The Incredible String Band: Μύστες μιας φολκ Ουτοπίας...

Details: Published: Sunday, 10 September 2023 20:36; Written by Γιάννης Καστανάρας

Από τη Σκωτία και, πιο συγκεκριμένα, από το Εδιμβούργο, οι Incredible String Band, στην ουσία ο Mike Heron και ο Robin Williamson, άρχισαν να παίζουν σαν ντουέτο το 1966 και προσέδωσαν μια αύρα εξωτικού μυστικισμού που είχε βαθιές ρίζες στη βρετανική φολκ παράδοση, μόνο που εκείνοι φρόντισαν να το συνδυάσουν με μια ορχηστρική ποικιλία, η οποία ακόμη και σήμερα θα έκανε τους λάτρεις της παγκόσμιας μουσικής να σπεύσουν και να μελετήσουν την εγκυκλοπαίδεια των μουσικών οργάνων. Ιδρυτικό μέλος υπήρξε επίσης ο Clive Palmer που εγκατέλειψε το συγκρότημα μετά το πρώτο, ομώνυμο άλμπουμ και ένα ταξίδι στην Ινδία.

Σιτάρ; Καλά… Ευκολάκι, αυτό. Οι Heron και Williamson έπαιζαν επίσης γκίμπρι, σάρανγκ, κινεζικό μπάντζο, ούτι, καζού, μαντολίνο, κλαβεσίνο, μπάσο, ιρλανδική άρπα, φλογέρες, «σκάφη», φλάουτο, βιολί και βιμπράφωνο, για να μην αναφέρουμε τα διάφορα κρουστά. Ή, τι πιο φυσικό, κιθάρες και πιάνο.

Στον κόσμο που είχαν πλάσει οι δυο καλλιτέχνες ο ποιητής, ζωγράφος, χαράκτης και προφήτης William Blake βάδιζε χέρι-χέρι με Ινδούς μυστικιστές και, κάπου στο διάβα τους, ξεφύτρωνε μια κοσμική αποκάλυψη, είτε στην κορυφή ενός βουνού ή είτε μέσα στη φυσική απλότητα ενός πολύπλοκου κόσμου. Ο Μάγος Μέρλιν είναι εδώ, το ίδιο και ο Λάζαρος, το Άγιο Δισκοπότηρο, ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, κάποιος παπουτσής, κάποια παρθένα, ένας θεραπευτής, ένας δημιουργός.

Σίγουρα, όλα αυτά ακούγονται λίγο τριπαριστές καταστάσεις, και με την έλευση της δεκαετίας του '70, πολλοί από τους θαυμαστές τους μπορεί να έκρυβαν τους δίσκους Incredible String Band πίσω από τα άλμπουμ των Spooky Tooth, του David Bowie ή των T.Rex.

Ωστόσο, ο Robert Plant (ένας άνθρωπος που δεν φοβάται να ομολογεί τις επιρροές του από τα μυθιστορήματα του Tolkien) πάντα αναγνώριζε την επίδραση που είχαν ασκήσει στην ακουστική πλευρά των Led Zeppelin αυτοί οι δυο φολκ καλλιτέχνες που ερμήνευαν τόσο σαγηνευτικά (και με μπόλικες δόσεις χιούμορ) τραγούδια από άλλες, ξεχασμένες εποχές.

Όπως αποδείχτηκε, υπήρχε ένα έντονο ενδιαφέρον για την παραδοσιακή μουσική, πολλοί και διαφορετικοί ήχοι από όλον τον κόσμο, και οι Incredible String Band όλα αυτά τα πρόσθεσαν στο μίξερ των ακουσμάτων τους και των ιδεών τους για να δημιουργήσουν ένα προσωπικό, χαρακτηριστικό ύφος.

Με τα αρχαϊκά τους στοιχεία και την περίεργη εικονογραφία, οι Heron και Williamson έγραφαν και ερμήνευαν τραγούδια, σκέτη απόλαυση για όσους είχαν τη διάθεση να εντρυφήσουν στους ήχους και στους στίχους τους: «Η σκόνη των ποταμών ψιθυρίζει και κλαίει...» «Ο καλύτερος φίλος που έχω στη ζωή με έφερε να ζήσω...» «Αιχμάλωτος του Χίτλερ στον πύργο μαζί με τον Όλιβερ Τουίστ, και οι φύλακες μας λένε, ορίστε πένα και χαρτί, καθίστε να δουλέψετε για μια ώρα...» «Προβλέπω μεγάλες αλλαγές για τον ξάδελφό μου, μια μέρα θα ξυπνήσει με φτερά...». Άντε να βγάλεις άκρη… Στίχοι που όμως γίνονταν πιο πειστικοί επειδή συχνά έμοιαζαν με διάλογο, σε έκαναν να πιστεύεις ότι κάποιο πνεύμα διέπνεε τα πάντα.

Η σκηνική παρουσία της μπάντας ήταν μια οπτική μεταφορά των ηχητικών και στιχουργικών εικόνων που δημιουργούσε στο στούντιο. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄60, το συγκρότημα περιόδευε πλέον σε όλο τον κόσμο, ενώ απέκτησε φανατικούς θαυμαστές, κυρίως ανάμεσα στην αμερικανική κοινότητα των χίπηδων. Το 1969 έπαιξαν τέσσερις φορές στο Fillmore East του Bill Graham και άλλες δυο στο ιστορικό Royal Albert Hall του Λονδίνου, ενώ συμμετείχαν στο φεστιβάλ του Woodstock κατόπιν ειδικής πρόσκλησης των διοργανωτών. Μπήκαν στα τσαρτ και πούλησαν πολλούς δίσκους, ως ένα βαθμό χάρη στην πολύτιμη συμβολή του Joe Boyd στην παραγωγή των οκτώ πρώτων άλμπουμ των Incredible String Band.

1970 (με τις Licorice MacKenchnie και Rose Simpson)

Και από παραξενιές άλλο τίποτα… Σύμφωνα με μια περιγραφή του Steve Sparks που είχε συνεργαστεί με το συγκρότημα: «Οι Incredible String Band ήταν θεότρελοι. Κάποτε που ήταν να παίξουν στο Royal Albert Hall εμφανίστηκαν στο χώρο λέγοντας: “Δεν μπορούμε να παίξουμε, λείπει το χαλί μας ”. Κι εγώ είμαι σε φάση: «Πώς;» Από το πάτωμα ως το ταβάνι ο χώρος ξεχειλίζει από κόσμο, πετούν λουλούδια και επευφημούν. Κι η μπάντα λέει: “Δεν μπορούμε να παίξουμε, Λείπει το χαλί μας”. “Εξηγήστε μου αργά τι εννοείτε”. Κι τότε μου λένε: “Έχουμε, που λες, αυτό το περσικό χαλί και δεν μπορούμε να τραγουδήσουμε αν δεν καθόμαστε πάνω του”. Κι εγώ τους λέω: “Και που βρίσκεται αυτό το περσικό χαλί;” “Πίσω στο γραφείο”, λένε. H εμφάνισή τους έχει ήδη καθυστερήσει πολύ κι έτσι αναγκάζομαι να πάρω ταξί, να γυρίσω στο γραφείο στην οδό Γκουντζ, να πάρω το χαλί, να το φέρω πίσω, και να το απλώσω στη σκηνή πριν ανέβουν. Ήταν θεοπάλαβοι».

Αυτή ήταν φολκ μουσική, ένα βήμα πιο πέρα από τον Donovan στις πιο υπαινικτικές στιγμές του, ένας κόσμος που τον κατοικούσαν μυθικά πλάσματα και μύστες, συχνά εμπλουτισμένος με λίγο καπνό, λίγο λιβάνι και ζεστό κρασί.

Οι Incredible String Band ξεπέρασαν τους περιορισμούς της νοσταλγικής βρετανικής φολκ μουσικής και οδήγησαν τους ακροατές τους να γίνουν κάτοικοι ενός πράου, απόλυτα ψυχεδελικού κόσμου που είχαν δημιουργήσει δύο άνδρες σε ένα μικρό εξοχικό στα βόρεια της Γλασκόβης, πλέον – ένα συναρπαστικό παραμύθι με θαυμάσια μουσική υπόκρουση που άνοιγε την πόρτα για την είσοδο σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο.

Το συγκρότημα διέλυσε τον Οκτώβριο του 1974 και οι δυο βασικοί συνεργάτες, Mike Heron και Robin Williamson, ακολούθησαν διαφορετικούς δρόμους. Τα τρία αυθεντικά μέλη των Incredible String Band ενώθηκαν και πάλι το 1999 και μαζί με τη γυναίκα του Williamson, Bina, παίζοντας κυρίως σε μικρά κλαμπ και χωρίς ωστόσο να ηχογραφήσουν. Το ζεύγος αποχώρησε το 2003 και μολονότι υπήρχε συμφωνία να μη χρησιμοποιείται το όνομα της μπάντας χωρίς τη συμμετοχή των Heron και Williamson, ο πρώτος και ο Palmer συνέχισαν να παίζουν με ένα τρίτο μέλος κάτω από το όνομα incrediblestringband2003.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:

Woodstock: Οι γνωστοί - άγνωστοι...

Epiphany Child: H μαγική παρουσία της Sandy Denny...

Michael Chapman: Μια πολύ σύντομη ιστορία για έναν άνθρωπο ικανό να επιβιώνει…