Η 28η Μαρτίου θεωρείται ως η ημερομηνία της ίδρυσης του συγκροτήματος των Crass, ενός από τα σημαντικότερα συγκροτήματα που ξεπήδησαν μέσα από το πρώτο κύμα του βρετανικού punk. Πρόδρομος του αναρχοπάνκ, η κολεκτίβα των Crass λειτούργησε με πολλαπλές DIY δραστηριότητες, από την κυκλοφορία δίσκων του συγκροτήματος αλλά και άλλων ομογάλακτων καλλιτεχνών μέσω της Crass Records, την αναγραφή συνθημάτων και γκράφιτι στους τοίχους του Λονδίνου με ιδιαίτερη αισθητική, την αγκιτάτσια και προβαίνοντας σε ένα πολυάριθμες και πολυποίκιλες καλλιτεχνικές, πολιτικές, οικολογικές και αντιπολεμικές παρεμβάσεις.
Καλώντας σε άμεση δράση, οι Crass συγκρούστηκαν ανοιχτά με την εξουσία με αποκορύφωμα τη διαρροή μέσω ενός ολλανδικού ειδησεογραφικού πρακτορείου μιας κασέτας κατάλληλα επεξεργασμένης από μέλη της κολεκτίβας, στην οποία είχε «καταγραφεί» μια συνομιλία της τότε πρωθυπουργού της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ με τον τότε Αμερικανό πρόεδρο Ρέιγκαν σχετικά με τον Πόλεμο των Φόκλαντ που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στην Αγγλία και την Αργεντινή το 1982. Στη συνομιλία οι δυο «ηγέτες» συζητούσαν για τη βύθιση του βρετανικού πολεμικού Sheffield και φαινόταν να συμφωνούν ότι η Ευρώπη θα γινόταν στόχος σε μια ενδεχόμενη σύρραξη ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση. Προκλήθηκε πραγματικός σάλος μέχρι να αποκαλυφθεί η αλήθεια και η "απάτη" έμεινε γνωστή ως Thatchergate. (Για περισσότερα, διαβάστε ολόκληρο το κείμενο της διάλυσης των Crass στο δεύτερο τεύχος του Merlin’s Music Box)
Οι Crass διέλυσαν το 1984 ως αποτέλεσμα κυβερνητικών πιέσεων αλλά και άλλων παραγόντων, ενώ αρκετά από τα μέλη της μπάντας και της κολεκτίβας παραμένουν ενεργά μέχρι σήμερα σε καλλιτεχνικό και πολιτικό επίπεδο.
(Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε από κάποιο μέλος των Crass έξι χρόνια μετά τη διάλυσή τους και προέρχεται από το ψηφιακό αρχείο του Αντώνη Ζήβα. Είχε δημοσιευθεί κάπου κάποτε σε ελληνική μετάφραση, πιθανόν σε κάποιο φανζίν, αλλά δεν θυμόμαστε πού, οπότε όποιος γνωρίζει ας στείλει μήνυμα για να αποδώσουμε τα… εύσημα).
ΔΕΝ ΦΤΑΝΟΥΝ ΤΑ ΩΡΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ...
Πιστεύω ότι οι πράξεις μας δεν μπορούν πια να ωθούνται από κίνητρα που ίσως δέκα χρόνια πριν να είχαν κάποια αξία.
Δεν ζούμε σε μία κοινωνία όπου κυριαρχεί η λογική. Ίσως και να μην ήταν ποτέ έτσι, αλλά και να ήταν, πιστεύετε ότι αυτοί που κατέχουν την εξουσία πάνω σ’ αυτή την κοινωνία θα ήταν διατεθειμένοι ν’ ακούσουν αυτή την λογική;
Ζούμε σ’ ένα αστυνομικό κράτος, στο εσωτερικό του οποίου κάθε αυταπάτη για Δημοκρατία έχει πια μπει στην άκρη και έχει αντικατασταθεί από μία ωραιοποιημένη μορφή φασισμού.
Δεν μπορούμε να έχουμε καμία πιθανότητα αν συνεχίσουμε πάνω σε λογικές και κίνητρα που βυθίζουν τις ρίζες τους στο παρελθόν και σε εποχές ξεπερασμένες. Έφθασε η ώρα για να καταλάβουμε ότι το ειρηνιστικό κίνημα είναι από την φύση του κίνημα ενάντια στην κοινωνία. Είναι παράλογο να περιοριζόμαστε απλά και μόνο στο να ζητάμε αόριστα την «ειρήνη» και να απαιτούμε (λογικά) τις συνθήκες που θα την κάνουν δυνατή, απευθυνόμενοι σε ένα κράτος που η μοναδική του πολιτική είναι η βία και η καταπίεση.
Η επιδίωξη μας δεν μπορεί παρά να είναι η πλήρης άρνηση να συμμετάσχουμε σε αστείες «πολιτικές μεταρρυθμίσεις». Το σύστημα θα κάνει πάντα τις «παραχωρήσεις» του στον λαό και αυτό για κανέναν άλλον λόγο παρά μόνον για να διατηρήσει τον έλεγχο πάνω του. Ήρθε όμως η ώρα να δείξουμε την δύναμή μας, δεν φτάνει πια να ζητάμε ελεημοσύνη για να μας παραχωρήσουν κάτι τι. Μιλάμε πια για την πραγματική «πάλη των τάξεων» όχι όμως με το αριστεροειδές νόημα των «εργατών ενάντια στ’ αφεντικά» ούτε με την φεμινιστική θέση των «γυναικών ενάντια στους άνδρες». Όλα αυτά χρησιμεύουν μόνο για να δημιουργούν νέα ρήγματα και διαιρέσεις.
Αν όλοι αυτοί οι διαφορετικοί άνθρωποι μπορούσαν να καταλάβουν ότι βρίσκονται στην ίδια κατάσταση, ότι καταπιέζονται εξίσου και προσπαθούσαν να βρουν κοινά σημεία στον αγώνα τους αντί για διαφορές. Δεν έφτασε επιτέλους η στιγμή να πάψουμε να υπερτονίζουμε τις διαφορές μας και να καταλάβουμε ότι οι πράξεις μας και οι συμπεριφορές μας θα έχουν πράγματι αξία αν, πολύ απλά, μπορούσαμε μονάχα να αντιληφθούμε ότι ο αγώνας μας είναι κοινός;
Αν εξαιρέσουμε ελάχιστα άτομα (τους λεγόμενους ψυχωτικούς και τα ρομπότ που ελκύονται από την στρατιωτική ζωή ή από την αστυνομική καριέρα), έχω καταλάβει ότι από όλους αυτούς που έχω γνωρίσει στην ζωή μου κανένας δεν είχε την ελάχιστη πρόθεση να προκαλέσει πόνο ή ενόχληση στους άλλους. Αυτοί που το κάνουν, δρουν έτσι γιατί έχουν διαστρεβλωθεί από την σκληρή και παράλογη καταπίεση της εξουσίας και της κοινωνίας που αυτή μανιπουλάρει και ελέγχει… Πιστεύω σταθερά στον Ειρηνισμό με το πιο πλατύ νόημα της λέξης. Αρνούμαι τελείως οποιαδήποτε μορφή βίας απέναντι σε όλες τις μορφές ζωής και είμαι πεπεισμένος ότι καμία αντίθεση δεν θα λυθεί με την βία και την δύναμη, παράλληλα όμως δεν είμαι σε θέση να κάθομαι με σταυρωμένα χέρια και να κοιτάζω παθητικά το θέαμα των συντρόφων μου που υποφέρουν πιασμένοι στα νύχια της εξουσίας. Έχουμε το δικαίωμα ν’ αμυνθούμε να προστατευτούμε, αυτό είναι βασικό δικαίωμα όλων των ανθρώπων…
Σαν μουσικό γκρουπ οι CRASS το βουλώσαμε για πολύ καιρό με αποτέλεσμα να μας φτύνουν οι κάθε λογής φασίστες σε ό, τι ωραίο είχαμε κατορθώσει να δημιουργήσουμε. Ωστόσο, εγώ εξακολουθώ να είμαι πεπεισμένος ότι η στρατηγική των μεγάλων εκδηλώσεων είναι πια αναποτελεσματική αλλά και ξεπερασμένη. Φυσικά, υπάρχει κάποια αξία σε παρόμοιες δραστηριότητες, αλλά εμείς οι ίδιοι είμαστε εκείνοι που τους αποδίδουμε αυτές τις αξίες. Παράλληλα, η προσωπική ανάπτυξη σίγουρα είναι ουσιώδης, κάποτε όμως θα πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε να «αναπτύσσουμε την προσωπικότητά μας» και ν’ αρχίσουμε επιτέλους να τη χρησιμοποιούμε…
Σε αντίθεση με τους αφυπνισμένους ανθρώπους, το σύστημα δεν έχει κανένα ενδοιασμό να χρησιμοποιεί βία. Αν φτάσει η στιγμή που θα είμαι αναγκασμένος να έρθω στα χέρια, θα το κάνω μόνο και μόνο επειδή θα έχω αποφασίσει να το κάνω. Αντίθετα, η εξουσία υπερχρησιμοποιεί την βία και δεν σκέφτεται καν γιατί το κάνει. Δεν την ενδιαφέρει άλλωστε. Και γιατί θα έπρεπε; Ξέρει καλά ότι είναι αυτή που έχει το μαχαίρι στο μανίκι και όχι οι άνθρωποι που αντιστέκονται.
Μόνο μία γενικευμένη επανάσταση θα μπορέσει να μετατρέψει την γη σε ασφαλές μέρος και, αν υπάρξει, αυτή θα είναι υπεύθυνη. Βαρέθηκα τις «διαφορετικότητες». Βαρέθηκα να είμαι μόνος ενώ αισθάνομαι την ανάγκη να βρίσκομαι μαζί με άλλους. Έφτασε η στιγμή να πάψουμε μια για πάντα να επικαλούμαστε τις διαφορετικότητές μας και να ενώσουμε επιτέλους τις δυνάμεις μας. Ή μήπως είναι ήδη πολύ αργά για κάτι τέτοιο; Η τέχνη μας και η δημιουργικότητά μας είναι τα πιο ισχυρά όπλα μας. Πρέπει να χρησιμοποιούμε την φαντασία μας για να καθορίσουμε το μέλλον μας. Να αρχίσουμε να προσεγγίζουμε, να προετοιμάζουμε τον καινούριο κόσμο μας. Δεν μπορούμε να μαντέψουμε καμία επανάσταση, αν δεν υπάρχει μία καθαρή οπτική σχετικά με το τι θέλουμε μετά. Μήπως έφτασε η στιγμή να αναρωτηθούμε για τι πράγμα θέλουμε επιτέλους να πολεμήσουμε; Οπισθοχωρούμε, κρυβόμαστε μέσα στην τρύπα μας, κοιτώντας το φως που λάμπει μακριά μας. Μήπως έφτασε ο καιρός να κινηθούμε προς την κατεύθυνση που μας δείχνει το φως;
MIA ΝΕΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΖΩΗΣ
Αν το ειρηνιστικό Κίνημα (σ.σ. μιλάει για το Βρετανικό κίνημα ειρήνης των αρχών του 1980) είναι πράγματι με το μέρος της ειρήνης, δεν μπορεί με κανένα τρόπο να ανεχθεί την ύπαρξη της εξουσιαστικής βίας, κυρίως γιατί η «ειρήνη», όπως την εννοούν οι εξουσιαστές, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία κατάσταση «ηρεμίας» και αποχαύνωσης, μία αίσθηση ασφαλείας που οι μηχανισμοί ελέγχου μπορούν να ελέγχουν άμεσα και απόλυτα.
Το μόνο που εγώ ξέρω στα σίγουρα είναι ότι θα κάνω τα πάντα για να διατηρήσω μέσα μου όλα εκείνα που πιστεύω ότι αποτελούν τα πιο ανθρώπινα συναισθήματα: την επιλογή και την ελπίδα. Ελπίζω ότι μια μέρα θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μία καινούρια φιλοσοφία ζωής που δεν θα έχει μέσα της απέραντο πόνο και θλίψη, μία φιλοσοφία που θα προσφέρει σε όλους Αξιοπρέπεια και Ολοκλήρωση.
Κάποια μέρα, το εύχομαι, όλοι θα μπορέσουμε να φτάσουμε αυτόν τον τρόπο ζωής, σε αυτή την Επιλογή. Με τα σημερινά δεδομένα, η όχι και τόσο ελπιδοφόρα αίσθηση της πραγματικότητας μου λέει ότι αυτή η δυνατότητα ίσως αποκλείεται, ωστόσο εγώ θα συνεχίζω να την ψάχνω και να ελπίζω. Χωρίς να ξεχνάμε το πραγματικό νόημα της ζωής, ας αρχίσουμε επιτέλους να κοιτάζουμε το νόημα του αγώνα μας από μία εντελώς διαφορετική οπτική γωνία.
Ένα μέλος των CRASS, με αγάπη, ειρήνη και ελπίδα.
Χειμώνας 1990
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ: Ντοκουμέντο: Το κείμενο της διάλυσης των Crass (1984)