Γράφει ο Γιάννης Ζελιαναίος
Ο Muddy Waters τον είχε χαρακτηρίσει ως έναν επικίνδυνο τύπο, ο κιθαρίστας και καλός του φίλος, Johnny Shrines ως έναν περιπλανώμενο ταξιδευτή όπου πατρίδα του ήταν εκεί που βρισκόταν το καπέλο του και συνήθως πάντοτε το έψαχνε. Προορισμός του η αιώνια κίνηση, η επόμενη πόλη στο Δέλτα του Μισσισσιππή, το επόμενο κακόφημο μπαρ που γύρευε μπελάδες, το καθοριστικό σταυροδρόμι που θα 'γραφε τους στίχους και θα καθόριζε τον μύθο του. Και οι μύθοι γύρω από το όνομα του Robert Johnson - δόξα τα άγραφα βιβλία της μουσικής ιστορίας - είναι πάμπολλοι, με ισχυρότερο εκείνον που λέει πως κάποτε πούλησε την ψυχή του στο διάβολο για να παίξει την τέλεια κιθάρα αφήνοντας άναυδους όλους εκείνους που θα στέκονταν απέναντί του για να ακούσουν τα blues του.
Γεννημένος στο Hazlehurst του Μισσισσιππή το 1911, ο Robert Johnson από μικρή ηλικία ξεκίνησε να παίζει τα Delta blues μιμούμενος μεγαθήρια του είδους όπως οι Charlie Patton, Son House και Skip James. Όταν ο πατριός του δεν τον έστελνε στα χωράφια για να δουλέψει, εκείνος έκλεβε τις κιθάρες των πρεσβυτέρων μαθητεύοντας πάνω στις χορδές, σκαρώνοντας τα δικά του τραγούδια ενώ συχνά πυκνά εξαφανιζόταν από το σπίτι του για μήνες. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε και ο περίφημος μύθος γύρω από το όνομά του με το μεταμεσονύχτιο σταυροδρόμι όπου ο διάβολος κερδίζοντας την ψυχή του Johnson τού πρόσφερε την απόλυτη μαεστρία στο παίξιμο της κιθάρας. Ο μικρός Robert το 1930 χάθηκε από προσώπου γης για έξι μήνες, (μαρτυρίες της εποχής αναφέρουν και δύο χρόνια) όταν επέστρεψε κουβαλούσε μαζί του μια κιθάρα. Το παίξιμό του ήταν εξωπραγματικό, η επιδεξιότητα πάνω στις χορδές της Gibson Kalamazoo και ο τρόπος που έφτιαχνε τα τραγούδια του, πρωτοπορία για την εποχή. Οι γέροι σοφοί της περιοχής κυκλοφόρησαν την φήμη πως πούλησε την ψυχή του στο διάβολο για να παίζει τα Blues με αυτόν τον τρόπο. Ο Johnson δεν το σχολίασε ποτέ. Ερευνητές των λαϊκών παραδόσεων και μύθων συνδέουν τον διάβολο από την ιστορία αυτή με την Αφρικανική θεότητα Legba της φυλής Yoruba που αναπαριστά έναν θεό κατεργάρη να ξεγελά πάντα τα θύματά του, με αγαπημένο του στέκι τα σταυροδρόμια. Ο ιστορικός των blues, Alan Lomax λέει πως οι περισσότεροι από τους μαύρους μουσικούς την δεκαετία του ’30 έβλεπαν τους εαυτούς τους ως τα παιδιά του διαβόλου. Η ιστορία αυτή είχε ειπωθεί και για τον μπλουζίστα, Tommy Johnson. Όπως και να ‘χει οι μύθοι που θα ακολουθούν εκείνους που έφυγαν μικροί κι άφησαν τεράστιο έργο πίσω τους θα 'ναι πάντοτε αστείρευτοι. Ο Robert Johnson συνέχισε να δίνει μικρά live σε κάθε κακόφημο μπαρ, όπου ο τζόγος, ο θάνατος και οι γυναίκες-μπελάδες καραδοκούσαν. Τα τραγούδια του μιλούσαν για τις σχέσεις του με αυτές, τις περιπλανήσεις του, το κάθε βίωμα του κι ο καθείς ερμήνευε όπως ήθελε τα διαβολικά μηνύματα όπου κρύβονταν στους στίχους του (!;).
Θα προλάβει να ηχογραφήσει μοναχά 29 τραγούδια και τα περισσότερα θα κυκλοφορούσαν σε δίσκους 78 στροφών λίγο πριν πεθάνει. Ήταν όμως αρκετά για να επηρεάσουν μεταγενέστερους μουσικούς των blues και όχι μόνο, ενώ το πόσο σημαντική θα ήταν η προσφορά του στην παγκόσμια μουσική, η ιστορία θα έδειχνε αργότερα. Κομμάτια όπως
τα Ramblin' on My Mind, Cross Road Blues, Preaching Blues (Up Jumped the Devil), Me and the Devil Blues καθώς και το Terraplane Blues διασκευάζονται μέχρι και σήμερα. Επιστρέφοντας στο διαβολικό σταυροδρόμι όπου γίνονται οι συμφωνίες και υποτίθεται πως βρίσκεται στη συμβολή των δρόμων 61 και 49 στο Clarksdale, ο Robert Johnson θα βάλει τον ήρωα του τραγουδιού του Travelling Riverside Blues να ταξιδέψει προς τα εκεί. Ένα από τα πιο διάσημα κομμάτια του αφού πολλά χρόνια αργότερα θα το διασκευάσουν οι Cream του Eric Clapton ως Crossroads. Ο τελευταίος θα κάνει και ολόκληρο δίσκο φόρο τιμής στον αγαπημένο του κιθαρίστα το 2004 με τίτλο, Me and Mr. Johnson, ενώ οι Led Zeppelin θα χρησιμοποιήσουν κάποιους στίχους του Travelling Riverside Blues για το δικό τους The Lemon Song. Οι Rolling Stones θα διασκευάσουν το Love in Vain το 1969 για λογαριασμό του άλμπουμ τους Let it Bleed, ενώ τρία χρόνια αργότερα θα επιστρέψουν στο κεφάλαιο Johnson για να τραγουδήσουν το Stop Breakin’ Down, κομμάτι που βρίσκεται στον περίφημο, Exile on Main Street. Ο Bob Dylan όπου σταθεί κι όπου βρεθεί θα λέει πάντοτε πως μετά τον Woody Guthrie η μεγαλύτερή του επιρροή ήταν ο Johnson, ενώ ο κατάλογος μεταγενέστερων κιθαριστών που τον μνημονεύουν είναι ατελείωτος. Οι ηχογραφήσεις των τραγουδιών του έγιναν κατά τη διάρκεια των περιόδων 1936 και 1937 και η φήμη του στους μεταγενέστερους διαιωνίζεται για πάνω από 80 χρόνια τώρα. Και τα 29 τραγούδια που πρόλαβε και ηχογράφησε θα τα φέρει στο φως η Columbia το 1990 με την απόλυτη συλλογή για το παιδί του διαβόλου: Robert Johnson / The Complete Recordings. Τέσσερα χρόνια πριν την συγκεκριμένη συλλογή θα γυριστεί η ταινία Crossroads σε σκηνοθεσία Walter Hill με πρωταγωνιστή τον Ralph Macchio σε μια ελεύθερη διασκευή της ιστορίας του που περιγράφει έναν μουσικό των blues να πουλάει την ψυχή του στον διάβολο. Για λογαριασμό του φιλμ οι κιθαρίστες Ry Cooder και Steve Vai θα ενορχηστρώσουν τα τραγούδια του Robert Johnson. Χρόνια αργότερα η Ένατη Τέχνη θα επηρεαστεί από τον μύθο του Βασιλιά των Delta Blues όπως ονομάστηκε και πολλά graphic novels θα στηριχτούν πάνω στον μύθο του.
Το καλοκαίρι του 1938 βρίσκεται να παίζει σε ένα πάρτι κάπου σε ένα σπίτι στο Three Forks του Greenwood στο Mississippi. Φήμες λένε πως φλέρταρε με την σύζυγο του τύπου που διοργάνωσε το πάρτι κι ο τελευταίος τυφλωμένος από την ζήλια έδωσε στον Robert Johnson να πιει δηλητηριασμένο ουίσκι. Τρεις μέρες αργότερα και μετά από αφόρητους πόνους - που όπως λέγεται σερνόταν στο χώμα βρίζοντας και χτυπώντας τον εαυτό του - πέθανε σε ηλικία 27 χρόνων. Η ιστορία του που ακολούθησε αυτήν του Φάουστ θα λάβει τέλος, ενώ οι συναλλαγές με τον διάβολο στην σύγχρονη ιστορία θα περάσουν σε ένα άλλο επίπεδο.
Διαβάστε επίσης: Η μουσική του διαβόλου
Τα Blogs του ΓΙΑΝΝΗ ΖΕΛΙΑΝΑΙΟΥ:
https://aroundbukowski.blogspot.com/
http://yianniszelianaios.blogspot.com/
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
Γιάννης Ζελιαναίος
Γεννήθηκε το 1978. Εργάζεται στην Στέγη Bibliotheque. Συνεργάζεται με το Merlin’s Music Box. Βάζει μουσική στο Closer. Κυκλοφορεί τις φανζινατες εκδοσεις συλλεκτικου παραλογισμου ΚΑΖΑΝΑΚΙ. Έχει βγάλει πέντε ποιητικές συλλογές. Πιστεύει πως το φαΐ των θεών είναι τα μακαρόνια και του αρέσει το ρήμα βοτκάρω.
