Γράφει ο Γιώργος Τσέκας
Θεωρώ ανώφελο την οποία κριτική σε οποιοδήποτε καινούριο βιβλίο. Περισσότερο μιλάμε εδώ για μια πρόταση-παρουσίαση, συνοδεία ενός μικρού σχολίου επ’ αυτου παρά για βιβλιοκριτική. Δεν παίζει κανένα ρόλο η φιλική σχέση μου με τον συγγραφέα. Απλά πιστεύω πως τα βιβλία κρίνονται κυρίως από τον γέρο Χρόνο και κυρίως σαν αδιάσειστο στοιχείο της όποιος ποιότητας τους είναι πόσο έντονη είναι τσάκιση στη ράχη του βιβλίου. Αυτή η ρυτίδα λέει περισσότερα από οσα και αν γράψω εγώ τώρα για καθε βιβλίο...
Ο Χρυσόστομος Τσαπραΐλης, στην τρίτη συλλογή διηγημάτων του, μετατοπίζει σοφά το πεδίο του ζόφου (δεν θα πω τρόμου μιας και βρίσκω την λέξη περιοριστική για τα διηγήματά του) στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και στις αθηναϊκές συνοικίες, αφήνοντας πίσω του το ασφαλές περιβάλλον του ελληνικού φολκ στοιχείου και προσθέτοντας πέρα από το (οικείο, πλην όμως γειτονικό) διεθνές περιβάλλον αλλά και αστικό τοπίο, το πλέον απάνθρωπο σκηνικό.
Αν και δεν είμαι οπαδός της συγκεκριμένης λογοτεχνίας που ξεφεύγει από τον ρεαλισμό και περιλαμβάνει τον τρόμο (πολλές φορές υποβόσκοντα και όχι σαν αυτοσκοπό), την επιστημονική φαντασία και τη λογοτεχνία του φανταστικού, εντούτοις έχω αποκτήσει και διαβάσει με ζέση όλα τα βιβλία του συγγραφέα.
Με αυτή την υποσημείωση συνεχίζω:
Για όσους δεν είναι γνώστες του δίσκου De Mysteriis Dom Sathanas που ενέπνευσε τον Τσαπραΐλη (φαντάζομαι πως και το In the Nightside Eclipse των Emperor θα μπορούσε κάλλιστα να είναι εφαλτήριο έμπνευσης) είναι αδύνατο και όχι απλά δύσκολο να καταλάβουν με τι τέρας αναμετρήθηκε. Μιλάμε για τον απόλυτο Black Metal δίσκο που κουβαλάει 30 χρόνια μύθου και πραγματικότητας πέρα, πολύ πιο πέρα, από το ανίερο και γεμάτο δολάρια χώρο του rock androll, κινούμενο αυτόνομα, πάνκικα και αναρχικά στα σκοτεινότερα σοκάκια της μουσικής βιομηχανίας. Όπως αυτόνομα από τον μεγαλειώδη δίσκο κινείται το βιβλίο και οι 8 ιστορίες του. Και αυτό είναι το σπουδαιότερο και το δυσκολότερο που κατάφερε ο συγγραφέας. Να καμώσει 8 διηγήματα αυτόφωτα που έχουν κόψει το ομφάλιο λώρο με την πηγή που τους έδωσε ζωή, ενώ φέρουν περήφανα το όνομα της με τους τίτλους των τραγουδιών (σε ελληνική απόδοση) να είναι και οι τίτλοι των ιστοριών του De Mysteriis. Όμως δεν είναι μόνο το μουσικό μέρος του άλμπουμ των Mayhem ή οι στίχοι (που ο τραγουδιστής Dead άρχισε να γράφει όταν μπήκε στο συγκρότημα το 1988), με την ασάφεια και την μισανθρωπική αφαιρετική και αινιγματική τρόπω τινά ποίηση που αποπνέουν που μπορεί να γοήτευσε τον Τσαπραΐλη, αλλά και όσους είχαν την τύχη να πέσει στα χέρια τους αυτός ο δίσκος. Ειδικά, όσοι είχαν πρόσβαση σε βινύλιο, κασέτα ή cd εταιρίας, όχι κάποια κόπια ή αντιγραμμένο, θα εκτίμησαν αν όχι λάτρεψαν το βιβλιαράκι του, με τη χειροποίητη γραμματοσειρά των στίχων, το χαρακτηριτικό καλλιγραφικό αρχίγραμμα στους στίχους που είναι μεγαλύτερο από το τις υπόλοιπες λέξεις (και εδώ μαεστρικά δημιουργεί ποιος άλλος; ο Τόλης Γιοβανίτης) από τον Jørgen Lid Widing· όλο το πακέτο: το γεγονός ότι η σύνθεση τραγουδιών ξεκίνησε το 1987, αλλά λόγω της αυτοκτονίας του τραγουδιστή Per «Dead» Ohlin και της δολοφονίας του κιθαρίστα Øystein "Euronymous" Aarseth, η κυκλοφορία καθυστέρησε μέχρι τον Μάιο του 1994· ότι αυτό είναι το μοναδικό στούντιο άλμπουμ του συγκροτήματος στο οποίο συμμετέχουν οι Aarseth και Varg "Count Grishnackh" Vikernes· ότι ο ντράμερ, Jan Axel «Hellhammer» Blomberg, ισχυρίστηκε ότι οι στίχοι του «Freezing Moon» σκόπευαν να οδηγήσουν ανθρώπους στην αυτοκτονία. Ακόμα και ο τίτλος De Mysteriis Dom Sathanas, μια λατινική φράση που σημαίνει «Τα Μυστήρια του Αφέντη Σατανά», με το «Dom» να είναι συντομογραφία του «Dominis», μιας λέξης που χρησιμοποιείται συχνά σαν τιμητικό πρόθεμα για τους εκκλησιαστικούς της Καθολικής Εκκλησίας, έχει και αυτός την όποια μυστηριώδη γοητεία του.
Στα του βιβλίου: όσοι δεν έχουν καμία σχέση με το Black Metal και ούτε θα αποκτήσουν, σίγουρα θα λατρέψουν την αναβίωση τελετουργικών, χαμένων λατρειών και σκοτεινών θεοτήτων.Θα δουν να ζωντανεύουν παραδόσεις και μύθοι , θα ταξιδέψουν σε ανύπαρκτα χωριά, σε δρόμους χωρίς όνομα και, ξεφεύγοντας από την παράδοση και το λαογραφικό στοιχείο, θα τους επισκεφτεί ο φόβος στη γειτονιά τους, στο οικείο του τσιμεντένιο σκηνικό γεμάτο με κτήρια που κρύβουν μέσα τους μυστικά, τα οποία πρέπει να βγουν στην επιφάνεια. Δεν βρίσκεις εύκολα ιστορίες για τη διοργάνωση μιας θεατρικής παράστασης που εξελίσσεται σε παγανιστική τελετή, ούτε για την παράδοση μιας επιστολής σε μια ανύπαρκτη διεύθυνση όπου η οδός εμφανίζεται μόνο όταν ο διαβάτης πεθάνει, ούτε για μια κοινότητα οι κάτοικοι της οποίας εναντιώνονται στη μετονομασία του χωριού τους από τις ελληνικές αρχές της δεκαετίας του ’50,ούτε για μια θεραπεύτρια με γιατροσόφια που βρυκολακιάζει, χωρίς οι ιστορίες αυτές να γίνονται ένα κρεσέντο από κλισέ.
Φυσικά, η Λαβκραφτική επιρροή είναι πασιφανέστατη αλλά άριστα φιλτραρισμένη, ενώ διέκρινα και κάποια στοιχεία από τη φυσική αφήγηση του τρόμου (ωδή στην απελπισία ) που ο Λιγκόττι (προσφάτως ο Χρυσόστομος μετέφρασε το Teatro Grotescο) κάνει να φαίνεται τόσο απλή σαν μια γιαγιά που κοιμίζει ένα νήπιο με ένα παραμύθι. Μόνο που εδώ τα παραμύθια αγκαλιάζουν το ανοίκειο και πραγματεύονται καταστάσεις που δεν κατανοεί ή δεν θέλει να καταλάβει ο μέσος ανθρώπινος νους, το υπερφυσικό, το Αρχέγονο, που εμφανίζεται ντυμένο με πέπλο από ομίχλη και κυριεύει τις σκέψεις των ηρώων και αντιηρώων των ιστοριών του.
To βιβλίο του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες.
Γιώργος Τσέκας
Ηeavy metal lover, bad decision taker, satan worshipper, storyteller, collector of mistakes...
Γιώργος Τσέκας
Ηeavy metal lover, bad decision taker, satan worshipper, storyteller, collector of mistakes...
Γιώργος Τσέκας
Ηeavy metal lover, bad decision taker, satan worshipper, storyteller, collector of mistakes...
