Σπίτι από Γη: Σκέψεις για τον Woody Guthrie

Γράφει η Φαίη Φραγκισκάτου


Αν η μουσική πρωτοπορία είναι γενεσιουργό συστατικό της ροκ, η διάχυση του τοπικού αγροτικού ήχου της μουσική των Απαλαχίων στα αστικά στρώματα έδειχνε επίτευγμα σχεδόν επαναστατικό για τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Κι όμως συνέβη, καθώς ένας άνθρωπος μπόρεσε να συνδέσει τις παραστάσεις του συντηρητικού αγροτικού μεσοδυτικού τοπίου και των μοντέρνων μεγαλουπόλεων της ανατολικής & δυτικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών στις δεκαετίες του ’30 & του ’40.

Ο άνθρωπος αυτός λεγόταν Woody Guthrie, ήταν ο ίδιος φτωχός, εκτοπισμένος εσωτερικός μετανάστης από τις αμμοθύελλες (Dust Bowl) της Οκλαχόμα (1934-1940), συνδικαλισμένος εργάτης, συνδεδεμένος για ένα φεγγάρι με το Αμερικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αντιφασίστας και, πέρα απ’ όλες αυτές τις ιδιότητες, ένας άνθρωπος που περιπλανήθηκε σ’ όλη την αμερικάνικη επικράτεια για να επιβιώσει αλλά και για να τραγουδήσει και να γράψει.

Πρόσφατα, εκδόθηκε στα ελληνικά το μυθιστόρημά του με τίτλο Σπίτι από Γη (House of Earth). Παρέμενε ανέκδοτο πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του Guthrie το 1967, και εκδόθηκε για πρώτη φορά σχετικά πρόσφατα (2013). Μ' έναν αψύ ρεαλισμό προσανατολισμένο στις μικρές στιγμές της καθημερινότητας, στις ορμές, τις ανάγκες και τον φόβο ενός ζευγαριού αγροτών που αντιμετωπίζουν την οικονομική καταστροφή την περίοδο του Dust Bowl, με σχεδόν πλήρη απουσία δράσης μεταξύ του ζευγαριού και του έξω κόσμου, με περιγραφική ακρίβεια που αγγίζει τα όρια ιστορικής καταγραφής μιας ολόκληρης πληθυσμιακής ομάδας, το βιβλίο αυτό δε αποτελεί ριζοσπαστικό μανιφέστο ούτε εξωραϊστικό ιδεολόγημα της φτωχής αγροτιάς της δεκαετίας του ’30.

Ίσως αυτό το κείμενο που δημοσιεύτηκε 65 χρόνια από τον καιρό που γράφτηκε από θαυμαστές του με ελάχιστες παρεμβάσεις επιμέλειας στο αρχικό κείμενο, να μην είναι ακτιβίστικοστον βαθμό που υπήρξαν τα τραγούδια του. Ωστόσο συντηρεί την αίσθηση της σύνδεσης δύο παράλληλων κόσμων, όπως την επιχείρησε με όλη του τη δράση ο δημιουργός του. Του αγροτικού κόσμου που όφειλε να αυτό-οργανωθεί προκειμένου να διασώσει την ύπαρξη του από τις αδηφάγες παν-αμερικανικής εμβέλειας αγροτικές επιχειρήσεις, και του κόσμου της εργασίας των πόλεων που όφειλε να επαναπροσδιορίζει τις ταξικές του επιδιώξεις για ένα δικαιότερο μέλλον εντός του καπιταλιστικού συστήματος. Όπως χαρακτηριστικά γράφει ένας μελετητής του έργου του, «Ο Guthrie δεν προσέφερε στους ακροατές και τους αναγνώστες του μια επαναστατική ατζέντα αλλά διακήρυξε τη δική του αυθυπαρξία μέσα στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του New Deal» (John S. Partington 2006). Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, το Σπίτι από Γη αποτελεί ένα τεκμήριο του τρόπου σκέψης ενός ανθρώπου που προσπάθησε να ενώσει τους γύρω του και να εκφράσει τους δικού του ανθρώπους, διαχέοντας τον δικό του ήχου και τις δικές του λέξεις.


Εκδόσεις Αίολος, 2018 / Μετάφραση: Αλέξης Καλοφωλιάς


image

Φαίη Φραγκισκάτου

Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
 
 
 
image

Φαίη Φραγκισκάτου

Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
 
 
 
image

Φαίη Φραγκισκάτου

Η Φαίη Φραγκισκάτου γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. Η μουσική μπήκε στη ζωή της με το τουμπου τουμπου ζα, που της τραγουδούσε η μαμά της όταν έκλαιγε. Συνεχίζει να ζει στην Αθήνα. Συνεχίζει ν ακούει τη φωνή του Παύλου Σιδηρόπουλου.
Κλαίει ακόμα καμιά φορά, κι ας μεγάλωσε.
 
 
 

Γραφτείτε στο Νewsletter του Merlin

FEATURED VIDEOS

  • 1