Mαθήματα Ιστορίας: Moondog Coronation Ball - O Alan Freed και το πρώτο rock 'n' roll κονσέρτο, Κλίβελαντ, 21 Μαρτίου 1952

Details: Published: Sunday, 02 April 2017 21:43; Written by Merlin's Music Box

«Ο πατέρας μου δεν εφηύρε το rock ‘n’ roll. Η μουσική υπήρχε ήδη – εκείνος ήταν η μαμή στη γέννησή της. Ωστόσο, βοήθησε στο μεγάλωμα του παιδιού και το υπερασπίστηκε. Υπήρξαν πολλοί άνθρωποι που ήθελαν την εξαφάνιση αυτής της μουσικής καθώς γινόταν ολοένα και πιο δημοφιλής. Την αποκαλούσαν μουσική της ζούγκλας. Πολλοί την έβλεπαν σαν απειλή για την Αμερική των λευκών. Ο πατέρας μου, παίζοντας αυτή τη μουσική, βοήθησε να σπάσουν τα φυλετικά εμπόδια που υπήρχαν για πάρα πολύ καιρό. Το κίνητρό του ωστόσο δεν ήταν ποτέ το κέρδος, αλλά η διάδοση του rock’n’roll για να φέρει κοντά διαφορετικές φυλετικές ταυτότητας για ένα και μόνο λόγο: για να απολαύσουν τη μουσική».

Lance Freed, γιός του DJ Alan Freed

Πριν από εξήντα πέντε χρόνια πραγματοποιήθηκε η πρώτη rock συναυλία στο Κλίβελαντ του Οχάιο, οργανωμένη από δυο ανθρώπους με πάθος για μια μουσική που γεφύρωνε το φυλετικό χάσμα σε μια Αμερική όπου το μίσος εναντίον των μαύρων περίσσευε. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο Cleveland Arena, ένα γήπεδο χωρητικότητας δέκα χιλιάδων ατόμων και εμπνευστές της ήταν δυο οραματιστές που τάραζαν τα ραδιοκύματα παρουσιάζοντας ένα νέο επαναστατικό ήχο φέρνοντας κοντά λευκούς και μαύρους νέους.

Ο ένας ήταν ο ραδιοφωνικός παραγωγός Alan Freed, ο άνθρωπος που θεωρείται ότι το 1951 επινόησε τον όρο rock 'n' roll (ένα παλιό υπονοούμενο των bluesmen για το σεξ), θέλοντας να περιγράψει το χορευτικό κομμάτι των rhythm 'n' blues δίσκων που έπαιζε στην εκπομπή του The Moondog House και η οποία μεταδιδόταν από τον ραδιοσταθμό WJW της πόλης. Ήξερε ότι στη συντριπτική του πλειοψηφία το κοινό του αποτελούσαν νεαροί Αφροαμερικανοί αλλά αυτό δεν τον ενδιέφερε. Ο δεύτερος ήταν ο Leo Mintz, ιδιοκτήτης του Records Rendezvous, ενός δισκάδικου στις παρυφές της μαύρης κοινότητας του Κλίβελαντ και ο άνθρωπος που είχε πείσει αρχικά τον Freed να προσθέσει το συγκεκριμένο είδος «φυλετικής μουσικής» στο ρεπερτόριό του (μέχρι τότε έπαιζε κλασική μουσική) και έγινε σπόνσορας της εκπομπής του. Πουλώντας δίσκους, είχε διαπιστώσει μια ολοένα και αυξανόμενη πελατεία λευκών νεαρών που εκδήλωναν έντονο ενδιαφέρον για τους μαύρους καλλιτέχνες. Όλα αυτά συνέβαιναν σχεδόν δώδεκα χρόνια πριν τη θέσπιση του νόμου για τα πολιτικά δικαιώματα και, όπως ήταν φυσικό, ο αρχηγός του FBI J Edgar Hoover είχε θέσει τον Freed υπό παρακολούθηση επειδή οι δίσκοι που έπαιζε αποτελούν απειλή για το λευκό κατεστημένο. Ήταν η εποχή του Κόκκινου Φόβου και η Αμερική έψαχνε πάντα για καινούργιους εχθρούς. Το rok 'n' roll ήταν ο σατανάς που έμπαινε στα σπίτια των φιλήσυχων πολιτών.

Η εκπομπή του Freed κέρδιζε συνεχώς νέο ακροατήριο και έτσι οι δυο άντρες αποφάσισαν να κάνουν κάτι που δεν είχε ξαναγίνει: να οργανώσουν μια χορευτική εκδήλωση με μερικούς καλλιτέχνες που παρουσιάζονταν από την εκπομπή του Freed. Σαν τίτλο σκέφτηκαν το Moondog Coronation Ball και σαν headliners κάλεσαν τον εξηντάχρονο σαξοφωνίστα Paul Williams με την μπάντα του, τους Hucklebuckers, και τους Tiny Grimes Rockin’ Highlanders (ένα συγκρότημα μαύρων μουσικών που φορούσαν σκωτσέζικα κιλτ), ενώ θα εμφανίζονταν και άλλοι καλλιτέχνες. Ήταν λοιπόν επόμενο ότι τα εισιτήρια που κόστιζαν ενάμιση δολάριο εξαντλήθηκαν εν ριπή οφθαλμού, σχεδόν αποκλειστικά από μέλη της μαύρης κοινότητας του Κλίβελαντ. Στις δυο μοναδικές φωτογραφίες που έχουν διασωθεί από την εκδήλωση δεν υπάρχει κανένας λευκός ανάμεσα στο ακροατήριο.

O Alan Freed

Την Παρασκευή 21 Μαρτίου 1952 όλα ήταν έτοιμα για το μεγάλο γεγονός που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως το πρώτο rock ’n’ roll κονσέρτο. Παρά το τσουχτερό κρύο χιλιάδες νέες και νέοι άρχισαν να σχηματίζουν ουρά μπροστά από της πόρτες του Cleveland Arena που δεν άργησε να γεμίσει. Όταν ο Freed ανέβηκε στη σκηνή για να προλογίσει το γεγονός, ο κόσμος τον υποδέχτηκε με ένα αμόκ ενθουσιασμού, καθώς κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ο άνθρωπος που μέσω της εκπομπής του τους φιλοδωρούσε με τη δική τους μουσική στην πραγματικότητα ήταν λευκός.

Ωστόσο, ένα μικρό αλλά μοιραίο τυπογραφικό λάθος θα μετέτρεπε την «τρομερότερη χοροεσπερίδα», όπως την είχαν χαρακτηρίσει οι διοργανωτές, σε κανονική εξέγερση. Τη στιγμή που ο Mintz πληροφορήθηκε ότι όλα τα εισιτήρια είχαν εξαντληθεί, ζήτησε να τυπωθούν άλλες 9.950 με σκοπό τη διοργάνωση μιας δεύτερης εκδήλωσης λίγο μετά την πρώτη. Ο τυπογράφος όμως ξέχασε να προσθέσει ημερομηνία στα εισιτήρια της δεύτερης κι έτσι όλοι νόμισαν ότι επρόκειτο για μια και μοναδική εκδήλωση.

Συνολικά, μέσα και έξω από το γήπεδο είχαν συγκεντρωθεί περίπου είκοσι χιλιάδες άτομα αλλά όταν γέμισε ο χώρος και έκλεισαν οι πόρτες οι μισοί έμειναν έξω, παρόλο που είχαν εισιτήριο. Άρχισαν να ωρύονται «αφήστε μας να μπούμε», να κοπανάν τις πόρτες και να σπρώχνουν, προσπαθώντας να τις ανοίξουν. Τελικά, αφού έσπασαν τη τζαμαρία της εισόδου, εκατοντάδες άτομα ξεχύθηκαν στον ήδη κατάμεστο χώρο. Όταν έφτασε η αστυνομία ήδη επικρατούσε πανδαιμόνιο. Δόθηκε αμέσως εντολή στους μουσικούς να σταματήσουν, ενώ χρειάστηκε η παρέμβαση της πυροσβεστικής που προσπάθησε να απομακρύνει το μαινόμενο πλήθος με τις μάνικες. Το πρώτο rock ‘n’ roll κονσέρτο τελείωσε πριν καν αρχίσει.

Το επόμενο πρωί ολόκληρος ο χώρος του Cleveland Arena ήταν σπαρμένος με μπουκάλια ουίσκι. Μιλώντας το επόμενο βράδυ στον WJW, ο Freed ζήτησε συγγνώμη από τους ακροατές του για τα γεγονότα την προηγούμενης βραδιάς. «Αν κάποιος μας είχε πει ότι είκοσι ή είκοσι πέντε χιλιάδες άνθρωποι θα προσπαθούσαν να εισβάλουν σε μια χοροεσπερίδα, θα γελούσαμε και θα τον λέγαμε τρελό».

O Leo Mintz (δεξιά) στο δισκάδικό του

Ο Freed μόλις και μετά βίας γλίτωσε από την κατηγορία του κακουργήματος, αν και τα δημοσιεύματα του τύπου για τη «χοροεσπερίδα» που είχε οργανώσει τον έφεραν στο προσκήνιο της δημοσιότητας. Ωστόσο, η πτώση του θα ήταν το ίδιο απότομη όσο η άνοδός του. Το 1954 έφυγε εν δόξη από το Κλίβελαντ για τη Νέα Υόρκη και το 1957 η τηλεοπτική εκπομπή του πρωτοπόρου DJ στο κανάλι ABC ματαιώθηκε όταν ένας μαύρος χορευτής χόρεψε στη σκηνή με μια λευκή κοπέλα, ξεσηκώνοντας τη μήνη των μετόχων από το Νότο. Η καριέρα του Freed τελείωσε οριστικά όταν κατηγορήθηκε ότι δωροδοκήθηκε από μάνατζερ για να παίζει δίσκους των καλλιτεχνών τους (κάτι που συνέβαινε και συμβαίνει ευρέως) και το 1962 καταδικάστηκε. Πέθανε από επιπλοκές στο συκώτι εξαιτίας χρόνιου αλκοολισμού τρία χρόνια αργότερα σε ηλικία 43 ετών.

Ο Mintz συνέχισε με το δισκάδικό του, δημιούργησε μια αλυσίδα με άλλα πέντε και τα διατήρησε μέχρι το θάνατό του το 1976.

Το Moondog Coronation Ball μπορεί να ατύχησε αλλά έβαλε τα θεμέλια για όλες τις rock συναυλίες που ακολούθησαν. Το Cleveland Arena κατεδαφίστηκε το 1977 και στη θέση του σήμερα υπάρχουν γραφεία του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού.

Cleveland Arena