Γράφει ο Γιώργος Τσέκας
Έχετε σκεφτεί ποτέ γιατί υπάρχουν μπάντες ή καλλιτέχνες που οι περιοδείες τους ξεπουλούν ακόμα, ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο και φανατίζουν τον κόσμο για τη μουσική τους έπειτα από 50 χρόνια καριέρας; Μιλώντας προσωπικά, αισθάνομαι ότι μερικά έργα είναι διαχρονικά, αλλά πέρα από τις ηχογραφήσεις σε στούντιο η απόλυτη κρίση γίνεται πάνω στη σκηνή… Έτσι λοιπόν δεν μου προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια οι Kiss έχουν τόσους πολλούς θαυμαστές αφού όταν τους είδα «ζωντανά» διαπίστωσα για πρώτη φορά τι σημαίνει να είσαι μοναδικός στο είδος σου. Γνώρισα το θεατρικό rock στη συναυλία του Alice Cooper, ενώ όταν είδα τον Iggy πάνω στη σκηνή κατάλαβα τι σημαίνει επαναστατικό και επικίνδυνο rock and roll…
Με αφορμή, λοιπόν, άλλη μια ζωντανή εμφάνιση του Iggy Pop στην Αθήνα βρήκα την κατάλληλη δικαιολογία να γράψω για ένα από τα αγαπημένα μου άλμπουμ όλων των εποχών. Πέρα από είδη, είναι ένα άλμπουμ που θα ευχόμουν να ήταν το σάουντρακ της ζωής μου… Δεν υπάρχει τίποτε που να μην έχει γραφτεί για αυτό. Κι όμως, οι αναθεματισμένοι οι άνθρωποι δεν θα πάψουν ποτέ να μιλούν για αυτό, να το αγοράζουν, να το ακούν, να χορεύουν με τους ύμνους του, να τραγουδούν τους στίχους του, να ερωτεύονται, να γίνονται κομμάτια και να μεθούν κάτω από τους σκοτεινούς ρυθμούς του… Το Raw Power δεν είναι μόνο ο απόλυτος δίσκος ή το καλύτερο άλμπουμ όλων των εποχών καθώς πολλά LP μπορεί να διεκδικούν αυτόν τον τίτλο, αλλά ο Iggy και οι Stooges μπορούν να περηφανεύονται ότι το Raw Power είναι η παρακμή του δυτικού πολιτισμού τυπωμένη σε βινύλιο. Αναμφίβολα. (Καθόλου άσχημα για έναν εμπορικά αποτυχημένο δίσκο που σήμερα παίρνει την εκδίκησή του - τι λέτε;) Το μόνο ερώτημα είναι ποια εκδοχή προτιμάτε; Του Bowie ή του Iggy; Αυτό όμως μπορεί να απαντηθεί αργότερα. Το Raw Power είναι συγκεχυμένο, υπεροπτικό και επινοητικό, μπροστά από την εποχή του ως πρωτόλειο punk, ένας δίσκος για τον οποίο ο κόσμος δεν ήταν έτοιμος. Πιθανώς ούτε και οι δημιουργοί του…
Τι 1973 οι Stooges ήδη παρέπαιαν. Κανένα μέλλον δεν διαφαινόταν μπροστά τους καθώς είχαν απολυθεί από την Elektra, ενώ ο εθισμός στα ναρκωτικά και το αλκοόλ σε συνδυασμό με την κατάθλιψη, την απόγνωση και την έλλειψη χρημάτων είχε καταστρέψει ό,τι είχαν δημιουργήσει τα προηγούμενα χρόνια. Ο Bowie, ένας παλιός θαυμαστής του Iggy, ήταν εκείνος που τον συνάντησε, τον βοήθησε να υπογράψει συμβόλαιο με την Columbia και στη συνέχεια τον προ(σ)κάλεσε να πάρει το αεροπλάνο για την Αγγλία για να ηχογραφήσει το πρώτο σόλο του άλμπουμ μαζί με τον James Williamson, τον κιθαρίστα της τελευταίας περιόδου των Stooges (που εκείνη την εποχή κοιμόταν στον καναπέ της αδελφής του στο Ντιτρόιτ αναρρώνοντας από ηπατίτιδα Α και τελικά θα έγραφε μαζί με τον Pop και τα οκτώ τραγούδια του δίσκου). Στο Λονδίνο ο Iggy ήταν αδύνατον να βρει μέλη που να στέκονται ίσα στο πλάι του: κάθε σύγκριση στεφόταν με απόλυτη αποτυχία καθώς η σκιά του ήταν μεγαλύτερη από οποιουδήποτε προσπαθούσε να ενταχθεί στο νέο συγκρότημα. Η μόνη λογική ενέργεια ήταν να επιστρατεύσει τους αδελφούς Asheton, οι οποίοι διέσχισαν αεροπορικώς τον Ατλαντικό με τον Ron Asheton να μετακινείται στο μπάσο αντικαθιστώντας τον αυθεντικό μπασίστα Dave Alexander. Οι αναγεννημένοι Stooges ήταν πλέον γεγονός αλλά τώρα ως Iggy and the Stooges. Για πρώτη φορά οι ηχογραφήσεις διήρκεσαν σχεδόν ένα μήνα. Οι προηγούμενες προσπάθειες είχαν ηχογραφηθεί μέσα σε μια εβδομάδα, το ντεμπούτο τους The Stooges τον Απρίλιο του 1969 και το Fun House ανάμεσα στις 11 και 25 Μαΐου 1970 – έτσι τα πράγματα φαίνεται πως ήταν πιο επαγγελματικά και σχολαστικά.
Το νέο άλμπουμ έμοιαζε επίσης να είναι μια κίνηση προς τα εμπρός όσον αφορά τη μουσική προσέγγιση. Η νέα κατεύθυνση ήταν πιο «μεταλλική», κοφτή και αιχμηρή δημιουργώντας μια πρώτη εντύπωση από punk και hardcore κιθάρες σε σχέση το φιξαρισμένο ηλεκτρικό blues των δυο πρώτων δίσκων. Οι νέες ορμητικές κιθάρες ήταν πιο βαβουριάρικες και σπρωγμένες μπροστά στην παραγωγή, ενώ συνοδεύονταν από τη χαμηλή και heavy δουλειά των αδελφών Asheton που δημιούργησαν την άψογη rhythm section με έναν ήχο ακλόνητο σαν τσιμέντο, ενώ οι στίχοι του Iggy βρέθηκαν πίσω στη μίξη αφήνοντας περισσότερο χώρο για να λάμψει η δουλειά του Williamson. Ταυτόχρονα, ο Iggy άλλαξε τον τρόπο που τραγουδούσε – για την ακρίβεια που έφτυνε τους στίχους θαρρείς και ο φόρος τιμής στον πρώτο τραγουδιστή των blues τώρα είχε παραχωρήσει τη θέση του σε μια παρανοϊκή προσωπικότητα, έναν τρελό τραγουδιστή που γάβγιζε και ούρλιαζε κάθε φορά που ήθελε να δώσει έμφαση ή είχε κουραστεί από το στακάτο τέμπο. Ήταν η πρώτη φορά που υποδυόταν τον σκοτεινό ρόλο με τη σαλταρισμένη τραχιά φωνή.
Όσο για τα τραγούδια… τα τραγούδια… οι ύμνοι! Το «Search and Destroy» που ανοίγει το δίσκο είναι ένα μανιφέστο ενάντια στον Πόλεμο του Βιετνάμ, μια μαχαιριά στην καρδιά της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών χωρίς καν να είναι πολιτικό, με ένα θαυμάσιο ρεφρέν: «Είμαι το ξεχασμένο παιδί του κόσμου / Εκείνο που ψάχνει, ψάχνει για να καταστρέψει. Παρακολουθήστε τους Red Hot Chili Peppers να το διασκευάζουν…
Το επόμενο τραγούδι είναι μάλλον το αγαπημένο μου. Το «Gimme Danger» είναι η απόλυτη rock-punk σύνθεση. Απειλητικό, ανατριχιαστικό, μεθυστικό με μποέμικους στίχους που θα μπορούσε να είχε γράψει ένας μπίτνικ ποιητής. Ναι, θα τους γράψω όλους τους γαμημένους στίχους…
«Δώσε μου κίνδυνο, μικρή μου άγνωστη / Και θα νιώσω άνετα μαζί σου
Δώσε μου κίνδυνο, μικρή μου άγνωστη / Και θα νιώσω την αρρώστια σου
Δεν υπάρχει τίποτε στα όνειρά μου / Παρά μόνο λίγες άσχημες αναμνήσεις
Φίλα με σαν την αύρα του ωκεανού / Λοιπόν, αν γίνεις η ερωμένη μου θα τρέμω και θα τραγουδώ
Αλλά αν δεν μπορείς να με διαφεντεύεις / Θα κάνω τα πάντα
Τίποτε δεν έχει μείνει ζωντανό / Πέρα από ένα ζευγάρι γυάλινα μάτια
Προκάλεσε για άλλη μια φορά τα αισθήματά μου
Ναι! Ναι, βρες μια μικρή άγνωστη, βρες μια μικρή άγνωστη
Ναι, θα νιώσουν το χέρι μου / Ας πεθάνουμε λίγο αργότερα, γιατί όχι, μικρή μου άγνωστη;
Εμπρός, νιώσε το χέρι μου / Σου ορκίζομαι ότι θα νιώσεις το χέρι μου
Ορκίζομαι ότι θα νιώσεις το χέρι μου
Κίνδυνος μικρή μου άγνωστη
Κίνδυνος / Κίνδυνος
Πρέπει να το νιώσεις / Μικρή μου άγνωστη»
Είναι το ένα από τα δυο μόνο τραγούδια του άλμπουμ που ακούγονται εξίσου δυνατά στις μίξεις του Iggy αλλά και του Bowie (το άλλο είναι το «Penetration»). Τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά… Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να αναφέρουμε ότι η μίξη του Raw Power είναι κάτι που συζητιέται από τότε που τα άλμπουμ βρίσκονταν ακόμα σε εμβρυικό στάδιο. Ο Williamson και ο Bowie έθεσαν τη βάση και χάραξαν τη γραμμή της κατεύθυνσης του άλμπουμ. Η πρώτη προσπάθεια του Iggy (το 1996 ακούσαμε μια καλύτερη εκδοχή του οράματός του) είχε ως αποτέλεσμα το demo άλμπουμ Rough Power και ήταν μια ακατέργαστη, πρωτόγονη μίξη που έχει τα φωνητικά στο ένα κανάλι και όλα τα άλλα στο άλλο. Έτσι ο Bowie διόρθωσε μερικά προβλήματα αλλά ταυτόχρονα αφαίρεσε τη μανία και λίγη από τη δύναμη που είχε το συγκρότημα, φτιάχνοντας μια πιο κομψή μίξη, μια πιο ραφιναρισμένη εκδοχή του άλμπουμ. Τελικά, το 1996 ο Iggy μιξάρει ξανά το άλμπουμ και το αποτέλεσμα, το πρώτο που εγώ άκουσα από το άλμπουμ την ίδια χρονιά, ήταν η γεμάτη παραμόρφωση βροντερή, βαβουριάρικη εκδοχή με τσίτα την ένταση και την ερωτεύτηκα κεραυνοβόλα! Έπειτα από τόσα πολλά χρόνια μου αρέσουν και οι δυο εκδοχές και μίξεις, ωστόσο μπορώ να καταλάβω γιατί του Bowie επικρίνεται επειδή υποβάθμισε την ενέργεια της μπάντας και γιατί πολλοί ισχυρίζονται ότι του Iggy είναι υπερβολική. Ποιος όμως μπορεί να παραβγεί με κάποια από τις δυο αυτές μίξεις;
Πίσω στη μουσική και στη λίστα με τα κομμάτια. Ο αρχικός τίτλος του «Your Pretty Face Is Going to Hell» ήταν «Hard to Beat» και στην ουσία είναι ένας rock and roll σκοπός, ένας υπαινιγμός στο στοιχειώδες blues του Chuck Berry. Η πρώτη πλευρά κλείνει με το βρόμικο και θορυβώδες rock του «Penetration» που τη μίξη του δεν είχε καταφέρει να καθαρίσει ούτε ο Bowie. Η δεύτερη πλευρά αρχίζει με το τραγούδι του τίτλου, το «Raw Power», στιχουργικά έναν ύμνο στην ηρωίνη, την αγαπημένη «ζάχαρη» του Iggy, στη γοητεία του εθισμού και στο παιχνίδι της ζωής και του θανάτου σε κάθε καταγώγιο σαν να είναι ζαριά. Αργότερα οι Guns n’ Roses διασκεύασαν υπέροχα το τραγούδι στο Spaghetti Incident.
Το «I Need Somebody» μας ταξιδεύει στα πρώτα χρόνια της μπάντας με τις bluesy κιθάρες που εύκολα θα μπορούσε να είναι γραμμένο από τους Doors/Jim Morrison. Και πάλι στίχοι λατρείας για τα ναρκωτικά σε μια σκοτεινή και ρεαλιστική αν και κυνική σύνθεση-δήλωση του συγκροτήματος ότι «αγαπάμε τα ναρκωτικά και το ξέρουμε, πάρτε το απόφαση» (για να λέμε την αλήθεια, την εποχή που έγραφαν το τραγούδι ήταν δύσκολο να βρουν σκληρά ναρκωτικά και φτιαχνόντουσαν μόνο με χασίς και μαριχουάνα). Λίγο πριν το τέλος τα πράγματα αγριεύουν με το γκρουβάτο «Shake Appeal» που για άλλη μια φορά δείχνει ότι οι ρίζες των Stooges βρίσκονται στο rock and roll των fifties, ενώ αργότερα ο Iggy θα σχολίαζε ότι αυτός ήταν ο τρόπος του για να νιώσει σαν τον Little Richard έστω για ένα λεπτό. Τα τύμπανα είναι απίστευτα και φουτουριστικά καθώς μια δεκαετία αργότερα πολλοί έφηβοι μιμήθηκαν αυτό το παίξιμο. Σκεφτείτε μόνο τους πρώιμους Ramones και πολλά άλλα punk συγκροτήματα που θα ακολουθούσαν και θα έπαιζαν έτσι τα επόμενα χρόνια. Το LP κλείνει δυναμικά με το «Death Trip». Όλη η έξαψη, η ενέργεια και το χάος των ζωντανών τους εμφανίσεων συλλαμβάνονται σε αυτό το κομμάτι με ένα υπέροχο σόλο της κιθάρας και με μια κραυγή χωρίς επιστροφή από τον κύριο Osterberg που στοιχειώνει τα νιάτα σας…
Dance to the Beat of the Living Dead…
ΔΕΙΤΕ:
Gimme Danger: Παρακολουθείστε την ταινία του Jim Jarmusch με θέμα τον Iggy Pop και τους Stooges...
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
Kyuss: 30 χρόνια «Blues for the Red Sun»...
Nirvana: Το "Love Buzz", και μερικές φωτογραφίες με γνωστές και άγνωστες πτυχές της μπάντας...
The New Order: Όταν μέλη των Stooges, των MC5 και των Amboy Dukes βρίσκονται στην ίδια μπάντα
Οι MC5 και οι Stooges: Βίοι Παράλληλοι. Ο Iggy Pop στη δεκαετία του '70
Γιώργος Τσέκας
Ηeavy metal lover, bad decision taker, satan worshipper, storyteller, collector of mistakes...
Γιώργος Τσέκας
Ηeavy metal lover, bad decision taker, satan worshipper, storyteller, collector of mistakes...
Γιώργος Τσέκας
Ηeavy metal lover, bad decision taker, satan worshipper, storyteller, collector of mistakes...
