«Το Life of Brian δεν είναι βλάσφημο, είναι αιρετικό. Δεν είναι βλάσφημο επειδή ακολουθεί κατά γράμμα τη βιβλική ιστορία. Στην ουσία, πρέπει να πιστεύεις στη Βίβλο, πρέπει να καταλαβαίνεις και να γνωρίζεις τη βιβλική ιστορία για να καταλάβεις την ταινία. Είναι αιρετική επειδή γελοιοποιεί τον τρόπο με τον οποίο την ερμηνεύει η εκκλησία. Αίρεση κατά βάση σημαίνει να πηγαίνεις κόντρα στην ερμηνεία της εκκλησίας κι όχι κόντρα στο βασικό πιστεύω”. (Terry Jones)
Η ιδέα για το Life of Brian προέκυψε στη διάρκεια μιας διαφημιστικής περιοδείας των Monty Python για την προβολή της πρώτης ταινίας τους Monty Python and the Holy Grail στο Άμστερνταμ, όταν ο Eric Idle και ο Terry Gilliam σκέφτηκαν ότι το επόμενο φιλμ θα έπρεπε να ονομαστεί «Jesus Christ – Lust for Glory», μόνο και μόνο για να δίνεται μια απάντηση στην επιμονή των δημοσιογράφων που ρωτούσαν συνεχώς για τον τίτλο της επόμενης ταινίας. Εντούτοις, η ιδέα ενθουσίασε τους υπόλοιπους Pythons και έτσι βάλθηκαν να σκαρώσουν μια κωμωδία βασισμένη στη θρησκεία, με έντονες πολιτικές αναφορές. Είχαν ήδη αφήσει πίσω την επιτυχία της πρώτης τους ταινίας Monty Python and the Holy Grail.
Ωστόσο, χωρίς τη συμβολή του George Harrison των Beatles, μέγα θαυμαστή του ανατρεπτικού θιάσου, ίσως η ιδέα να μην είχε πραγματοποιηθεί ποτέ και το κοινό να έχανε την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια από τις καλύτερες και πιο εμπνευσμένες κωμωδίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Και όταν λίγες μόλις μέρες πριν την αναχώρηση του συνεργείου για την Τυνησία η ΕΜΙ, που αρχικά θα χρηματοδοτούσε την ταινία, αρνήθηκε να συμμετάσχει λόγω του σεναρίου, οι Pythons στράφηκαν στον George. Ο πρώην Beatle δέχτηκε με χαρά να προσφέρει τα χρήματα και μάλιστα αποφάσισε να ιδρύσει την HandMade Films, μια εταιρεία παραγωγής μόνο και μόνο επειδή ήθελε να δει την ταινία. Μια και μόνο ανάγνωση του σεναρίου ήταν αρκετή για να του πάρει τα μυαλά. Μάλιστα, δεν δίστασε να βάλει σε υποθήκη το σπίτι του στο Χένλεϊ και το γραφείο του στο Λονδίνο, προκειμένου να δανειοδοτηθεί από την τράπεζα. Αργότερα, οTerry Jones θα έλεγε ότι αυτό ήταν το ακριβότερο εισιτήριο στην ιστορία του κινηματογράφου. Η «αμοιβή» του Harrison ήταν ένα πέρασμα δευτερολέπτων σε μια σκηνή της ταινίας (στη μια ώρα και 9 λεπτά): εμφανίζεται στη σκηνή όπου η μητέρα του Brian (δηλαδή ο Terry Jones) γυρίζει στο δωμάτιο από το παράθυρο, (έχοντας προσπαθήσει μάταια να πείσει το πλήθος από κάτω ότι ο γιος της δεν είναι ο Μεσσίας) και βρίσκει μέσα ένα σωρό κόσμο να ψάχνει το γιο της. Ο Harrison διακρίνεται μέσα στον αχταρμά φορώντας ψεύτικη γενειάδα.
O George Harrison (στο μέσον με την γενειάδα) στο Life of Brian
«Πάντοτε έβλεπε την παράλογη πλευρά των πραγμάτων και για αυτό ακριβώς του άρεσαν οι Monty Python», θα έγραφε ο Michael Palin μετά το θάνατο του Harrison τον Νοέμβριο του 2001. «Όταν σε έχουν θεοποιήσει όπως συνέβη με τους Beatles, ο κόσμος μπορεί να σου φαίνεται παράλογος. Νομίζω ότι είδε τους Pythons σαν μια μορφή λογικής».
Για την ιστορία, το σενάριο άρχισε να γράφεται τον Δεκέμβριο του 1976 και το προσχέδιο για την προπαραγωγή ήταν έτοιμο τον Ιανουάριο του 1978. Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στο Μοναστήρι της Τυνησίας (μερικές σκηνές κινηματογραφήθηκαν στην Ιερουσαλήμ, στην τυνησιακή πόλη Σους και στην αρχαία Καρχηδόνα), ενώ οι Pythons χρησιμοποίησαν μέρος από τα σκηνικά που είχε εγκαταλείψει ο Franco Zeffirelli όταν ολοκλήρωσε τον Ιησού από τη Ναζαρέτ. Ο θίασος χρησιμοποίησε πολλούς ντόπιους σαν κομπάρσους. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στις 16/9 και τις 12/11 του 1978 και η πρώτη ιδιωτική προβολή διάρκειας δυο ωρών έγινε τον Ιανουάριο του 1979. Τους επόμενους μήνες οι Pythons ασχολήθηκαν με το μοντάζ.
Τη σκηνοθεσία ανέλαβε κατά κύριο λόγο ο Terry Jones και ο ρόλος του Brian ανατέθηκε στον Graham Chapman – αρχικά ήταν να τον αναλάβει ο John Cleese, αλλά υποχώρησε μπροστά την επιμονή του Chapman. Ο τελευταίος ήταν ήδη αλκοολικός, αλλά θα φρόντιζε να αποτοξινωθεί προκειμένου να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του και τελικά θα πέθαινε δέκα χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1989, έχοντας χάσει τη μάχη με τον καρκίνο.
Το Life of Brian θα προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις και έντονες διαμαρτυρίες εκ μέρους διαφόρων θρησκευτικών οργανώσεων, χριστιανικών, εβραϊκών, ακόμα και μουσουλμανικών, αλλά αυτό βοήθησε ακόμα περισσότερο την προβολή του. Απέφερε κέρδη 20 εκατομμυρίων δολαρίων μόνο στις ΗΠΑ, πενταπλάσια από τον αρχικό προϋπολογισμό.
ΜΕΡΙΚΑ TRIVIA ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ
- Αρχικά, ο Eric Idle ηχογράφησε το τραγούδι «Always Look at the Bright Side of Life» με την κανονική του φωνή, αλλά τελικά αποφάσισε ότι δεν του καθόταν καλά κι έτσι το ξαναηχογράφησε με προφορά cockney στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, χρησιμοποιώντας σαν μόνωση στρώματα που στερεώθηκαν στους τοίχους.
- Η ταινία παρέμεινε υπό απαγόρευση στην Ιρλανδία μέχρι το 1987 λόγω «βλάσφημου περιεχομένου». Μια πόλη στη Νότια Ουαλία απαγόρευσε την προβολή της χωρίς να διαθέτει καν… κινηματογραφική αίθουσα! Μια άλλη πόλη στη Σκωτία επέτρεψε την προβολή της μόλις το 2009, κρίνοντάς την ωστόσο ακατάλληλη κάτω των 18 ετών. Στη Νορβηγία το Life of Brian παρέμεινε απαγορευμένο για ένα χρόνο και οι Σουηδοί δεν έχασαν την ευκαιρία να διαφημίσουν την ταινία υποστηρίζοντας ότι «είναι τόσο αστεία, ώστε απαγορεύτηκε στη Νορβηγία»
- Στη σκηνή που ο Michael Palin ως Πόντιος Πιλάτος προκαλεί τους φρουρούς του σχετικά με το όνομα «Biggus Dickus» είναι αληθινή. Οι κομπάρσοι που υποδύονται τους στρατιώτες είχαν ενημερωθεί ότι δεν έπρεπε να γελάσουν στη διάρκεια του γυρίσματος αλλά δεν τους είχαν ενημερώσει για το τι θα έλεγε ή τι θα έκανε ο Palin.
- Στη σκηνή όπου το πλήθος ακολουθεί τον Brian μετά την ομιλία του στη σκηνή, ο κομπάρσος που μένει πίσω λέγοντας «ας προσευχηθούμε… ας προσευχηθούμε», είναι ο σπουδαίος Ιρλανδο-βρετανός κωμικός Spike Milligan, συνεργάτης του Peter Sellers στη βρετανική κωμική ραδιοφωνική εκπομπή The Goon Show. Εκείνη την περίοδο βρισκόταν σε διακοπές στην Τυνησία.
- - Σύμφωνα με μια από τις αρχικές ιδέες του σεναρίου, ο Brian θα ήταν ο δέκατος τρίτος Απόστολος που θα έχανε όλες τις κρίσιμες στιγμές από τη ζωή του Χριστού.
- Ο Graham Chapman ήταν πτυχιούχος της Ιατρικής και έτσι στο τέλος των γυρισμάτων πρόσφερε ιατρικές υπηρεσίες στο συνεργείο και στους ηθοποιούς.
- Αρκετές σκηνές της ταινίας περιλάμβαναν μια ομάδα Εβραίων Ζηλωτών με επικεφαλής έναν ψυχοπαθή ονόματι Ότο, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ως σύμβολό τους κάτι ανάμεσα στη χιτλερική σβάστικα και το εβραϊκό άστρο του Δαβίδ. Τελικά, οι σκηνές αυτές κόπηκαν στη διάρκεια του post-production επειδή αρκετοί από τους ηθοποιούς αποφάσισαν ότι μια τέτοια σύγκριση ανάμεσα στο ναζισμό και τον ακραίο σιωνισμό, ακόμα κι αν επρόκειτο για σάτιρα, ήταν πολύ εμπρηστική για μια ταινία που ήξεραν πολύ καλά ότι θα προκαλούσε αντιδράσεις. ΟTerry Gilliam πάντως θεωρούσε ότι οι σκηνές έπρεπε να παραμείνουν λέγοντας χαρακτηριστικά, «Εντάξει, αποξενώσαμε τους Χριστιανούς, τώρα ας πιάσουμε τους Εβραίους».
- Το μεγαλύτερο μέρος του σεναρίου γράφτηκε στα νησιά Barbados, όπου κατέφυγαν οι Monty Python για να καταστρώσουν τα σχέδιά τους. Ο Κeith Moon, ο ντράμερ των Who, τους ακολούθησε για παρέα και τους περίμενε αραχτός στην παραλία μέχρις ότου τελειώσουν την καθημερινή τους δουλειά, καθώς τηρούσαν ωράριο γραφείου. Ο Moon προσπαθούσε να αποτοξινωθεί από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ και ο Terry Jones τον είδε για τελευταία φορά τον Σεπτέμβριο του 1978, μια μέρα πριν το θάνατό του (7/9/78).
- Για να προβληθεί η ταινία ως «κατάλληλη» κάτω των 18 στη Βρετανία, η λέξη «μουνί» αφαιρέθηκε από τη σκηνή όπου ο Reg (ο αρχηγός των επαναστατών Gleese) κατηγορεί τον Brian ότι εξαιτίας του οι Ρωμαίοι παρά λίγο να ανακαλύψουν το κρησφύγετό τους. Αντικαταστάθηκε με τη λέξη «klutz» (αδέξιος), ωστόσο το κοινό έπιασε αμέσως το νόημα.
- Για τη σκηνή του γκραφίτι, κατασκευάστηκαν ψεύτικα τείχη μπροστά από τα κανονικά. Ωστόσο, έμεινε ένα ίχνος μαύρης μουτζούρας πάνω στα πραγματικά και η παραγωγή υποσχέθηκε ότι θα την αφαιρούσε, πράγμα που τελικά δεν έγινε. «Χρειάστηκε να γυρίσουμε νύχτα και να ξαναβάψουμε τις πέτρες στο κανονικό τους χρώμα. Ακόμα δεν ξέρουμε αν το πήρε χαμπάρι κανείς».
- Ο Terry Gilliam δεν ήξερε πού να ταιριάξει τα κινούμενα σχέδια, όταν του προέκυψε η ιδέα με το διαστημόπλοιο και την απαγωγή του Brian από εξωγήινους. «Ο Brian προσπαθεί να ξεφύγει από μια ανέφικτη κατάσταση κι εγώ του πρόσφερα μια ανέφικτη λύση. Ήταν πολύ μέσα στα πλαίσια των Python… Συνήθως τα διαστημόπλοια δεν έχουν ταχύτητες, αλλά σκέφτηκα πως θα ήταν μια ωραία ανατροπή. Οι ηχολήπτες νόμισαν ότι είχα παλαβώσει. Για τον ήχο χρησιμοποιήσαμε μια μοτοσικλέτα. Οι εκρήξεις ήταν εφέ που έγιναν στο τέλος της ταινίας. Χρησιμοποιήσαμε τάσια τροχών αυτοκινήτου για το διαστημόπλοιο. Μας είχαν τελειώσει τα χρήματα».
- Γνωρίζοντας την ενδεχομένως βλάσφημη φύση του σεναρίου, οι Pythons το έστειλαν σε έναν καθηγητή της Θεολογίας για να το τσεκάρει. Εκείνος συμφώνησε ότι το έργο δεν είναι βλάσφημο, απαντώντας ωστόσο ότι «εκμαιεύει το μέγιστο της κωμωδίας από την ψευτοθρησκεία και τις θρησκευτικές ψευδαισθήσεις».
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξιν και κατ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξην και καθ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
