει ένας μικρός αριθμός ανθρώπων την μάζα, κηρύττοντας πως θα υπάρξει ανταμοιβή ή τιμωρία (σε μια άλλη ζωή όμως, γιατί σε τούτη προβλέπονται οφέλη μόνο για λίγους) κάνοντας αυτό ή το άλλο. Αντιθέτως, θα μπορούσαμε να κάνουμε το «αγάπα τον πλησίον σου» σκοπό όλων των ανθρώπων, για να περάσουμε όλοι καλά για όσο ταξιδεύουμε πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. «Ζεις για λίγο την ζωή σου και μετά… Ἄμωμοι ἐν ὁδῷ, Ἀλληλούϊα», που λέει και ο Βέγγος στην ταινία με τον Ηλιόπουλο.
Ήδη όμως η ερώτησή σου έχει δύο «λύσεις» οι οποίες αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές θρησκείες. Άρα δύο «μαγαζιά» σε αυτή την περίπτωση και εσύ καλείσαι να ψωνίσεις από όπου έτυχε να γεννηθείς. Πάντως, εκείνο που εμείς βλέπουμε με τα μάτια μας και είναι 100% σίγουρο, είναι πως όταν πεθάνεις, τέρμα τα δίφραγκα…

• «Δηλαδή ξέρεις ότι ζεις σε ένα κόσμο διαφορετικό από τον δικό μας; Ότι ζεις μέσα στο μυαλό μου;» «Φυσικά αλλά και εσείς ζείτε μέσα στο δικό μου μυαλό. Στην δική μου πραγματικότητα». Μήπως είναι αυτό που αναζητούμε πλέον; Μια δική μας πραγματικότητα για να αποδράσουμε από την πραγματικότητα που ζούμε;

Η πραγματικότητα του καθενός μας, στην χώρα που ζούμε, είναι επιλογή του καθενός μας. Να εξηγήσω: Το σύστημα σου δίνει την πραγματικότητα που θέλει εκείνο: την παιδεία που θέλει να πάρεις (ανάλογα με τις ανάγκες του) χωρίς να αντιδράς, να γίνεις ένα πιόνι σε κάποια κλίμακα του συστήματος ανάλογα με την οικονομική επιφάνεια της οικογένειάς σου και ανάλογο με το φύλο σου, να μην αντιδράς, να παντρευτείς, να κάνεις παιδιά οπωσδήποτε για να μην αντιδράς, να κάνεις τη δουλειά σου χωρίς να αντιδράς – και μια μέρα έξω απ την παράγκα. Σου ’χει εκεί πέρα κι ένα μάτσο ναρκωτικά όπως την τηλεόραση, τον στόχο να αγοράσεις ακριβό αμάξι, να βγάλεις λεφτά και να ακολουθείς κάποια πρότυπα, για να μην σκέφτεσαι τίποτε άλλο. «Κοίτα τον στόχο», σε προστάζει. Αν δεν κάνεις κάτι, αν δεν αντιδράσεις, τότε… προφανώς σου αρέσουν όλα αυτά. Απ την άλλη, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν φαντασία και τη χρησιμοποιούν για να αποδράσουν, για να σκεφτούν, για να αντιδράσουν. Και η κεντρική ιδέα της τριλογίας που γράφω είναι αυτή: Να κρατήσουμε ζωντανή την φαντασία μας. Δεν μπορούν να ελέγχουν το μυαλό αν εμείς δεν θέλουμε. Να μπορούμε να ονειρευόμαστε γιατί έτσι μόνο μπορούμε να αντιδράσουμε. Η ανθρωπότητα πήγε μπροστά όταν κάποιοι έσπασαν την γραμμή, βγήκαν από το κοπάδι και σκέφτηκαν αλλιώς. Πρέπει όλοι μας να μπορούμε να αποδράσουμε από αυτό που χτίστηκε γύρω μας γιατί είναι λάθος και η εύφορη φαντασία θα μεταμορφωθεί σε μια απέραντη έρημο. Πρέπει να επικοινωνούμε, να αγαπάμε, να εκφραζόμαστε καλλιτεχνικά, να καλλιεργούμε τους τρόπους έκφρασής μας. Η μορφή ζωής που έχουμε έχει το προσόν να δημιουργεί τέχνη και να ονειρεύεται! Πρέπει να την αγαπάμε την ζωή. Και κοίτα τώρα, με έκανες να γράφω σαν να μιλάμε για το 1984 του Οργουελ.

• Στη σελίδα 100 αναφέρεσαι στο αν υπάρχει πραγματικά Θεός. Ξέρω ότι είσαι άθεος, αν κάνω λάθος διόρθωσε με. Η πλειοψηφία των ανθρώπων πιστεύει σε κάποια θρησκεία. Άλλοι πιο ειλικρινά άλλοι λόγω παράδοσης. Θεωρείς πως ουσιαστικά η μεγαλύτερη μερίδα των ανθρώπων που έχουν κατοικήσει κατά καιρούς τη Γη είναι εξαπατημένοι;

Ναι! Είναι καθαρά θέμα τύχης αν θα είσαι με εβδομήντα παρθένες ή σε περιμένει κάτι άλλο εκεί που θα πας όταν πεθάνεις. Γεννιέσαι εδώ, ο θεός είναι ένα τοτέμ. Γεννιέσαι εκεί και ο θεός είναι ένα πουλί. Έτσι τα έφερε το ζάρι και όταν βγήκες από την κοιλιά της μάνας σου ρώτησες «τι είμαστε εδώ μάγκες;» και οι άλλοι σου απάντησαν, «Χριστιανοί», «Μωαμεθανοί», «Εβραίοι», κάτι τέλος πάντων… Εγώ πιστεύω πως στη Γη, στη Φύση οφείλουμε την ύπαρξή μας. Όλες οι θρησκείες είναι παγανιστικές. Απλά οι πρόγονοί μας έδωσαν ανθρωπομορφικές διαστάσεις σε φυσικά φαινόμενα τα οποία δεν μπορούσαν να εξηγήσουν και φτάσαμε αλλού γι αλλού. Μπερδέψαμε τα μπούτια μας. Ο Δίας με τους κεραυνούς του, οι θεοί των Ινδιάνων της Λατινικής Αμερικής, οι θεοί της σκανδιναβικής μυθολογίας. Όλα αυτά είναι εξελίξεις παλαιότερων θρησκειών για να μπορέσουμε να εξηγήσουμε το ηφαίστειο, την τρικυμία, τον σεισμό, τη βροχή με τις αστραπές, τη μέρα και τη νύχτα, το καλό και το κακό, με συμβολισμούς όπως ο Σατανάς, οι νύμφες, ο Πάνας, ο Λόκι, ο Ήφαιστος κλπ. Οι ρίζες της λέξης «Παράδεισος» για παράδειγμα, βρίσκονται στην Περσική λέξη «Pardis» που στα αρχαία περσικά σημαίνει «περίφρακτος κήπος». Τότε, παλιά, όταν ο άνθρωπος είχε το πλέξιμο ως καλλιτεχνική ιδιότητα, έφτιαχναν χαλιά με έναν κήπο με μια λίμνη και ζώα γύρω-γύρω για να απεικονίζουν τον «παράδεισο» και να μπορούν να τα παίρνουν μαζί τους οι καμηλιέρηδες. Γι’ αυτό οι μουσουλμάνοι βάζουν στο πάτωμα ένα χάλι και προσεύχονται πάνω του. Από τότε κρατάει και είναι ό,τι πιο κοντινό μπορούν να έχουν σε παράδεισο. Δεν συμφέρει φυσικά να τα μάθεις αυτά, γιατί θα δεις με άλλο μάτι τον διπλανό σου. Και φυσικά οι θρησκείες είχαν απαγορεύσεις ανάλογα με την φύση στην περιοχή όπου αναπτύσσονταν. Είναι πολύ ωραία η ιστορία της εξέλιξης των κοινωνιών και των ανθρώπων μέσα από την τέχνη, τη θρησκεία και την κουλτούρα, αλλά αν μέσα σε όλα αυτά τα χιλιάδες χρόνια προσθέτεις ή αλλάζεις στην αληθινή ιστορία μια λεξούλα κάθε μέρα, το τελικό αποτέλεσμα είναι πολύ μακριά από εκεί που ξεκίνησαν όλα. Ξεκινάς από το «να ’ναι καλά ο ήλιος που υπάρχουμε» και καταλήγεις να πιστεύεις πως ό,τι και να συμβεί, εσύ θα υπάρχεις για πάντα περίπου όπως είσαι σήμερα. Γι αυτό αλλάζουν οι λέξεις στην ιστορία…

• «Και ο τύπος έχει τη θέση του στην εταιρεία, παίρνει τα φραγκάκια του, έχει οικογένεια και ακριβό αμάξι και νομίζει ότι κάνει επανάσταση επειδή φορά σκισμένα παντελόνια κι έχει για τατουάζ στον ώμο ένα δελφινάκι. Δεν φοράει τα σκισμένα στη δουλειά βέβαια, μην τον δει το αφεντικό και του βάλει χέρι». Αυτή η παράγραφος λοιπόν μου θύμισε τον χαρακτήρα που έπαιζε ο Sting στο Quadrophenia με κάποιες παραλλαγές κάτι που έφτασε στα όρια του τον αυθεντικό επαναστάτη της ταινίας τον οποίο πλέον δεν χωρούσε ο κόσμος. Θα ήθελα να μας πεις δυο λόγια για αυτή την παράγραφο σου.

Ο ρόλος που είχε ο Sting στην ταινία ήταν αυτός του «Ace Face». Η «πρώτη μούρη» που θα λέγαμε στα ελληνικά.. Γενικά η λέξη «face» (μούρη/πρόσωπο) έπαιζε πολύ στους Mod. Παράδειγμα οι Small Faces. Κάνω συχνά αυτή την κουβέντα με φίλους, σίγουρα την έχεις κάνει κι εσύ, σχετικά με αυτούς τους τύπους που λένε «α, καλά κι εγώ όταν ήμουν μικρός, άκουγα rock ή έπαιζα rock, αλλά μετά – εδώ αρχίζουν οι παραλλαγές – ωρίμασα ή μεγάλωσα ή παντρεύτηκα ή ανακάλυψα την μαγεία του (δεν το λέει ακριβώς) mainstream». Ωπα ρε! Πες το, βρε άνθρωπέ μου καθαρά: συμβιβάστηκες. Γιατί θέλεις να το παίζεις «μούρη» και ριψοκίνδυνος; Αφού δεν είσαι… Δεν στο λέει όμως, γιατί θα νιώσει σαν να σου λέει πως νικήθηκε, οπότε για να βγει από πάνω στο παρουσιάζει σε στυλ «εγώ έκανα την επανάστασή μου και έφυγα σε άλλη διάσταση… Τώρα πια είμαι ΚΑΙ συμβιβασμένος αλλά ΚΑΙ δεν είμαι…» Αυτά με κάνουν και γελάω ξέρεις, γιατί ή παίρνεις το ρίσκο να είσαι με τους λίγους ή δεν το παίρνεις και μένεις με τους πολλούς. Υπήρχε παλιά κι εκείνη η μαλακία που λέγανε κάποιοι, «μπήκα στο σύστημα για να το πολεμήσω από μέσα…» Χαχαχα… Όλα αυτά είναι επιλογές στην ζωή και θα πρέπει να νιώθουμε καλά με τις δικές μας όποιες κι αν είναι αυτές. Δεν υπάρχουν υγιείς άνθρωποι-χαμαιλέοντες. Αν δεν γουστάρεις τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω σου, μην ενσωματώνεσαι φιλαράκο, προσπάθησε να κάνεις την διαφορά. Δεν το μπορείς; Τότε δεν το θέλεις. Άστο να πάει. Δεν μπορείς να παίζεις σε δύο ταμπλό. Μπερδεύεσαι εσύ και μπερδεύεις κι εμάς και κάποια μέρα δεν θα μπορείς να εξηγήσεις τις πράξεις σου ούτε στον ίδιο σου τον εαυτό. Γι αυτό μισείς τους πάντες. Επειδή είσαι μπερδεμένος. Ασχολήθηκα με την ψύχωση στην σύγχρονη κοινωνία στο άλμπουμ Circus of Tortured Melodies: έρχεται κάποια μέρα που δεν σου αρέσουν οι επιλογές σου και ξεκινάς να μπουκώνεσαι με αντικαταθλιπτικά… Δεν σου αρέσει η δουλειά σου, η γυναίκα σου, η ζωή που επέλεξες για να σου έρθουν τα πράγματα όπως ήθελαν κάποιοι άλλοι. Δεν αντέχουν όλοι οι άνθρωποι την πίεση και το καταλαβαίνω. Και οι ψυχοθεραπευτές, για να κάνω πλάκα κιόλας, τι θα γίνουν δηλαδή; Κλέφτες θα γίνουν; Να μάθουμε να υπερασπιζόμαστε τις επιλογές μας. Δεν γίνεται αλλιώς. Έκανες λάθος; Εσύ φταις! Όχι εγώ! ΚΑΙ για κάτι άλλους που βλέπουν τον εαυτό τους σαν νοσοκόμους της ζωής: μπροστά σας έχετε το αποτέλεσμα και όχι την αιτία… Είναι βαθύ το πρόβλημα του διχασμού. Δεν με νοιάζει τι προξένησε το πρόβλημα σε αυτόν που με χτυπάει, όσο πρωτίστως να τον σταματήσω απ’ το να με χτυπάει. Απ’ την άλλη, δεν γουστάρω τα «εγώ δεν έχω πρόβλημα, ακούω ό,τι ακούει η παρέα» γιατί δεν μπορεί κάποιος να είναι καουμπόης και ινδιάνος ταυτόχρονα. Ή είσαι ή δεν είσαι… Από δω είναι ο παράδεισος κι από κει η κόλαση. Δεν μπορούμε να αρέσουμε σε όλους… ΤΕΛΟΣ

• «Οι Άγγλοι έχουν δώσει όνομα σε μια καινούργια φοβία. Τη φοβία του να βρίσκεσαι κάπου και να μην πιάνει το κινητό σου ή να κάνεις ένα ταξίδι χωρίς κινητό. Λέγεται nomophobia»….

Ναι, είναι αλήθεια.

• «Εσύ είσαι που την αγαπάς; Και αν ναι, πόσο; Και μέχρι που είσαι διατεθειμένος να φτάσεις για αυτήν;» Μάικ τι σε ώθησε να γράψεις αυτή την παράγραφο;

Μέσα από τις ερωτικές μου σχέσεις έφτασα στο συμπέρασμα πως η σχέση μου με μια γυναίκα μου αποκαλύπτει τον εαυτό μου: δηλαδή, πόσο χώρο είμαι διατεθειμένος να της παραχωρήσω προκειμένου να είμαστε μαζί. Δεν υπάρχουν ενοχές σε αυτό το παιχνίδι. Αφήνεις κάτω ότι κρατάς στα χέρια σου και συνεχίζεις ολόγυμνος. Πιστεύω πως αυτό συμβαίνει σε όλους μας, άντρες και γυναίκες. Υποχωρείς προσπαθώντας να μην είσαι εγωιστής ή δεν υποχωρείς γιατί είσαι. Παίζει ρόλο φυσικά η εμπειρία σου στις συναναστροφές με τους άλλους και πόσο σε ενδιαφέρει η συγκεκριμένη σχέση και τι σου προσφέρει. Κάποια στιγμή όμως, κάνεις τόσο πίσω που φτάνεις στα όριά σου. Λες «Ωπ τοίχος, συγγνώμη μαντάμ, αλλά μέχρι εδώ πάω εγώ. Εδώ είναι η στάση μου και θα κατέβω». Χτυπάς το κουδούνι, ανοίγει η πόρτα, αντίο… ή το κάνει εκείνη. Έτσι θεωρώ πως γνωρίζεις τον εαυτό σου. Πολλές φορές χτυπάει ο άλλος το κουδούνι για να κατέβεις εσύ… Xαχαχα! Τι να κάνουμε; Έτσι είναι η ζωή. Ξέρεις πολύ καλά πως η Γη γυρίζει γύρω απ τον ήλιο αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν πάνω σε αυτήν νομίζουν πως η Γη περιστρέφεται γύρω από αυτούς. Ζούμε τους χειμώνες του εγωισμού, εδώ και πολλές δεκαετίες… Η αλήθεια είναι πως με κάθε σχέση, μαθαίνουμε ή έτσι θέλω να πιστεύω, πώς θα είμαστε καλύτεροι άνθρωποι για την επόμενη σχέση. Φυσικά, οι άνθρωποι με τους οποίους θα είμαστε είναι και πάλι θέμα επιλογών. Αν είμαστε για το πήδημα, δεν τίθεται ζήτημα. Αλλά αν είμαστε εκεί για βαθύτερες καταστάσεις, συντροφικότητα και άνευ όρων παράδοση στα χέρια κάποιου που αγαπάς και εμπιστεύεσαι, εκεί το πράγμα σοβαρεύει. Οι περισσότερες σχέσεις είναι ανταγωνιστικές. Έτσι μας έμαθε η κοινωνία και προσπαθούμε χρόνια να το αποβάλουμε. Όσοι τέλος πάντων προσπαθούμε. Δεν ήρθαμε εδώ για να καταστρέψουμε κανέναν ούτε για να επιβληθούμε σε κάποιον. Ήρθαμε για να είμαστε καλά. Να ζήσουμε όσο καλύτερα γίνεται. Αν με κάποιον δεν είμαστε καλά, τότε καλά θα κάνουμε να μην είμαστε μαζί του. Κατά τα άλλα, μόνος σου τραγούδα κι όσο θέλεις χόρευε, που λένε…

• «Μήτρα της ευμετάβλητης ύπαρξης». Μίλησε μας για αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα φράση.

Κάθε μήτρα είναι η είσοδος στην ζωή. Είναι η σάρκινη μηχανή που μας φέρνει στον κόσμο. Είναι μια πύλη σε μια πραγματικότητα; Αυτά μπορεί να είναι. Και από την άλλη, είμαστε εμείς, υπάρξεις που εύκολα μπορούμε να αλλάξουμε γιατί είμαστε μικρές κρεάτινες κούκλες που από τύχη μπορούμε να υπάρχουμε μετά από λίγο ή να μην υπάρχουμε. Και είναι και οι απόψεις μας. Που μεταβάλλονται εύκολα ή είναι στέρεες με την πάροδο του χρόνου.

• «Γιατί ο Θωμάς είχε το πιστόλι και εγώ τίποτα». Συμφωνείς φαντάζομαι πως η προδοσία από κολλητό είναι από τα χειρότερα πράγματα που μπορούν να συμβούν;

Ναι είναι! Αλλά ευτυχώς δεν ξέρω κάποιον που να αυτοκτόνησε επειδή τον πρόδωσε ο κολλητός του. Ξέρω όμως άνθρωπο που τον τρέλανε ο κολλητός του, του έφαγε την γυναίκα ο κολλητός του κλπ. Ήξερα γυναίκα που αυτοκτόνησε επειδή την πρόδωσε ο ερωτικός σύντροφός της. Άρα, αυτό σημαίνει πως ο ερωτικός σύντροφος μετράει περισσότερο από τον κολλητό! Εμένα αυτό μου έβγαλε αυτή η εξίσωση. Άλλες φορές πάλι, είναι πολύ άσχημο να νιώθεις πως ο κολλητός σου δεν σε εμπιστεύεται. Νιώθεις πως είναι μονόπλευρο το κολλητιλίκι. Τι μπέρδεμα, ε; Είναι μεγάλο καρναβάλι η ζωή και μετά πεθαίνεις…

• «Είναι μια σιχαμερή συνήθεια που έχουν οι άνθρωποι να προσβάλλουν όποιον νομίζουν πως δεν μιλάει την γλώσσα τους». Αναφέρεσαι στην διαφορετικότητα που συχνά δεν ανέχεται ο κόσμος; Αυτό το «δεν είμαι ρατσιστής αλλά» και τα παρακλάδια του;

Αναφέρομαι κυριολεκτικά σε αυτή την ηλίθια συνήθεια που έχουν κάποιοι να κοροϊδεύουν ένα άτομο που δεν μιλάει την γλώσσα τους. Πάει ο άλλος και του λέει κατάμουτρα «είσαι μαλάκας» χαμογελώντας επειδή ξέρει πως ο ξένος δεν θα καταλάβει.Πολλοί το κάνουν στους τουρίστες «γιατί έχει πλάκα». «Πες μαλάκας», τον παροτρύνουν. Το 1992 ήμουν στο Trier της Γερμανίας με το γερμανικό συγκρότημα Catastrophe Ballet. Ένα βράδυ πήγαμε σε ένα κλαμπάκι όπου έπαιξαν ζωντανά και όταν τελείωσαν πήγαμε στον πίσω χώρο και καθίσαμε στο μπαρ για να πιούμε. Ο μπάρμαν ήταν ένας πάνκης με φούξια μαλλιά και ρώτησε τον τραγουδιστή του συγκροτήματος αν μιλάω γερμανικά. Ο άλλος του είπε όχι και τότε ο μπάρμαν έσκυψε πάνω από το μπάρ, κόλλησε την μούρη του στην δική μου και άρχισε να μου λέει στα γερμανικά «σάϊζερ» και «άσλοχ», πως είμαι δηλαδή σκατά και μαλάκας, πιστεύοντας ότι δεν τον καταλαβαίνω. Στράφηκα στους υπόλοιπους του συγκροτήματος και τους είπα να πουν σε αυτό το αρχίδι πως υπάρχουν Γερμανικές λέξεις που τις καταλαβαίνω και άρχισα να φωνάζω δείχνοντάς τον, «Du bist neo-nazi», πως είναι δηλαδή νεοναζί, κάνοντας όλο το μαγαζί να στραφεί προς το μέρος μας και να τον αγριοκοιτάζει. Ο τύπος χάθηκε κάπου πίσω από την μπάρα και δεν ξανάρθε. Πόσο όμορφο μπορεί να είναι αυτό το σκηνικό λοιπόν που το θυμάμαι ακόμα; Αυτός δεν ήταν ρατσιστής; Τι ήταν; Χιουμορίστας; Έτσι θα θυμούνται και οι ξένοι όσους δικούς μας κάνουν τέτοια «αστειάκια»…

• Ποια είναι η «έρημος της παραδοξότητας»;

Είναι η έλλειψη φαντασίας. Μια άγονη γη. Είναι αυτή η έρημος που περιέγραψα προηγουμένως, η οποία δημιουργείται εκεί που πριν βρισκόταν η φαντασία αλλά κάποιος φρόντισε να την ξεριζώσει. Να την ερημώσει. Σε αυτή την έρημο υπάρχει μόνο η παρεξήγηση, ο θυμός, η ανασφάλεια, η έλλειψη επικοινωνίας και το μίσος.

• «Μόνο που το είδωλο μου είχε μακριά μαλλιά και φαινόταν πιο κουρασμένος από μένα». Το πνεύμα θέλει αλλά η σαρξ ασθενεί ένα πράγμα; Παραίτηση; Απογοήτευση;

Υποταγή! Η κούραση που επέρχεται από μια σειρά λάθος επιλογών. Το είδωλό μου όπως θα ήταν, αν είχα υποταχθεί στις εντολές κάποιου άλλου. Αν δεν είχα κάνει τις επιλογές που έκανα…

• Τώρα που τελείωσες το πρώτο βιβλίο πώς αισθάνεσαι; Βγήκε κάτι από μέσα σου;

Κάποιος με πλησίασε και μου είπε πως «άκουσα ότι έβγαλες σε βιβλίο τα απομνημονεύματά σου». Του απάντησα πως δεν είμαι ακόμα σε ηλικία για απομνημονεύματα αλλά δεν έχω κάνει και τόσα που να γεμίσουν ένα βιβλίο (Βέβαια, έχω κάνει, αλλά δεν θα ενδιέφερε κανέναν άλλον. Δεν είμαι ο στρατηγός Πάτον!) Για να επιστρέψω όμως στην ερώτηση: Οι κανόνες που ισχύουν στην τέχνη, ισχύουν και στην ερωτική πράξη με τη γυναίκα που αγαπάς. Κάνεις έρωτα με την ελπίδα να σταματήσουν οι πεταλούδες στο στομάχι σου να χτυπιούνται και πραγματικά, για λίγη ώρα μετά την κορύφωση, πιστεύεις πως εξέφρασες απόλυτα τα συναισθήματά σου. Ύστερα όμως αρχίζεις να το ξανασκέφτεσαι, να σου καρφώνεται στο μυαλό, να λες στον εαυτό σου πως την επόμενη φορά θα είναι καλύτερο και πιο ολοκληρωμένο… Η τέχνη είναι μια απόλυτα σεξουαλική πράξη. Βγήκε κάτι από μέσα μου που θα μπορούσε να είναι αλλιώς, ίσως πιο σύντομο, πιο πολύχρωμο, πιο γήινο… αλλά… αλήθεια τώρα, από την ηλικία που ανακαλύπτουμε όλοι μας το σεξ, ποιος μπορεί πραγματικά να σταματήσει να το επιθυμεί; Αυτό είναι η τέχνη! Παίζεις με τον εαυτό σου, σε βλέπουν όλοι αλλά δεν αποτελεί προσβολή δημοσίας αιδούς.

• Στο μυαλό σου υπάρχει ήδη η πλοκή των δύο επόμενων βιβλίων;

Όχι η πλοκή ακριβώς, αλλά η κεντρική ιδέα. Απλά με προβλημάτιζε από τις δύο ιδέες που είχα, με ποια να ξεκινήσω: μήπως να ξεκινήσω με το τέταρτο, πέμπτο και έκτο επεισόδιο και μετά να γράψω το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο; Χαχα!

• Γιατί επέλεξες να είναι τριλογία μικρού σχετικά μεγέθους αν κρίνω από το πρώτο βιβλίο;

Λοιπόν! Θα σου πω κάτι που σκέφτηκα στη συνέντευξη με την Θέκλα Τσελεπή όταν μου έκανε μια παρόμοια ερώτηση. Να σημειώσω εδώ πως δεν είμαι άνθρωπος που σχεδιάζω από πριν τι θα γίνει. Κάποιος με ρώτησε αν κάνω προσχέδιο της ιστορίας που θα γράψω, με ανάλυση χαρακτήρων κλπ και απάντησα πως δεν έχω ιδέα τι μου λέει, τον χαστούκισα με ένα πλεκτό μάλλινο γάντι και τον προκάλεσα σε μονομαχία. Η απάντηση λοιπόν στην ερώτησή σου είναι πως αρχικά σκέφτηκα να είναι μια τριλογία που να τελειώνει σε τέσσερα μέρη. Οι εκδότες μου είπαν πως με πρόλαβε ο Ντάγκλας Άνταμς. Πραγματικά, δεν με ενδιαφέρει το μέγεθος του βιβλίου. Κάποια στιγμή με ρώτησε ο Λάμπρος Παπαλέξης αν είναι βιβλίο σαν τον «Φύλακα στη Σίκαλη» του Σάλιντζερ ή κάτι σαν του Χέμινγουέι και του απάντησα πως είναι περισσότερο σαν Σεραφίνο. Κι αυτό, φίλε μου, γιατί έγραψα κάτι για να περάσω καλά. Ναι, ίσως με μηνυματάκια και πολιτικοκοινωνικούς προβληματισμούς εδώ κι εκεί, γιατί δεν είμαι στόκος, αυτοβιογραφικά στιγμιότυπα, γιατί έζησα την ζωή μου, χιουμοράκι και λίγη μαυρίλα. Είτε είναι τρία χοντρά βιβλία, είτε είναι δεκατρία, χου γκηβς ε φακ πραγματικά τώρα; Ας περνάμε καλά διαβάζοντάς τα και βλέπουμε! Διαβάστε το ξαπλωμένοι στην παραλία, αραχτοί στην τουαλέτα, ή λίγο πριν σβήσετε το φως στο κρεβάτι. Η ζωή είναι ένα παραμύθι και αυτό έγραψα. Είναι ένα βιβλίο μεταξύ σοβαρού κι αστείου όπως ολόκληρη η ζωή.

• Μιχάλη, είσαι μουσικός, συνθέτης, έχεις κάνει σκηνοθεσία, ηθοποιία, ραδιόφωνο και πολλά άλλα πράγματα και τώρα πλέον είσαι και συγγραφέας. Υπάρχει κάτι που σου έρχεται στο μυαλό με το οποίο δεν έχεις ασχοληθεί και σκέφτεσαι να το κάνεις;

Ω, Βαγγέλη σοβαρά τώρα, το ραδιόφωνο ήταν ιδέα μιας Αμερικάνας φίλης που δυστυχώς δεν είναι πια κοντά μας αλλά εγώ το κάνω για όγδοη χρονιά φέτος. Το αν είμαι συγγραφέας... Τέλος πάντων, έγραφα όπως όλοι μας, κι εσύ και όλοι γράφαμε όταν είμαστε μικροί, αλλά ήταν η πρόταση της Ars Nocturna που άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου. Ελπίζω να μην το μετάνιωσαν. Η μητέρα μου έγραφε, ζωγράφιζε πίνακες και τραγουδούσε, ο παππούς μου ήταν γνωστός γλύπτης στην Ρουμανία – ήταν από τους Έλληνες της Ρουμανίας που γεννήθηκε εκεί, εργάστηκε εκεί αλλά πέθανε εδώ πεταμένος άδικα – ο πατέρας μου έπαιζε τρομπόνι και φυσαρμόνικα, αλλά σήμερα προτιμάει να κοντράρει το σταυρόλεξο. Εγώ από όλες τις τέχνες θα ήθελα να γίνω καλύτερος μουσικός. Όλες έχουν τη γοητεία τους και θα πρέπει να τους δείχνεις τον σεβασμό που τους αξίζει. Πιστεύω πως δεν είναι όλα για όλους. Εγώ ξεκίνησα από το punk rock και σήμερα θέλω να κάνω jazz. Φλερτάρω με αυτή την ιδέα γιατί είμαι θρασύς και γιατί το πανκ μου έμαθε να είμαι. Θέλω να γεφυρώσω το γράψιμό μου, την μουσική και την εικόνα. Να τα κάνω όλα ένα. Κάποιος εκεί έξω στην πλατεία θα φωνάξει, «Βαρετό! Έχει ήδη γίνει!» κι εγώ θα του απαντήσω «Ναι! Αλλά δεν το έκανα εγώ!» Θα ήθελα να πλάσω με στίχους, ήχο και εικόνα, τα πρόσωπα των ανθρώπων που αγάπησα στην ζωή μου. Τους ανθρώπους που με έκαναν αυτό που είμαι και αυτό που υπερασπίζομαι. Ίσως να μην έχουν την όψη που είχαν, γιατί εκείνοι που αγαπώ θα είναι πιο όμορφοι από όσο θα μπορώ να αναπαραστήσω, εκείνοι που δεν αγαπώ θα είναι πιο άσχημοι, αλλά ξέρεις τι; Αυτό κάνουν οι καλλιτέχνες και γι αυτό οι κακοί άνθρωποι δεν τους θέλουν. Έτσι όμως δεν φτιάχνονται οι άγγελοι και οι δαίμονες; (Εμένα κάποιοι μπορεί να με κατέτασσαν στους δαίμονες και ίσως εκεί πραγματικά να ανήκω). Αλλά, ακόμα κι αν μπορούσα να δώσω μορφή σε αυτούς που έπαιξαν ρόλο στην ζωή μου, θα ήταν η υπέρτατη πράξη να τους πω ότι τους ευχαριστώ για το είδος του ανθρώπου που είμαι. Γιατί η τέχνη είναι το αποτύπωμά μας πάνω στην Γή. Είναι το παιδί μας. Κι ίσως μιλήσει σε έναν ή σε κανέναν, δεν πειράζει. Δεν σε κάνει αυτό να χαμογελάς; Ω ήσουν τόσο άτακτο – άτακτο παιδί σε αυτή την ζωή. Τόσο άτακτο που θέλω να σε γνωρίσω! Και χωρίς καν να σε γνωρίσω, μάλλον σε αγαπώ…

• Καλή επιτυχία σε ότι και αν κάνεις και ασφαλώς στο Κλειδί της Εύας.

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:

Aπό τους Flowers of Romance στους New Zero God: O Μιχάλης Πούγουνας μιλάει στον Bαγγέλη Χαλικιά αποκλειστικά για το Merlin's Music Box

ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΕΥΑΣ: Κυκλοφόρησε το βιβλίο του "δικού" μας Μιχάλη Πούγουνα...