Γράφει η Φαίη Φραγκισκάτου
«Υπάρχουν άνθρωποι που μπορείς να ζεις μέσα τους χωρίς να ζεις μαζί τους. Όπως και άνθρωποι που ενώ ζεις μαζί τους είναι αδύνατο να ζεις μέσα τους» - Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε
«Μπορούμε να κάνουμε τους εαυτούς είτε δυστυχισμένους είτε δυνατούς. Το μέγεθος της δουλειάς που απαιτείται είναι το ίδιο» - Κάρλος Καστανέδα
Όλο και πιο συχνά διαβάζω άρθρα και ακούω τοποθετήσεις σχετικά με την ιστορικότητα του rock, το φαινόμενο δηλαδή η rock μουσική να μην διαδίδεται σε νεανικά ακροατήρια. Παράλληλα παρακολουθώ την ανταπόκριση του αθηναϊκού νεανικού κοινού στη σύγχρονη ελληνόφωνη hip hop. Φαινόμενο που κατά τη γνώμη μου μόνο θετικό μπορεί να χαρακτηριστεί.
Η Αμερικανίδα ποιήτρια Lyn Hejinian στο δοκίμιο της με τίτλο «Βαρβαρότητα» αναφέρει κάπου ότι «η γλώσσα, ως εργαλείο ειλικρινείας, θέτει τον καθένα όχι μόνον «εν σχέσει» αλλά εν μία σχέση που συνεπάγεται έκθεση στις απαιτήσεις και αξιώσεις των άλλων... Γιατί η «ειλικρίνεια» δεν είναι τόσο μια αληθής περιγραφή των εσωτερικών (συν)αισθημάτων του εαυτού, όσο μια αποδοχή εκείνου που υπερβαίνει τον εαυτό». To rock σε αντίθεση με την παράδοση της folk μουσικής, δε γεννήθηκε ούτε εξελίχθηκε ως ανάγκη επικοινωνίας βασισμένη στη γλώσσα, στη στιχουργία. Το «Rumble» του Link Wray απαγορεύτηκε από το παναμερικανικό ραδιοφωνικό airplay χωρίς να περιέχει ούτε μια λέξη σε όλη του τη διάρκεια. Η ζωογόνος δύναμη του ρυθμού του rock αποτέλεσε εξ αρχής την αιχμή για την ταύτιση της λευκής νεολαίας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας. Η ποίηση στους στίχους των τραγουδιών εμφανίστηκε με τη έκρηξη της ψυχεδέλειας των σιξτις και συνδέθηκε με την ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε καλλιτέχνη και την εξέλιξη των αγγλοσαξωνικών -και όχι μόνο- κοινωνιών.
Λέω και υποστηρίζω συχνά ότι η χρονιά του 1990 υπήρξε μεταιχμιακή για τη rock μουσική και κυρίως για τον τρόπο που η δυναμική της μουσικής προσέγγισε τους έφηβους και νέους κάτω των 18 ετών. Όντας η ίδια έφηβη στην Αθήνα εκείνη την περίοδο μπορώ να θυμηθώ χαρακτηριστικά την αλλαγή στο πως αντιλαμβανόμουν τη μουσική όπως σηματοδοτήθηκε από τη διάδοση της αμερικανικής μουσικής σκηνής του grunge και του hip hop. Ένα κορίτσι που οι μόνοι δίσκοι που αγόρασε μες το 1990 ήταν το Οut of Τime των REM και το Violator των Depeche Mode, ξαφνικά ακούει τους στίχους του «Fight the Power» των Public Enemy και δύο χρόνια αργότερα αυτούς του Ice T στο «Cop Killer». Ακούει παράλληλα στα τέλη του ’91 τους στίχους σε όλα τα κομμάτια του Nevermind των Nirvana και κάπου αρχίζει όλη η οργή και η περιθωριοποίηση της εφηβείας και η εξωτερική πραγματικότητα να παίρνει σχήμα και να επικοινωνείται όχι μόνο με τον ρυθμό αλλά παράλληλα με τη δύναμη των λέξεων που συνοδεύουν τα riffs είτε αυτά φτιάχνονται από μουσικούς παραγωγούς του hip hop είτε από μουσικούς της ανεξάρτητης κιθαριστικής ροκ σκηνής.
Αν ακούσει κανείς πρόσφατες κυκλοφορίες καλλιτεχνών του ελληνικού hip hop, όσο και αρνητικά προκατειλημμένος κι αν είναι για το συγκεκριμένο είδος μουσικής, οφείλει να παραδεχτεί ότι η δύναμη του hip hop παραμένει στον στίχο και είναι σημαντικό μια μερίδα καλλιτεχνών μέσω του ελληνικού στίχου να μεταφέρουν στοιχεία αντικομφορμισμού και αντιφασισμού σε ακροατήριο που ηλικιακά δοκιμάστηκε από μικρή ηλικία σε εξωτερικές συνθήκες γενικευμένης κρίσης και καταστολής θεμελιωδών δικαιωμάτων. Όπως το 1990 στο soundtrack της ταινίας του Spike Lee, Do The Right Thing, οι Public Enemy λένε τα πράγματα με το όνομά τους έτσι και μέσα στο 2019 οι Στίχοιμα μιλούν για αυτονόητες αλήθειες στη δική τους «Βαστίλη».
Όπως το 1989 οι Faith Νo Μore θέτουν τα αυτονόητα στους στίχους του «Epic», θα περίμενε κανείς αντίστοιχα το 2019 να λέγονται με απλό τρόπο σε rock ρυθμούς αλήθειες κατά του κομφορμισμού και της κατανάλωσης. Όμως το 2019 κανένα κομμάτι τέτοιου ύφους δεν έγινε μεγάλη παγκόσμια επιτυχία. Πολλά κομμάτια του 2019 είχαν κοινωνικοπολιτικό πρόσημο και σημείωσαν ακροασιμότητα όμως όχι σε τέτοιο επίπεδο. Θα έλεγα λοιπόν ότι οι νέοι δε σταμάτησαν να ακούνε rock για χάρη του hip hop. Μάλλον η rock βιομηχανία ήταν αυτή που παραγκώνισε τις ανάγκες και τη γλώσσα επικοινωνίας των νέων ηλικιακά ακροατών.
(*Epic είναι ο τίτλος κομματιού των Faith Νo Μore από το μακρινό 1989)
Φαίη Φραγκισκάτου
Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
Φαίη Φραγκισκάτου
Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
Φαίη Φραγκισκάτου
Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
ΤΟ BlOG ΤΗΣ ΦΑΙΗΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΑΤΟΥ: https://invisiblegulag.wordpress.com/
