του Γουίλ Κάουφμαν, καθηγητή Αμερικάνικης Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Central Lancashire
Mετάφραση: Στέλιος Μιχ.
Την τελευταία τετραετία στο Λευκό Οίκο βρίσκεται ο πιο ρατσιστής και σεξιστής πρόεδρος που είχαν ποτέ οι ΗΠΑ (και ο ανταγωνισμός για αυτόν τον τίτλο είναι μεγάλος). Οι εκλογές γίνονται σε μια χρονιά ρατσιστικών αστυνομικών δολοφονιών και αντιρατσιστικής εξέγερσης για την Αμερική. Αλλά και μια χρονιά όπου χιλιάδες επλήγησαν από την πανδημία και το ρημαγμένο σύστημα Υγείας. Ο φτωχός μαύρος πληθυσμός βρέθηκε στο επίκεντρο των δεινών που προκάλεσε ο covid 19 και αυτό είχε να κάνει σε μεγάλο βαθμό και με τις συνθήκες διαβίωσης στις φτωχογειτονιές των αμερικάνικων πόλεων. Λίγο πριν τις αμερικάνικες εκλογές λοιπόν βρήκαμε και μεταφράσαμε ειδικά για το Merlin’s Music Box, ένα άρθρο του Γουίλ Κάουφμαν, καθηγητή Αμερικάνικης Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Central Lancashire, όπου περιγράφει πώς ο μεγάλος τραγουδοποιός Γούντι Γκάθρι ήρθε αντιμέτωπος με τις ρατσιστικές πολιτικές των Τραμπ.
O Γούντι Γκάθρι, ο «γέρο-Τραμπ» και τα ρατσιστικά θεμέλια μιας αυτοκρατορίας ακινήτων...
Τον Δεκέμβριο του 1950, ο Γούντι Γκάθρι υπέγραφε το συμβόλαιο για το νέο του διαμέρισμα στο Μπρούκλιν. Αν και έχει περάσει πάνω από μισός αιώνας, αυτό το κατά τα άλλα αδιάφορο χαρτί έχει διπλό ενδιαφέρον. Κάτω από τη νομικίστικη ορολογία υπάρχει η υπογραφή του ανθρώπου που έγραψε το «This Land is your Land», την πιο ηχηρή έκκληση για ισότητα στην Αμερική. Κάτω όμως από την υπογραφή του Γκάθρι, υπάρχει η υπογραφή του Φρεντ Τραμπ, του πατέρα του Ντόναλντ Τραμπ. Κανένα άλλο ζευγάρι δεν θα ήταν περισσότερο παράταιρο.
Υιός και πατήρ Τραμπ...
Η διετής μίσθωση σε ένα από τα κτήρια του Τραμπ και η σχέση του με έναν από τους μεγαλύτερους μεγιστάνες ακινήτων της Νέας Υόρκης, υπήρξαν αφορμή για μερικά από τα πιο πικρά κείμενα του Γκάθρι, τα οποία ανακάλυψα σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου στα Αρχεία Γούντι Γκάθρι στην Τούλσα. Κανένα από αυτά τα γραπτά δεν είχε δημοσιευτεί στο παρελθόν. Κι όμως θα έπρεπε, επειδή αντικατοπτρίζουν ξεκάθαρα τη θέση του εθνικού τροβαδούρου της Αμερικής ενάντια στα ρατσιστικά θεμέλια της αυτοκρατορίας ακινήτων του Τραμπ. Η υπενθύμησή τους γίνεται όλο και πιο επίκαιρη και σχετική με τις ρατσιστικές διακηρύξεις του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πέρυσι είχε δηλώσει ότι «η κληρονομιά μου έχει τις ρίζες της στην κληρονομιά του πατέρα μου».
Ένας υπέρμαχος της ισότητας
Μέχρι να μετακομίσει στο νέο του διαμέρισμα, ο Γκάθρι είχε διανύσει έναν μακρύ δρόμο από τις «συνήθεις» ρατσιστικές ιδέες που κουβαλούσε όταν ήταν νέος στην Οκλαχόμα. Στην πορεία τον είχε3 διδάξει ο τρόπος αντιμετώπισης φυλετικών διαφορών στο βορρά. Είχε ήδη γράψει τραγούδια όπως το «The Ferguson Brothers Killing», μια καταγγελία της εν ψυχρώ δολοφονίας των Τσαρλς και Αλφόνσο Φέργκιουσον στο Λονγκ Άιλαντ το 1946, αφού προηγουμένως οι δυο άοπλοι νεαροί μαύροι είχαν εκδιωχθεί από το καφέ του τοπικού σταθμού λεωφορείων.
Σε ένα άλλο τραγούδι, το «Buoy Bells from Trenton», ο Γκάθρι είχε καταγγείλει τη δικαιοσύνη για την υπόθεση των «Έξι του Τρέντον» – των μαύρων που καταδικάστηκαν για φόνο το 1948 από ένα δικαστήριο λευκών σε μια δίκη, η οποία είχε στιγματιστεί από ψευδομαρτυρίες και κατασκευασμένα στοιχεία.
Το 1949, στο Πίκσκιλ της Νέας Υόρκης, είχε σταθεί στο πλευρό του Πολ Ρομπσον, του Χάουαρντ Φαστ και του Πιτ Σίγκερ απέναντι στον όχλο, όταν το πιο απαίσιο πρόσωπο του αμερικανικού ρατσισμού τον είχε εμπνεύσει να γράψει 21 τραγούδια (ένα από αυτά, το «My Thirty Thousand», ηχογραφήθηκε πολύ αργότερα από τον Billy Bragg και τους Wilco).
Ένας μεταπολεμικός οικιστικός παράδεισος – για λευκούς
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, με την επιστροφή εκατοντάδων χιλιάδων πρώην στρατιωτών στη Νέα Υόρκη, η φτηνή κατοικία για όλους έγινε ζήτημα βασικής προτεραιότητας. Ως επί το πλείστον, τα σχέδια για φθηνές κατοικίες είχαν αφεθεί στις οικονομικά ρημαγμένες αρχές της πόλης και της πολιτείας. Κι όταν η Ομοσπονδιακή Στεγαστική Αρχή κατάφερε να δοθούν ομοσπονδιακά δάνεια και επιδοτήσεις για την κατασκευή μεγάλων κτηριακών τετραγώνων με φθηνά διαμερίσματα, ένας από τους πρώτους κατασκευαστές που άδραξαν την ευκαιρία ήταν ο Φρεντ Τραμπ. Έκανε ολόκληρη περιουσία όχι μόνο από την κατασκευή τους αλλά και από τα νοίκια που συγκέντρωνε.
Όταν ο Γκάθρι υπέγραψε για πρώτη φορά το συμβόλαιο θα πρέπει να αγνοούσε τις βρομιές που κρύβονταν πίσω από την κατασκευή του νέου του σπιτιού στο μεγάλο συγκρότημα, το οποίο ο Τραμπ αποκαλούσε «Παραδεισένιο Λιμάνι». Το 1954 μια επιτροπή της αμερικανικής γερουσίας θα ερευνούσε τον Τραμπ για κερδοσκοπία πάνω σε αναθέσεις του δημοσίου, έχοντας υπερκοστολογήσει την κατασκευή του «Παραδεισένιου Λιμανιού» σε ύψος 3.7 εκατομμυρίων δολαρίων.
Αυτό που ο Γκάθρι ανακάλυψε καθυστερημένα, ήταν η ενθουσιώδης υιοθέτηση των οδηγιών της Ομοσπονδιακής Στεγαστικής Αρχής από τον Τραμπ προς αποφυγή της «δυσαρμονικής στεγαστικής χρήσης» – ή, όπως το τοποθετεί η βιογράφος του Τραμπ, Γκουέντα Μπλερ: «Η δυσαρμονική οικιστική χρήση είναι μια κωδική ονομασία για την πώληση σπιτιών που βρίσκονταν σε περιοχές λευκών σε μαύρους». Όπως επισημαίνει η Μπλερ, τέτοιοι περιοριστικοί όροι ήταν συνηθισμένοι στα έργα της Ομοσπονδιακής Στεγαστικής Αρχής – μια προδοσία του οράματος του Νιου Ντιλ, αν υπήρξε ποτέ τέτοιο, που γέννησε την ίδια την Αρχή.
Μόλις ένα χρόνο στο νέο του σπίτι στο « Παραδεισένιο Λιμάνι» και ο Γκάρθι ήδη καυτηρίαζε τη μισαλλοδοξία που χαρακτήριζε τη νέα του κατάλευκη γειτονιά, την οποία ο ίδιος αποκαλούσε «Γαμωγειτονιά».
Στα σημειωματάριά του σκάρωνε τη διάλυση του φυλετικού περιορισμού που θα μετέτρεπε το συγκρότημα του Τραμπ σε μια όαση διαφορετικότητας, όπου «φάτσες κάθε χρώματος θα γελούν και θα αστειεύονται μέσα από αυτά τα παλιά, σκοτεινά και αξιοθρήνητα παράθυρα». Φανταζόταν τον εαυτό του να απευθύνεται όπως ο Γουόλτ Γουίτμαν «σ’ εκείνη τη νεγρούλα που περπατά κόντρα στον άνεμο / κρατώντας την τσάντα της και το γούνινο παλτό της».
Σας καλωσορίζω εδώ. Καλωσορίζω εσένα και τον άντρα σου εδώ, στο Παραδεισένιο Λιμάνι για να αγαπηθείτε όπως θέλετε και να έχετε ένα αξιοπρεπές μέρος για να μείνεις έγκυος και για να μεγαλώσετε τα παιδιά σας. Φωνάζω δυνατά το καλωσόρισμά μου.
Για τον Γκάθρι, ο Φρεντ Τραμπ ενσάρκωνε όλο το δηλητήριο των ρατσιστικών στερεοτύπων που συνέχιζαν να κάνουν την αξιοπρεπή στέγαση – είτε δημόσια είτε ιδιωτική – απρόσιτη για τόσους συμπολίτες του.
Υποθέτω ότι
ο γερο-Τραμπ ξέρει
πόσο πολύ
ρατσιστικό μίσος
πυροδότησε
στις καρδιές των ανθρώπων
Όταν τράβηξε
Αυτές τις χρωματιστές διαχωριστικές γραμμές
Εδώ,
στο συγκρότημα των 1.800 οικογενειών
Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για τη θέση του Τραμπ απέναντι στους Αφροαμερικανούς εσωτερικούς πρόσφυγες που ήταν ξένοι στην ίδια τους την πατρίδα, ο Γκάθρι διασκεύασε το «I Ain’t Got No Home», την εμβληματική του μπαλάντα από την εποχή του «Dustbowl», και τη μετέτρεψε σε καταπέλτη απέναντι στον σπιτονοικοκύρη του.
Το Μπιτς Χέβεν δεν είναι το σπίτι μου!
Αδύνατον να πληρώνω τέτοιο νοίκι!
Είμαι ταπί και ψύχραιμος!
Και η ψυχή μου λυγίζει!
Το Παραδεισένιο Λιμάνι μοιάζει με παράδεισο
Όπου κανένας Μαύρος δεν τριγυρνάει!
Όχι, όχι, όχι! Γερο-Τραμπ!
Αυτό το βρωμολίμανο δεν είναι το σπίτι μου!
Το 1979, δώδεκα χρόνια αφότου ο Γκάθρι είχε υποκύψει από τη Νόσο του Χάντιγκτον, ο ρεπόρτερ της Village Voice, Γουέιν Μπάρετ, δημοσίευσε σε δύο μέρη μια αποκάλυψη για την αυτοκρατορία των Φρεντ και Ντόναλντ Τραμπ στον τομέα των ακινήτων.
Ο Μπάρετ επικεντρώθηκε σε υποθέσεις σε βάρος των Τραμπ το 1973 και το 1978, από την υπηρεσία Πολιτικών Δικαιωμάτων του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Μια βασική κατηγορία ήταν ότι «οι φυλετικές διακρίσεις των ανθρώπων του Τραμπ» είχαν «εγείρει σημαντικά εμπόδια στην πλήρη απόλαυση ίσων ευκαιριών». Τα πιο καταδικαστικά στοιχεία προέκυψαν από τους ίδιους του υπαλλήλους του Τραμπ.
Όπως το συνοψίζει ο Μπάρετ:
«Σύμφωνα με τα δικαστικά αρχεία, τέσσερις επιθεωρητές επιβεβαίωσαν ότι οι αιτήσεις που στάλθηκαν στο κεντρικά γραφεία του Τραμπ για αποδοχή ή απόρριψη ταξινομήθηκαν ανά φυλή. Τρεις θυρωροί είχαν εντολές, όταν ο διευθυντής τους έλλειπε, να αποθαρρύνουν τους μαύρους που πήγαιναν αναζητώντας διαμέρισμα, είτε λέγοντάς τους ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα, είτε ανεβάζοντας τα ενοίκια. Ένας άλλος υπεύθυνος είχε εντολές να παραπέμπει τους μαύρους στα κεντρικά γραφεία, αλλά να δέχεται επί τόπου τις αιτήσεις των λευκών. Ένας άλλος υπάλληλος δήλωσε ότι ο ίδιος ο Φρεντ Τραμπ του είχε δώσει εντολή να μη νοικιάζει διαμερίσματα σε μαύρους. Επιπλέον, σύμφωνα με τον υπάλληλο, ο Τραμπ ήθελε «να μειώσει τον αριθμό των μαύρων ενοικιαστών» που ζούσαν στο συγκρότημα «ενθαρρύνοντάς τους να ψάξουν αλλού για σπίτι».
Ο Γκάθρι έγραφε ότι οι λευκοί ρατσιστές σαν τους Τραμπ βρίσκονταν «μακριά από το Θεό» επειδή
Ο Θεός δεν ξέρει πολλά
για τους φυλετικούς διαχωρισμούς
Ο Γκάθρι, βέβαια, δεν το έλεγε σαν κομπλιμέντο. Αλλά οι Τραμπ – πατέρας και γιος – είναι αρκετά αλαζόνες για να το εκλάβουν ως τέτοιο. Ούτως ή άλλως, αν βρίσκονται «μακριά από το Θεό» επειδή αυτός δεν καταλαβαίνει από φυλετικούς διαχωρισμούς, τι άλλο θα μπορούσε να είναι ο Θεός παρά ένας «looser»; Και όλοι γνωρίζουμε τι νομίζει ο Ντόναλντ Τραμπ για τους «loosers».
Ένα είναι σίγουρο: Ο Γούντι Γκάθρι δεν γούσταρε καθόλου τον γέρο-Τραμπ. Και μπορούμε να φανταστούμε την άποψή του για τον κληρονόμο του…
