Συνέντευξη: Χρήστος Κορναράκης
Σε μια εποχή που η μουσική παραγωγή συχνά περιορίζεται από φόρμες και ευκολίες, ο Αλέξης Καλοφωλιάς (Alex K.), γνωστός για την έντονα rock πορεία του (The Last Drive), και τα Κτίρια τη Νύχτα επιχειρούν κάτι πραγματικά ξεχωριστό. Το άλμπουμ Κτίρια τη Νύχτα, καρπός μιας απροσδόκητης συνεργασίας, μας μεταφέρει σε έναν ηχητικό κόσμο που ισορροπεί ανάμεσα στην ηλεκτρονική ατμόσφαιρα, το post-punk σκοτάδι και τις ambient αποχρώσεις.
Μέσα από μια δημιουργική διαδικασία που βασίστηκε στη σύνθεση αντιθετικών στοιχείων και την αναζήτηση κοινών σημείων επαφής, οι δύο καλλιτέχνες πέτυχαν κάτι σπάνιο: να αναδείξουν την τραυματική εμπειρία, την κοινωνική αποξένωση και τον εσωτερικό αναστοχασμό, μετατρέποντάς τα σε κομμάτια που ισορροπούν μεταξύ προσωπικής εξομολόγησης και συλλογικής μνήμης.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, συζητάμε για τη μετάβαση του Alex από τον αγγλόφωνο rock κόσμο στη στιχουργική και μουσική πολυπλοκότητα της ελληνικής γλώσσας, για τη νύχτα ως σύμβολο αλλά και για τη δύναμη της συνεργασίας που επιτρέπει τη δημιουργία χωρίς σύνορα. Ανάμεσα σε μνήμες, ηχοτοπία και διαισθητικές επιλογές, το ντουέτο αποδεικνύει ότι η μουσική, όσο βαθιά κι αν βυθίζεται στο σκοτάδι, μπορεί να παράγει φως.
Alex, η μουσική σου πορεία χαρακτηρίζεται από έντονα rock στοιχεία. Τι σε οδήγησε στην απόφαση να εξερευνήσεις ένα πιο ηλεκτρονικό και ατμοσφαιρικό ηχητικό τοπίο σε συνεργασία με τον Κτίρια τη Νύχτα; Ήταν μια συνειδητή επιλογή απομάκρυνσης από τα καθιερωμένα ή μια φυσική εξέλιξη της μουσικής σου έκφρασης;
Alex: Όλο το εγχείρημα βασίστηκε σε μουσικά «θραύσματα» που είχαν γραφτεί πριν ή κατά τη διάρκεια του κορονοϊού και αποτέλεσαν την αφετηρία για τη συνεργασία μας. Τα παρουσίασα στον Γιώργο και αυτός προσέθεσε δικά του, τα κομμάτια απέκτησαν δομή και έπειτα προσθέσαμε τους στίχους προσπαθώντας να υπάρχει μία σχέση –όχι απαραίτητα ταύτιση- ανάμεσα στο μουσικό και το στιχουργικό κομμάτι. Όμως δεν συζητήθηκε ούτε στιγμή ότι έπρεπε να έχει ηλεκτρονική ή ατμοσφαιρική χροιά. Καθώς βρίσκομαι σε ένα σημείο της πορείας μου που δεν ξέρω ούτε ο ίδιος τι μπορεί να προκύψει στο επόμενο βήμα μου, απολαμβάνω μια ελευθερία που μου δίνει μεγάλη χαρά καθώς ανοίγει δυνατότητες που δεν ήξερα ότι υπήρχαν, κάτι που δεν θα αντάλλασσα με τίποτα.
Πώς επηρέασε η συγκεκριμένη συνεργασία τη στιχουργική σου; Παρατηρούμε ότι οι στίχοι του άλμπουμ είναι γραμμένοι στα ελληνικά, σε αντίθεση με το αγγλόφωνο ρεπερτόριο που σε γνωρίσαμε. Ήταν μια συνειδητή επιλογή που συνδέεται με τη θεματολογία του δίσκου;
Alex: Γράφω στα ελληνικά σκέψεις, στίχους ή απλά κείμενα που συγκεντρώνω για χρόνια, αλλά οι στίχοι του άλμπουμ δεν προέρχονται από αυτή τη δεξαμενή, με εξαίρεση το «Μία Εκτίμηση». Αρχικά σκεφτόμουν ο δίσκος να είναι δίγλωσσος – με κομμάτια στα ελληνικά και άλλα στα αγγλικά- αλλά στην πορεία ο Γιώργος άρχισε να τον φαντάζεται στα ελληνικά και σιγά σιγά, αβίαστα, μπήκα και εγώ σε αυτόν τον δρόμο. Έγραψα τα κείμενα για το άλμπουμ μαζί με κάποια άλλα – 14 στο σύνολο – μέσα σε μια νύχτα. Προέκυψαν μέσα από μια ρευστή διαδικασία, σχεδόν σαν αυτόματη γραφή. Όταν το έκανα, υπήρχαν ήδη οι «σκελετοί» για τα κομμάτια, έτσι ήξερα την ατμόσφαιρα και κατά κάποιο τρόπο άντλησα «υφές» για τα γραπτά. Το «Μία Εκτίμηση» βασίζεται σε στίχους που είχα γράψει σε μικρή ηλικία και χάρηκα που βρήκαν τον δρόμο τους τόσα χρόνια μετά.
Στο τραγούδι «Αμπελόκηποι», η αφήγηση της επίθεσης που δέχτηκες από χρυσαυγίτες αποκτά μια σχεδόν κινηματογραφική διάσταση μέσα από την έντονη ατμόσφαιρα που δημιουργείται. Πώς επιλέξατε να "ντύσετε" μουσικά αυτή την ιστορία; Ποιος ήταν ο ρόλος του Κτίρια τη Νύχτα στη διαμόρφωση αυτού του συγκεκριμένου τραγουδιού;
Alex: Αρχικά υπήρχε ένα μπιτ που είχα φτιάξει και ένα θέμα στο μπάσο. Εκείνη την εποχή συζητούσαμε με τον Γιώργο για τα σάουντρακ του John Carpenter και είχε την ιδέα ένα σχήμα που υπήρχε στο μπάσο να «ντυθεί» με συνθεσάιζερ, με αποτέλεσμα να προκύψει κάτι που πλησίαζε στην τελική μορφή που έχει το κομμάτι. Στη συνέχεια υπήρξαν άλλες δυο καθοριστικές στιγμές, η προσθήκη της βιόλας από τον Φώτη (Σιώτα) που έδωσε μια άλλη ηχητική διάσταση και η ιδέα να προσθέσουμε τα λόγια του Πάνου (Κουτρουμπούση) που ακούγονται κοντά στο τέλος. Προέρχονται από κάποιες συζητήσεις που είχαμε λίγο πριν «φύγει» και η Κέιτ, η σύντροφός του, τις ηχογραφούσε εν αγνοία μας. Ο Γιώργος άκουσε αυτές τις ηχογραφήσεις και ξεχώρισε ένα απόσπασμα που ο Πάνος μιλούσε για το πώς οι βίαιες πράξεις των ανθρώπων εδραιώνονται κοινωνικά σε άσχημες περιόδους – και σκέφτηκε να το ενθέσει κοντά στο τέλος του τραγουδιού.
Σε προσωπικό επίπεδο, θεωρώ αυτό το κομμάτι μέρος της απάντησης στο ερώτημα, αν η τραυματική εμπειρία μιας δολοφονικής επίθεσης θα μπορούσε να γίνει έναυσμα για μια καλλιτεχνική δημιουργία. Το πρωτεύον είναι η ευκολία με την οποία οι άνθρωποι υποκύπτουν στη βία μέσα από συλλογικές νοητικές προβολές που κεντρίζουν το ένστικτο του θανάτου και το μίσος για το διαφορετικό. Ειδικά σήμερα, που ο φασισμός έχει βρει νέους τρόπους εξάπλωσης, μέσα από μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έχουν επιβάλλει μια αφόρητη και πολύ επικίνδυνη επικοινωνιακή «μονοκαλλιέργεια». Σίγουρα η μοναδική θέση που αρμόζει στον φασισμό είναι ο οριστικός εξοστρακισμός του από την ανθρώπινη ιστορία - εγώ απλά ήθελα να δω τι μένει όταν τα συναισθήματα της στιγμής ξεθωριάζουν, αν και πώς το «απόσταγμα» ενός τραύματος μπορεί να οδηγήσει σε μια δημιουργική συνθήκη.
Η συμμετοχή της Κίκας σε δύο τραγούδια προσθέτει μια διαφορετική φωνητική χροιά στο άλμπουμ. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία και πώς πιστεύεις ότι εμπλουτίζει το τελικό αποτέλεσμα;
Alex: Έγινε σχεδόν τυχαία – η Κίκα ήταν μαζί μας από την αρχή ως σύντροφος του Γιώργου και πολύπλευρη καλλιτεχνική προσωπικότητα- και όταν της ζητήσαμε έναν «οδηγό» φωνής για το κομμάτι, προθυμοποιήθηκε να τον αναλάβει. Όταν τον άκουσα, δεν υπήρξε καμία αμφιβολία ότι ήταν αυτό που ψάχναμε – η φωνή της είχε κάτι το αγνό και το εύθραυστο που υπηρετούσε ιδανικά το κομμάτι χωρίς να του επιβάλλεται.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε κατά τη δημιουργία αυτού του δίσκου; Παρατηρούμε μια μεγάλη ποικιλία ηχητικών επιρροών στο άλμπουμ, από post-punk και darkwave μέχρι ambient και electronica. Πώς καταφέρατε να συνδυάσετε αυτά τα διαφορετικά μουσικά ιδιώματα σε ένα ομοιογενές σύνολο;
Κτίρια τη Νύχτα: Από τη μεριά μου δεν υπήρχε καμία πρόκληση. Το μοναδικό ζητούμενο ήταν να δημιουργηθεί ένα κοινό αισθητικό πεδίο που να γεννάει ιδέες, κάτι που συνέβη μέσα από τις συζητήσεις μας. Τα μουσικά ιδιώματα που αναφέρεις έχουν συνδυαστεί πλειστάκις εδώ και 40 χρόνια με μεγάλη επιτυχία, οπότε αυτό που κάναμε δεν δρέπει δάφνες πρωτοτυπίας σε καμία περίπτωση.
Alex: Εκ των υστέρων, πιστεύω ότι εκτός των άλλων μία κινητήρια συνθήκη για τον δίσκο ήταν η περιέργεια για το τι θα μπορούσε να προκύψει από μία συνεργασία που με πρώτη ματιά φαντάζει απροσδόκητη.
Ποια είναι η σημασία της «νύχτας» ως έννοια και ως πηγή έμπνευσης για αυτό το project; Πώς αντικατοπτρίζεται αυτή η θεματική στη μουσική και στους στίχους;
Κτίρια τη Νύχτα: Όσον αφορά στη μουσική για την οποία είμαι συνυπεύθυνος, δεν βρίσκω κάποια άμεση σχέση του αποτελέσματος με την έννοια «νύχτα». Βέβαια, ποιος μπορεί να πει με σιγουριά τι είναι αυτό που τον επηρεάζει;
Alex: Η «νύχτα» που θα μπορούσε να συνδέεται με το άλμπουμ σίγουρα δεν πηγάζει από μέσα μας, αλλά ορίζει το ευρύτερο – τοπικό και παγκόσμιο – τοπίο της εποχής μέσα στην οποία δημιουργήθηκε.
Πώς δουλέψατε μαζί; Υπήρξαν στιγμές τριβής ή διαφωνίας; Ποια ήταν η συμβολή του καθενός στο τελικό αποτέλεσμα;
Κτίρια τη Νύχτα: Βρισκόμασταν κάθε εβδομάδα για αρκετό καιρό, συζητούσαμε και προχωρούσαμε βήμα-βήμα. Δεν υπήρξε ποτέ καμία στιγμή τριβής ή διαφωνίας. Η συμβολή του καθενός, αν και αναγράφεται λεπτομερώς στα credits του άλμπουμ, είναι κάτι που δύσκολα διαχωρίζεται όταν πρόκειται για τον καρπό μιας συνεργασίας που έχει προκύψει μετά από ζύμωση πολλών μηνών.
Alex: Συμφωνώ, είναι αυτό το πεδίο που προανέφερε ο Γιώργος στο οποίο συμβάλλαμε και οι δύο χωρίς να έχει σημασία ποιος έκανε τι. Όταν κάνεις ένα ταξίδι μαζί με έναν φίλο δεν έχει και τόση σημασία ποιος πρότεινε το κάθε βήμα, σημασία έχει ότι ζείτε παρέα αυτή την περιπέτεια. Υπήρχε μόνο μια δέσμευση στο καλύτερο αποτέλεσμα, χωρίς να έχει συζητηθεί εκ των προτέρων ποιο θα μπορούσε να είναι.,
Θα μπορούσατε να αναφέρετε συγκεκριμένα μουσικά κομμάτια ή στίχους που αντικατοπτρίζουν τις επιρροές και τη θεματολογία του άλμπουμ;
Κτίρια τη Νύχτα: Προσωπικά, δεν σκέφτομαι ποτέ συγκεκριμένα μουσικά κομμάτια ή στίχους κατά τη δημιουργία ενός άλμπουμ. Νομίζω ότι περισσότερο παίζουν ρόλο οι διαθέσεις και το κλίμα της εκάστοτε χρονικής περιόδου. Και από εκεί και πέρα, οι αποφάσεις σε κάθε στάδιο λαμβάνονται διαισθητικά.
Alex: Το ίδιο ισχύει και για μένα, δεν υπήρχαν κάποιες σαφείς αναφορές που ήθελα εκ των προτέρων να καθρεφτίζονται στο άλμπουμ. Ήταν περισσότερο η καθημερινότητά μας, τα συμβάντα της ζωής. Οι όποιες αναφορές προέκυψαν κατά τη διάρκεια των συζητήσεών μας.
Τέλος, ποια είναι τα επόμενα βήματά σας; Υπάρχουν σκέψεις για ζωντανές εμφανίσεις ή για νέες μουσικές συνεργασίες;
Κτίρια τη νύχτα: Tomorrow never knows...
Το άλμπουμ Κτίρια τη Νύχτα κυκλοφορεί από την Inner Ear Records
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
Alex K. και Κτίρια Τη Νύχτα: Μία άλλου τύπου συνεργασία...
Voodoo Drummer & Σταύρος Παργινός: Μια πρωτότυπη συνεργασία...
Μιχάλης Δέλτα: Το Λαμπερό Σκοτάδι - Η ευγνωμοσύνη στην ίδια τη Ζωή...
Χρήστος Κορναράκης
Ο Χρήστος Κορναράκης γεννήθηκε μια ζεστή μέρα του Ιούλη στην Αθήνα. Παράλληλα με τις σπουδές του (υποκριτική, μάρκετιγκ και επικοινωνία) και όντας συλλέκτης δίσκων από τα παιδικά του χρόνια, αρθρογράφησε επί μία δεκαετία στο blog fromthebasement.com και στην μετέπειτα εξέλιξη του, το ypogeio.gr. Η ένταξη του στην ομάδα του Merlin’sMusic Box αποτελεί φυσική εξέλιξη.
Χρήστος Κορναράκης
Ο Χρήστος Κορναράκης γεννήθηκε μια ζεστή μέρα του Ιούλη στην Αθήνα. Παράλληλα με τις σπουδές του (υποκριτική, μάρκετιγκ και επικοινωνία) και όντας συλλέκτης δίσκων από τα παιδικά του χρόνια, αρθρογράφησε επί μία δεκαετία στο blog fromthebasement.com και στην μετέπειτα εξέλιξη του, το ypogeio.gr. Η ένταξη του στην ομάδα του Merlin’sMusic Box αποτελεί φυσική εξέλιξη.
Χρήστος Κορναράκης
Ο Χρήστος Κορναράκης γεννήθηκε μια ζεστή μέρα του Ιούλη στην Αθήνα. Παράλληλα με τις σπουδές του (υποκριτική, μάρκετιγκ και επικοινωνία) και όντας συλλέκτης δίσκων από τα παιδικά του χρόνια, αρθρογράφησε επί μία δεκαετία στο blog fromthebasement.com και στην μετέπειτα εξέλιξη του, το ypogeio.gr. Η ένταξη του στην ομάδα του Merlin’sMusic Box αποτελεί φυσική εξέλιξη.
