Μια συζήτηση του Βαγγέλη Χαλικιά με την ποιήτρια  Χαρά Καλλιανίδου για το κοινό της συγγραφικό πόνημα με τον Γιώργο Καναβό

Ομολογώ πως, όταν απέκτησα τον Λακανχάγ, δεν περίμενα αυτό που θα αντίκρυζα. Ίσως γιατί εσκεμμένα απέφυγα να δώσω βάση στις διαδικτυακές αναρτήσεις που αφορούσαν στο βιβλίο, προτιμώντας την όποια έκπληξη. Μπορώ να πω πως, αυτή τη φορά, πραγματικά ένοιωσα έκπληξη διαβάζοντας τον πρόλογό του. Κάτι με τράβηξε σε αυτό το μικρό - όσον αφορά στο μέγεθος- βιβλίο με ήρωες την Ιππολύτη και τον Ιάσωνα που «συν-έπλεαν σε πρότερες ζωές ή διαστάσεις» και που έφεραν «ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά των αντίστοιχων μυθολογικών προσώπων, αποτελώντας συναφείς προβολές τους στο σήμερα μα και ξέχωρες/μη ταυτόσημες με αυτούς οντότητες».

Η γλώσσα που συνάντησα θύμιζε -αν δεν κάνω λάθος- αρχαίο ελληνικό κείμενο και, αναζητώντας το συγγραφικό παρελθόν του Γιώργου Καναβού τουλάχιστον, διαπίστωσα ότι αυτή είναι η μορφή γραφής που τον χαρακτηρίζει. Επίσης, πραγματικά με εντυπωσίασε η παρουσίαση του ήρωα Λακανχάγ, του φανταστικού χαρακτήρα που δημιούργησε η Χαρά Καλλιανίδου, με την οποία θα κουβεντιάσουμε για το κοινό ποιητικό τους εγχείρημα.

Γεια σου Χαρά και σε ευχαριστώ εκ των προτέρων για την κουβέντα μας. Πες μας λίγα λόγια για σένα και τον Γιώργο Καναβό.

Χαρά: Γεια σου, Βαγγέλη, εμείς ευχαριστούμε για την ένθερμη υποδοχή του βιβλίου και για την πρόσκλησή σου να κουβεντιάσουμε για αυτό. Ο Γιώργος Καναβός είναι ποιητής, μεταφραστής και εκδότης. Γνωρίζοντάς τον από τα έργα του, θα τον χαρακτήριζα ως αυθεντικά αυτοδίδακτο σύγχρονο λόγιο - μελετητή με ιδιαίτερο ύφος γραφής και ως προς τη δομή του λόγου και ως προς το συμβολικό βάθος των κειμένων του. Εγώ είμαι εκπαιδευτικός και ο «Λακανχάγ» αποτελεί την πρώτη μου συγγραφική απόπειρα.

Χαρά γράφεις ότι «έξι ανεξάρτητα ποιήματα του Γιώργου Καναβού πυροδοτούν ως έμπνευση την, από πλευράς μου, καταγραφή ισάριθμων ποιητικών αφηγημάτων, τα οποία - αν και δυνητικά στέκουν ξέχωρα - αφήνουν μία αίσθηση σπονδυλωτής ενοποίησης», δηλαδή ο Καναβός σου έδειξε τα ποιήματά του και συ έγραψες τα δικά σου και τα «ενώσατε» σε ένα ενιαίο κείμενο;

Χαρά: Περίπου. Υπήρχε επιθυμία συγγραφικής σύμπραξης και από τις δύο πλευρές. Στην προσπάθεια εύρεσης κοινού άξονα κίνησης κι έχοντας ήδη λάβει το πρώτο ανέκδοτο ποίημα του Γ. Καναβού, αποπειράθηκα να δώσω ποιητική προέκταση στην πλοκή του. Κατόπιν, ακολούθησαν τα επόμενα πέντε ποιήματα που μου εμπιστεύτηκε. Βάσει αυτών δημιούργησα τα έξι «κεφάλαια» του βιβλίου, που υπό το πρίσμα της οπτικής μου, στεκόταν ως αυτόνομα/αυτοτελή αφηγήματα με κοινό μεταξύ τους σπόνδυλο την αέναη κίνηση και συνάντηση ηρώων πέρα από όρια χρόνου και διαστάσεις ύπαρξης.

Ο πρόλογος αλλά και όλο το έργο όπως και η παρουσίαση, όταν έρχεται η ώρα του Λακανχάγ, μας οδηγούν σε έναν κόσμο ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μη πραγματικότητα, η οποία στα δικά μου μάτια φαντάζει και ως μια παράλληλη πραγματικότητα. Θα ήθελα να μου πεις αν έχω αντιληφθεί σωστά και τι σας οδήγησε σε αυτή την περιπλάνηση.

Χαρά: Στην πλοκή είναι ευδιάκριτο το πέρασμα βιβλικών προσώπων, ηρώων και θεοτήτων της μυθολογίας, χωρίς παραχάραξη της υπόστασης και της ιστορίας που φέρουν. Είναι πραγματικοί, υπαρκτοί ήδη – για να το θέσω ορθότερα - ήρωες. Από την άλλη υπάρχει το κεντρικό πρόσωπο, ο Λακαγχάγ, που είναι μυθοπλαστικό δημιούργημα και που ορίζει το μη πραγματικό. Όλοι μαζί συνθέτουν ένα παράλληλο λογοτεχνικό πολυσύμπαν.
Σε αυτή την περιπλάνηση οδήγησα τους ήρωές μας προσπαθώντας τιμητικά να υλοποιήσω την επιθυμία του Γιώργου Καναβού να συγγράψουμε ένα έργο με φιλοσοφικές ή/και θεουργικές προεκτάσεις.

Ψάχνοντας λίγο διαπίστωσα πως ο Γιώργος Καναβός αρέσκεται να χρησιμοποιεί μια γλώσσα που παραπέμπει σε αρχαίο κείμενο - συγχώρα με για την όποια λάθος διατύπωση - αν χρειάζεται διόρθωσέ με σε αυτό. Πες μας για την επιλογή σας ως προς αυτή τη μορφή γραφής.

Χαρά: Όπως προανέφερα είναι μορφολογικά ιδιαίτερη η γλώσσα γραφής του Γ. Καναβού. Διέπεται από αρχαιοπρέπεια, λόγιες εκφράσεις και δικές του γραμματικές και συντακτικές νόρμες. Θα τον χαρακτήριζα ως ενορχηστρωτή του ratio και θραύστη του oratio. Θαυμάζοντας απόλυτα τον λόγο του και σεβόμενη το ύφος του, προσπάθησα για λόγους αρμονίας/ισορροπίας κειμένου να τον ακολουθήσω δομικά. Άλλωστε, αυτός ο τρόπος έκφρασης είναι ιδιαιτέρως προσφιλής και σε εμένα.

 Πρόσφατα διάβαζα σε ένα βιβλίο πως ο Πλάτωνας αναφέρεται στα τρία διαφορετικά φύλλα που υπήρχαν μέχρι να τα χωρίσει ο Θεός με ένα μαχαίρι και από τότε το ένα μισό ψάχνει το άλλο του μισό. Η παρουσίαση του Λακανχάγ ως οντότητα μου θύμισε λίγο αυτή την ιστορία. Πώς γεννήθηκε στο μυαλό σου αυτός ο ήρωας;

Χαρά: Όπως σημειώνω και στην εισαγωγή του αναφερόμενου στον Λακανχάγ κεφαλαίου, ο ήρωας αποτελεί εν μέρει μυθοπλαστική προβολή του μυθολογικού Ανδρόγυνου. Η έμπνευση ήρθε ακούγοντας το κομμάτι «Androgino» του Theodore, τους στίχους του οποίου και παραθέτω:

Bright young moon child
with the perfect round body
two genders in one

Polarity was so strong
it even planned to attack the gods
oneness filled it with courage

It tried to reach the sky

Arrogance made the Gods upset
They had to eliminate its strength
so they sliced it in two

Since then we wander in space
trying to find our other half
crying loud full of pain.

I want to reunite with you.

Oh, tell me why?
What do you want the most?

“To live together as one”

And when the time comes
with one body and one soul
living life as a whole
what do you ask me then?

“I wanna die with you”

Θα ήθελα να μας ξεναγήσεις με μια μικρή αναφορά στα έξι διαφορετικά κεφάλαια του βιβλίου.

Χαρά: Το έργο συνολικά παρουσιάζει ένα μυθοπλαστικό πολυσύμπαν υπερρεαλιστικής κίνησης ετερόκλητων ηρώων.
Οι «Αντι-θέσεις» συνθέτουν ένα ποιητικό θεατρικό σε 5 πράξεις με σποραδικά στοιχεία αρχαίου δράματος, όπως την παρουσία του χορού, τα βουβά πρόσωπα και την τελική κάθαρση.
Οι «Αντι-θέσεων αιρετικές μομφές» είναι ένας ποιητικός διάλογος μεταξύ εμού και του Γ. Καναβού. Η «Αποστασία» του γέννησε το «Όνειδος», ένα ποιητικό αφήγημα με πυρήνα πλοκής τις Ευμενίδες της Ορέστειας.
Στο «Λακανχάγ» ο ομώνυμος ήρωας και κεντρική μορφή του βιβλίου καταθέτει το αφοριστικό φιλοσοφικό του μανιφέστο ως μη συνήθης ύπαρξη.
Στην του «Πυρός αντίστροφη επίκληση» η μούσα Πολύμνια επικαλείται ως εκπορευτή έμπνευσης τον υμνογράφο - νεοπλατωνικό φιλόσοφο Πρόκλο (εξού και αντίστροφη) προκειμένου να γράψει έναν εξυψωτικό προς κάθε αφανή ήρωα ύμνο.
Η «Προ του εμβαπτισμού πάλη» είναι η εξουθενωτική υπαρξιακή σύγκρουση του Λακανχάγ.
Η «Τελετουργία εμβαπτισμού» έρχεται ως κάθαρση: αποτελεί τη λυτρωτική αναγέννηση του ήρωα μέσω του ατέρμονου αυτοπροσδιορισμού.

Ποια η σχέση σας με την αρχαία Ελλάδα και τη μυθολογία;

Χαρά: Είμαι λάτρης του αρχαίου δράματος και της μυθολογίας και ο Γ. Καναβός είναι μελετητής αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και θεουργών, έχοντας εμβαθύνει σε αυτούς.

Μίλησέ μας για τις εκδόσεις Αθάνωρ που κυκλοφόρησαν το βιβλίο σας και γιατί μόνο 77 αντίτυπα; Θα υπάρξει δεύτερη έκδοση;

Χαρά: Ο «Αθάνωρ» αποτελεί το εκδοτικό εγχείρημα του Γ. Καναβού, το οποίο βρίσκεται στο ξεκίνημά του. Μετρά - μέχρι στιγμής - πέντε κινήσεις. Πρόκειται για πέντε διαφορετικά μεταξύ τους βιβλία ιδιαίτερης θεματολογίας. Ως προς τον «Λακανχάγ» αποφασίσαμε η πρώτη του έκδοση να περιλαμβάνει λίγα και συλλεκτικά/αριθμημένα αντίτυπα. Αισίως ταξίδεψαν, οπότε μάλλον θα υπάρξει και επόμενη έκδοση.

Αναφέρεις ότι ο Θεός λειτουργεί ως παρατηρητής/κοινωνός, θες να μας πεις αν πιστεύεις στο Θεό ή σε κάποια μορφή Θεότητας;

Χαρά: Κέντρο των θεολογικών μου αναζητήσεων είναι η Μαριάμ. Θεωρώ τους χαιρετισμούς προς Εκείνη και τους παρακλητικούς κανόνες ύψιστη μορφή ποίησης.

Επειδή το Merlin’s Μusic Βox που φιλοξενεί την κουβέντα μας είναι και μουσικό έντυπο θα ήθελα να μου πεις τη σχέση σου με τη μουσική και αν θα μπορούσες να είχες ένα μικρό soundtrack του Λακανχάγ ποια τραγούδια - κομμάτια σου έρχονται πρώτα στο μυαλό.

Χαρά: Αγαπώ τη μουσική…και λίγα λέω. Στην προσπάθεια δημιουργίας του soundtrack του «Λακανχάγ» (η ιδέα να τον δω κινηματογραφικά, κυριολεκτικά, με εξιτάρει) θα επέλεγα για κάθε κεφάλαιο τα ακόλουθα κομμάτια:
«Αντι-θέσεις»: Ain’t it strange, Patti Smith
«Αντι-θέσεων αιρετικές μομφές»: Hypnosis, Paul Chain
«Λακανχάγ»: Androgino, Theodore
«Πυρός αντίστροφη επίκληση»: Lay as high, Siri Karlsson
«Προ του εμβαπτισμού πάλη»: Between two worlds, John Zorn

Ποιες προσωπικές σου αναζητήσεις σε οδήγησαν στην συγγραφή αυτών των ποιημάτων; Υπάρχει και συνέχεια ή παρελθόν στα γραπτά σου; Γράφεις γενικότερα και αν ναι γράφεις και σε άλλη γλώσσα πιο σύγχρονη;

Χαρά: Ναι, συνεχώς γράφω, όχι όμως λογοτεχνία. Γράφω στο παιδαγωγικού περιεχομένου προσωπικό μου ιστολόγιο καθώς και στο επίσημο ιστολόγιο της σχολικής μονάδας που υπηρετώ άρθρα, προγράμματα και εκθέσεις που σχετίζονται αποκλειστικά με την εργασία μου. Εκεί το ύφος γραφής είναι σαφώς διαφορετικό και ενίοτε χρησιμοποιώ την ορολογία της Παιδαγωγικής Επιστήμης.
Η συγγραφή αυτών των ποιημάτων ήταν κάτι που προέκυψε, χωρίς να το έχω προγραμματίσει. Ήταν ένα ενδοσκοπικό ταξίδι που απόλαυσα και που τελικά έγινε βιβλίο. Ευχαριστώ θερμά τον Γ. Καναβό που συμπράξαμε και προσδοκώ κι επόμενες συνεργασίες μαζί του συγγραφικές ή εκδοτικές.

Που μπορεί να βρει κάποιος τον Λακανχάγ;

Χαρά: Ως προς την πόλη της Κοζάνης, ο «Λακανχάγ» βρίσκεται στο Συνεταιριστικό Βιβλιοπωλείο και στο βιβλιοπωλείο του Δημητρίου Αθανασιάδη. Κινείται, επίσης, στα ακόλουθα σημεία: Πολιτεία, Bibliotheque, Ars Nocturna, Αλφειός, Locomotiva, Τυφλόμυγα, Εκδόσεις των Συναδέλφων, Ναυτίλος, Ιδιώνυμο και Παραγώνι.

Θα ήθελες να προσθέσεις κάτι στην κουβέντα μας;

Ο Λακανχάγ αποτελεί εναλλακτικό ανάγνωσμα συμβολικών αναφορών πέραν των τετριμμένων. Η κουβέντα μας ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και απόλυτα στον πυρήνα των αναζητήσεών μας.

Σε ευχαριστώ πολύ και εύχομαι τα γραπτά σας να βρουν την ανταπόκριση που τους αξίζει και να χρειαστούν πολλά περισσότερα από 77 αντίτυπα να πάρουν θέση στις βιβλιοθήκες του κόσμου.

Χαρά: Εμείς σε ευχαριστούμε και πάλι, Βαγγέλη. Υπέροχη η ευχή σου, μακάρι η ροή του Λακανχάγ να ταξιδέψει και πολλούς άλλους ακόμη, γνωστούς και αγνώστους μας.