Ένα εξώφυλλο, χίλιες λέξεις: "Street Fighting Man" (The Rolling Stones)

Γράφει ο Θανάσης Ζελιαναίος

Τι χρονιά κι αυτή! Δεν πρέπει να υπήρξε, τουλάχιστον μεταπολεμικά, άλλη χρονιά τόσο πυκνή σε γεγονότα για τον δυτικό κόσμο όπως το 1968! Ο πόλεμος του Βιετνάμ (που αν και φαινομενικά αμερικανική υπόθεση συγκλονίζει όλο το δυτικό κόσμο και έχει ήδη αρχίσει να δείχνει ότι θα αποτελέσει μια ανεπούλωτη πληγή για τις ΗΠΑ), τα ανθρώπινα δικαιώματα, η σεξουαλική επανάσταση με τη νεολαία να ανακαλύπτει τον φυλακισμένο για το έργο του και από δεκαετίας νεκρό μέσα στο κελί του Βίλχελμ Ράιχ, όλα αυτά και πολλά άλλα ήταν κομμάτια ενός παζλ που σηματοδότησε την εξέγερση κάθε ελεύθερου μυαλού απέναντι σε κάθε μορφής καταπίεση και ανελευθερία που στα χρόνια του ’60 όλο και αυξανόταν.


Φυσικά όλα αυτά θα επηρεάσουν την ποπ και ροκ κουλτούρα και θα αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη για τη δημιουργία ενός αμέτρητου πλήθους τραγουδιών εκείνου αλλά και πολλών κατοπινών χρόνων. Οι Rolling Stones, πάντα πιστοί καταγραφείς της εποχής τους, έχουν πια εισέλθει σε μια καινούργια περίοδο της ιστορία τους. Το 1967 της αγάπης και της ψυχεδέλειας έτσι όπως είχε εκφραστεί μέσα από το single «We Love You» και το περιβόητο άλμπουμ Their Satanic Majesties Request φαίνεται να ξεχνιέται μια για πάντα και όπως θα αποδειχτεί θα αποτελέσει μια εξαίρεση στη δισκογραφία τους. Ήδη από το Μάρτιο του ’68 είχαν ξεκινήσει τις ηχογραφήσεις για το επόμενο άλμπουμ τους στα Olympic Sound Studios του Λονδίνου με παραγωγό τον Αμερικανό Jimmy Miller. Το κύριο σώμα του Beggars Banquet λοιπόν, μιας και περί αυτού πρόκειται, θα ηχογραφηθεί τον Μάιο, την ίδια στιγμή που το Παρίσι καίγεται κυριολεκτικά. Το Λονδίνο είχε ήδη δηλώσει την δική του αντιπολεμική παρουσία από τον Μάρτιο, όταν ένα πλήθος περίπου τριάντα χιλιάδων με πρωτοστατούντες τον συγγραφέα, ιστορικό και δημοσιογράφο Tariq Ali και την ηθοποιό-ακτιβίστρια Vanessa Redgrave θα διαδηλώσει κατά του πολέμου του Βιετνάμ στην Αμερικανική Πρεσβεία.

Όπως λοιπόν φαίνεται, Παρίσι και Λονδίνο θα δώσουν το πνευματικό καύσιμο στο συγκρότημα για να γράψει εκείνο το μήνα ένα από τα πιο εμβληματικά του τραγούδια. Το συγκλονιστικό «Street Fighting Man» θα ανοίγει τη δεύτερη πλευρά του άλμπουμ που θα κυκλοφορήσει τον Δεκέμβριο. Όμως, τόσο η δωδεκάιντση όσο και η επτάιντση στέγη του θα συναντήσουν τα δικά τους προβλήματα ως προς την κυκλοφορία τους. Το περιβόητο εξώφυλλο του άλμπουμ με την φωτογραφία μιας τουαλέτας φουλ στα συνθήματα και τη βρώμα θα αντικατασταθεί με ένα κατάλευκο σαν την αθώα περιστερά. Όπως θα διαπιστώσουμε στη συνέχεια, η κυκλοφορία του τραγουδιού σε σιγνκλ στην Αμερική θα συναντήσει ακόμα περισσότερα προβλήματα τόσο στο εξώφυλλο, όσο και στη ραδιοφωνική του μετάδοση!
Σύμφωνα με τη δισκογραφική τακτική της Decca να μην κυκλοφορεί στη βρετανική αγορά σινγκλ με τραγούδια που έμπαιναν σε άλμπουμ, το «Street Fighting Man» δεν θα κυκλοφορήσει καν στην πατρίδα των Stones σε επτάιντση μορφή. Στην Αμερική όμως που δεν ίσχυε κάτι τέτοιο, η London θα το κυκλοφορήσει σε μικρό δίσκο στα τέλη του Αυγούστου, με το «No Expectations», ένα άλλο κομμάτι μέσα από το άλμπουμ. Μια ακόμα διαφορά μεταξύ Αγγλίας και Αμερικής ήταν ότι τα σινγκλ στην Αγγλία κυκλοφορούσαν κατά κανόνα μέσα σε έναν απλό φάκελο της εταιρίας, ενώ στις ΗΠΑ συχνά υπήρχε τυπωμένο εξώφυλλο. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση το εξώφυλλο του σινγκλ, μαζί φυσικά με τους στίχους του τραγουδιού, είναι που θα προκαλέσει το αμερικανικό δισκογραφικό κατεστημένο.


Εκεί λοιπόν, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά. Δεν είναι μόνο ο πόλεμος του Βιετνάμ, αλλά και δυο τρομακτικές δολοφονίες που έλαβαν χώρα στο πρώτο μισό της χρονιάς και έχουν συγκλονίσει όλη την αμερικανική κοινωνία. Τον Απρίλιο στη Μέμφιδα ο μαύρος ηγέτης Martin Luther King και τον Ιούνιο ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών Robert Kennedy, αδερφός του σχετικά προσφάτως δολοφονημένου προέδρου John Kennedy (1963), θα εισπράξουν από μια σφαίρα που θα τους στείλει στον άλλο κόσμο, πυρπολώντας από άκρη σε άκρη τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπό αυτές τις συνθήκες, στα τέλη του Αυγούστου πραγματοποιείται στο Σικάγο το συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος για να αναδείξει τον επόμενο ηγέτη του.
Πέρα όμως από τη δολοφονία του Kennedy υπήρχε και ένα άλλο γεγονός που αποτελούσε ισχυρή ένδειξη ότι το συνέδριο δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μέσα σε κλίμα ηρεμίας. Το νεοσύστατο κίνημα των Yippies (αρχικά του Youth International Party), που είχε ιδρυθεί επίσημα από επτά «φρικιά» την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1968 σε ένα διαμέρισμα της Νέας Υόρκης, φιλοδοξούσε να τρομοκρατήσει όλο το πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο των ΗΠΑ. Oι Yippies, λοιπόν, ανακοίνωσαν ότι θα κατεβάσουν ως υποψήφιο στο συνέδριο ένα… γουρούνι ονόματι Pegasus the Immortal (Πήγασος ο Αθάνατος) ενώ ταυτόχρονα θα οργάνωναν ένα φεστιβάλ στο Grant Park, με κύρια χαρακτηριστικά το ροκ, τα ναρκωτικά και το σεξ. Για να ενισχύσουν περαιτέρω την τρομοκρατία τους σε βάρος των «νοικοκυραίων», άρχισαν να διαρρέουν πληροφορίες ότι ούτε λίγο ούτε πολύ σκόπευαν να ρίξουν LSD στο υδραγωγείο του Σικάγο, να κάνουν σεξ στους δρόμους σαν τα σκυλιά, και διάφορα άλλα τέτοια προβοκατόρικα. Καθώς φαίνεται, όλα αυτά ήταν τόσο προχωρημένα για τους Αμερικανούς που το φεστιβάλ λοιδωρήθηκε όχι μόνο από τον mainstream τύπο αλλά και από την αριστερά. Τελικά, τα περίπου 5.000 φρικιά που τόλμησαν να δώσουν το παρόν ξυλοκοπήθηκαν τόσο άγρια από την αστυνομία του που σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες «οι μπάτσοι έφεραν το Βιετνάμ στο Σικάγο». Από καλλιτεχνικής άποψης μόνο οι MC5, o Phil Ochs και ο Allen Ginsberg θα εμφανιστούν – τουλάχιστον όσον αφορά κάποια γνωστά ονόματα.


Και σαν να μην έφταναν οι Yippies, στο Σικάγο έκανε την εμφάνισή του η επίσης νεοσύστατη MOBE (National Mobilization Committee to End the War in Vietnam-Εθνική Επιτροπή Κινητοποίησης Για το Τέλος του Πολέμου στο Βιετνάμ). Περισσότερο πολιτική και αντιπολεμική θεσμικά σε σχέση με τους παλαβούς Yippies, η MOBE θα οργανώσει κάποιες πολυάριθμες πορείες που θα θορυβήσουν τόσο την Αστυνομία σε τέτοιο βαθμό ώστε να τσακίσει στο ξύλο τους συμμετέχοντες σε αυτές.

Ας επιστρέψουμε όμως στους Rolling Stones. Εκείνες τις μέρες λοιπόν η London θα επιλέξει να κυκλοφορήσει σε σινγκλ το «Street Fighting Man»  με κωδικό 45-909 και με δυο ασπρόμαυρες φωτογραφίες από τα γεγονότα στο εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο. Η μετάδοση του τραγουδιού θα απαγορευτεί από τους ραδιοσταθμούς του Σικάγο, με τον Jagger να δηλώνει ειρωνικά: «Την τελευταία φορά που τραγούδι μας απαγορεύτηκε στις ΗΠΑ πούλησε ένα εκατομμύριο κόπιες». Και, φυσικά, την «πλήρωσε» το εξώφυλλο. Κάποιες από τις αρχικές κόπιες δεν έφτασαν καν στα δισκοπωλεία και τελικά το δισκάκι εμφανίστηκε μόνο μέσα σε φάκελο της London. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές έχουν εντοπιστεί λιγότερες από είκοσι κόπιες με το επίμαχο εξώφυλλο, καθιστώντας το τον πιο σπάνιο και ακριβό δίσκο των Rolling Stones με μάλλον ακαθόριστη αξία. Ωστόσο, η φωτογραφία στο οπισθόφυλλο θα χρησιμοποιηθεί για την έκδοση που τύπωσε η Decca για την εξαγωγή του δίσκου στη Δανία με κωδικό F 22825.

To εξώφυλλο του "Street Fighting Man" όπως κυκλοφόρησε στη Δανία.

Τα γεγονότα του Σικάγο θα γραφτούν στην ιστορία και θα προστεθούν στην πολυάριθμη λίστα όλων εκείνων των διαδηλώσεων που θα γίνουν σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο εκείνη την εκπληκτική χρονιά. Η κρατική βία θα χτυπήσει ταβάνι, η αστυνομία ξυλοκοπά αδιακρίτως ό,τι ζωντανό κυκλοφορεί, ενώ το σκηνικό του τρόμου μεταδίδεται ζωντανά σε ολόκληρη τη χώρα με την κοινή γνώμη να παρακολουθεί άφωνη. Το συνέδριο φυσικά θα ολοκληρωθεί κανονικά και ο Hubert Humphrey, ο οποίος θα κερδίσει το χρίσμα, θα χάσει στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου από τον Richard Nixon! Όσο για τα ίδια τα γεγονότα, η τελευταία πράξη του έργου θα γραφτεί ένα χρόνο αργότερα με τη δίκη των «7 του Σικάγο», μια από τις σημαντικότερες πολιτικές δίκες στην Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών στον 20ό αιώνα. Οι οργανωτές των διαδηλώσεων (σημαίνοντα μέλη των Yippies και της MOBE) θα καθίσουν στο σκαμνί και θα δικαστούν με τις κατηγορίες της συνωμοσίας και της εξέγερσης. Στο μέλλον οι πρωταγωνιστές θα ακολουθήσουν ο καθένας τη δικιά του πορεία, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία, εξίσου ενδιαφέρουσα. Ειδικά για τους Abbie Hoffman και Jerry Rubin των Yippies, οι ζωές τους εξελίχτηκαν τόσο διαφορετικά που θα τους άξιζε ακόμα ένα άρθρο!

Οι "7 του Σικάγο" σε συνέντευξη τύπου.

Διαβάστε κι άλλες ιστορίες εξώφυλλων από τον Θανάση Ζελιαναίο:

"Tragic Figures" (Savage Republic)

"Naked City" (John Zorn)


image

Θανάσης Ζελιαναίος

Γεννήθηκα το 1973 και μέχρι τώρα παραμένω αθεράπευτα ερασιτέχνης σε όλα εκείνα τα πράγματα που κάνουν τη ζωή να έχει νόημα. Κινούμενος ανάμεσα στη μουσική και το σινεμά έχω το παράξενο χούι να βαριέμαι εύκολα, να αλλάζω ενδιαφέροντα αλλά πάντα να παραμένω εραστής των δυο παραπάνω τρόπων έκφρασης σε όλες τις μορφές της. Που και που γράφω και καμιά αράδα για όλα αυτά.
 
 
 
image

Θανάσης Ζελιαναίος

Γεννήθηκα το 1973 και μέχρι τώρα παραμένω αθεράπευτα ερασιτέχνης σε όλα εκείνα τα πράγματα που κάνουν τη ζωή να έχει νόημα. Κινούμενος ανάμεσα στη μουσική και το σινεμά έχω το παράξενο χούι να βαριέμαι εύκολα, να αλλάζω ενδιαφέροντα αλλά πάντα να παραμένω εραστής των δυο παραπάνω τρόπων έκφρασης σε όλες τις μορφές της. Που και που γράφω και καμιά αράδα για όλα αυτά.
 
 
 
image

Θανάσης Ζελιαναίος

Γεννήθηκα το 1973 και μέχρι τώρα παραμένω αθεράπευτα ερασιτέχνης σε όλα εκείνα τα πράγματα που κάνουν τη ζωή να έχει νόημα. Κινούμενος ανάμεσα στη μουσική και το σινεμά έχω το παράξενο χούι να βαριέμαι εύκολα, να αλλάζω ενδιαφέροντα αλλά πάντα να παραμένω εραστής των δυο παραπάνω τρόπων έκφρασης σε όλες τις μορφές της. Που και που γράφω και καμιά αράδα για όλα αυτά.
 
 
 

 

Γραφτείτε στο Νewsletter του Merlin

FEATURED VIDEOS

  • 1