Γράφει ο Γιάννης Ζελιαναίος
«Η μουσική είναι η τέχνη που βρίσκεται πιο κοντά στο δάκρυ και την ανάμνηση»
Oscar Wilde
Φτωχός, άπορος, καταβεβλημένος από τα καταναγκαστικά έργα της φυλακής του Ρέντινγκ και εξόριστος στο Παρίσι, απήγγειλε τα στερνά χρόνια της ζωής του πεζοτράγουδα μέσα στα καπηλειά για ένα ποτήρι μπράντι. Με τη στάση ζωής και τα έργα του όμως πάνω στο χαρτί είχε προλάβει να γρονθοκοπήσει το αγγλικό κατεστημένο και να φέρει το τέλος της ηθικής του 19ου αιώνα. Κυνηγήθηκε άγρια για τα ομοφυλοφιλικά του πάθη, προκάλεσε θύελλες αντιδράσεων με τα βιβλία και τον τρόπο ζωής του, υπήρξε ένας κυνικός δανδής με δαντέλες και βελούδα αλλά πάνω απ’ όλα ένας εξαίσιος ρήτορας.
Σε ένα από τα τελευταία του βιβλία, το περίφημο De Profundis θα προφήτευε την συνέχεια της σημαντικότητάς του στα γράμματα και στις λοιπές τέχνες γράφοντας: «Ξύπνησα την φαντασία του αιώνα μου, έτσι ώστε να πλάσει μύθους και θρύλους για μένα». Μουσικοί και συνθέτες φυσιολογικά θα καταπιάνονταν από τις πρόζες, τα θεατρικά και τα ποιήματά του δημιουργώντας όπερες, συμφωνικά ποιήματα, μιούζικαλ, χορωδιακά έργα, μουσική για μπαλέτα και λογής-λογής άλλα κλασικά είδη. Γνωστοί κλασικοί συνθέτες όπως οι Horovitz, Sergei Prokofiev, Charles Griffes και πολλοί άλλοι θα έστηναν τις παρτιτούρες τους αντάμα με τα βιβλία του Wilde καμώνοντας άληστα μουσικά κατευόδια με τον χώρο της rock να μην λείπει από την δοκιμασία των μελοποιήσεων και των αναφορών.
Και με τους Smiths κατά τη δεκαετία του ’80 αλλά και στην έως τώρα σόλο καριέρα του, ο Morrissey όποτε ερωτούνταν για τις λογοτεχνικές αναφορές στα τραγούδια του πάντα τοποθετούσε τον Oscar Wilde στην πρώτη θέση. Όταν ήταν οκτώ χρονών η μητέρα του (βοηθός βιβλιοθηκάριου) τον προέτρεψε να διαβάσει τα βιβλία του Wilde κι εκείνος βυθίστηκε μέσα τους, στην τότε τρυφερή κι ευαίσθητη ηλικία. Ο Morrissey χρόνια αργότερα θα εκμυστηρευόταν σε μια του συνέντευξη: «Κάθε γραμμή που διάβαζα με επηρέαζε βαθύτατα, όταν αργότερα στο σχολείο απομονώθηκα ο Oscar ήταν η απόλυτη και μοναδική συντροφιά μου», ενώ αργότερα και κατά το μεγάλο πικ των Smiths θα μολογούσε: «Δεν μπορώ να διαβάσω ούτε μια φράση από το De Profundis και να μην με πιάσουν τα κλάματα. Το έχω ηχογραφημένο σε μια κασέτα και το ακούω με λυγμούς συνέχεια!» Τραγούδια των Smiths όπως τα Miserable Lie, Rubber Ring, το ορχηστρικό Oscillate Wildly και το Cemetery Gates, με τον υπέροχο στίχο να τραγουδά πως «Keats and Yeats are on your side / but you lose because Wilde is on mine» καθώς και από την προσωπική του καριέρα όπως το Late Night, Maudlin Street, δανείζονται φράσεις μέσα από την εργογραφία του ποιητή βοηθώντας τον Morrissey να συνθέσει και να στιχουργήσει τα αψεγάδιαστα pop τραγούδια του. Το κεφάλαιο Morrissey-Oscar Wilde δεν εξαντλείται σε αυτές τις ελάχιστες αναφορές μιας και κάποιος που είναι οπαδός των Smiths και του Moz μπορεί να διακρίνει σε πάρα πολλά κομμάτια καθώς και σε σημειώσεις στους δίσκους, γραμμές μέσα από το έργο του Ιρλανδού δανδή.
Ένας άλλος τώρα σύγχρονος και κυνικός δανδής της μουσικής, ο Neil Hannon – μπροστάρης των Divine Comedy - το 2004 θα κυκλοφορήσει το άλμπουμ Absent Friends που πρόκειται για ένα από τα καλύτερα του συγκροτήματος. Το ομότιτλο τραγούδι που ανοίγει το δίσκο αφού έχει υμνήσει μερικούς απόντες φίλους-ήρωες του Hannon, θα καταλήξει στην προτελευταία του στροφή με τον φτωχό μας Oscar. Ο Hannon μειλίχια και λυπημένα υπέροχος, τραγουδά σχεδόν γιορτάζοντας: «Ο Oscar Wilde ήταν ένα μοναχικό παιδί, πάλεψε και κέρδισε την αποδοχή του κόσμου. Γέλασαν, ξεκαρδίστηκαν, ύμνησαν, οδήγησαν τον μικρό Oscar στον τάφο του». Η φωτογράφηση του εξωφύλλου με τον Hannon να στέκει σκεπτόμενος σε ένα ανάκλιντρο φορώντας ρούχα αλλοτινής εποχής είναι εμφανής αναφορά στον Wilde.
Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ έχει τις πιο πολλές μουσικές αναφορές και οι δυο σημαντικότερες εξ αυτών μας έρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο και συμπτωματικά την ίδια χρονιά. Tο 1981 οι Television Personalities κυκλοφορούν το κομψοτέχνημα ντεμπούτο τους άλμπουμ ...And Don't The Kids Just Love It έχοντας στη δεύτερη πλευρά του το indie pop διαμάντι Picture of Dorian Grey, ενώ οι Bρετανοί Nirvana (καμία σχέση με τους γνωστούς) όπου στη σύνθεσή τους έχουν τον ελληνικής καταγωγής Alex Spyropoulos θα βγάλουν ένα single για τους φαν τους όπου μπροστάρης του είναι Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ. Εννέα χρόνια αργότερα (1990) στην Ελλάδα εμφανίζονται οι σημαντικοί για τη dark new wave εγχώρια σκηνή, Flowers of Romance, με τον πρώτο τους δίσκο να τιτλοφορείται Dorian Grey.
Το τελευταίο έργο που έγραψε Oscar Wilde είναι το περίφημο ποίημα 109 στροφών και χωρισμένο σε έξι ενότητες, Η Μπαλάντα της Φυλακής του Ρέντινγκ. Ένα σπαρακτικό έργο όπου κάθε λίγο επαναλαμβάνεται ο στίχος "Each Man Kills The Thing He Loves". Το 1989 ο Ιρλανδός συμπατριώτης του, Gavin Friday, βγάζει παγανιά το πρώτο του προσωπικό άλμπουμ βαφτίζοντάς το με τον επαναλαμβανόμενο στίχο. Με τον φίλο και μουσικό του συνοδοιπόρο Man (Maurice) Seezer παίρνουν την έβδομη, την όγδοη και την ένατη στροφή από την μπαλάντα του Wilde και τις κάνουν τραγούδι. Το Each Man Kills The Thing He Loves είναι και το κομμάτι που ανοίγει και τον συγκεκριμένο δίσκο ορόσημο στην καριέρα του Friday. Κάποια χρόνια νωρίτερα ο Γερμανός συνθέτης Peer Raben είχε μελοποιήσει κι αυτός στίχους από την Μπαλάντα για λογαριασμό της ταινίας του Fassbinder, Querelle, όπου και τους τραγούδησε η ηθοποιός Jeanne Moreau.
Ο Oscar Wilde έφυγε 118 χρόνια πριν, στις 30 Νοεμβρίου του 1900, και μόλις στα 46 του χρόνια από μηνιγγίτιδα. Μετά τον θάνατό του οι μύθοι και οι θρύλοι γύρω από το όνομά του συνεχίζουν να μελοποιούνται.
Τα Blogs του ΓΙΑΝΝΗ ΖΕΛΙΑΝΑΙΟΥ:
https://aroundbukowski.blogspot.com/
http://yianniszelianaios.blogspot.com/
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
