Γράφει ο Προκόπης Σαμαρτζής
«Μας βάλανε και πολεμήσαμε. Βγάλαμε τα μάτια μας.
Εσύ από εδώ. Εγώ από την άλλη μεριά.
Χάσαμε και οι δυο.
Ο άνθρωπος με τον άνθρωπο, ο λύκος με το λύκο.
Τίποτα δεν απόμεινε εδώ πέρα...»
Ο παραπάνω μονόλογος είναι από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου Ταξίδι στα Κύθηρα. Η σκηνή, περίπου δυόμιση λεπτά, με τον Μάνο Κατράκη και τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο, ήταν λίγο έως πολύ το σκιαγράφημα της πραγματικής ζωής και των δυο ηθοποιών.
Ο Μάνος Κατράκης είχε πολεμήσει στο Ελληνοϊταλικό Μέτωπο, και μπήκε στην Αντίσταση τα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Εντάχθηκε στο ΕΑΜ και η άρνησή του αργότερα να υπογράψει «δήλωση μετανοίας και αποκήρυξης των κομμουνιστικών ιδεών» είχε ως συνέπεια την απόλυσή του από το Εθνικό Θέατρο, ενώ υπέστη διώξεις, βασανιστήρια και εξορίες στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη μέχρι το 1952. Η φιλία του και η κοινή πορεία με συναγωνιστές του όπως ο Γιάννης Ρίτσος, τον βοήθησαν να αντιμετωπίσει τις δραματικές αυτές στιγμές. Ο Κατράκης παρέμεινε μπροστάρης σε όλους τους λαϊκούς αγώνες, πάντα μέσα από τις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος είχε πολεμήσει στο Αλβανικό Μέτωπο ως λοχαγός του Εθνικού Στρατού. Στη Χειμάρρα του ήλθε το γράμμα που τον πληροφορούσε πως ο πατέρας του είχε πεθάνει από εγκεφαλικό. Έμεινε στην πρώτη γραμμή του πυρός μέχρι την συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς. Τότε, όπως λέγεται, γύρισε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Διακοφτό της Αχαΐας, με τα πόδια! Ο Παπαγιαννόπουλος ήταν δεξιός και φιλοβασιλικός. Είχε στενή σχέση με τον Γκλύξμπουργκ και ιδιαίτερη φιλία με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Δεν πολέμησε στον Εμφύλιο, ούτε σχετίστηκε με τη χούντα των συνταγματαρχών.
Δυο ηθοποιοί, δυο διαφορετικοί κόσμοι σε αντίπαλα στρατόπεδα, τόσο στην πραγματική ζωή όσο και στην ταινία.
Ο πρώτος, κομμουνιστής που επιστρέφει στον τόπο του μετά από 32 χρόνια εξορίας στη Σοβιετική Ένωση και όλοι τον αντιμετωπίζουν με καχυποψία και εχθρότητα.
Ο δεύτερος, εθνικόφρων, πρόεδρος του χωριού και πολιτικός αντίπαλος που έμεινε στον τόπο του και έζησε την Ιστορία παρακολουθώντας υπό την ασφαλή σκέπη του σπιτιού και των φρονημάτων του.
Στα δυόμιση λεπτά της συγκλονιστικής αυτής σκηνής, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος καταφέρνει να αποτυπώσει τον αντίκτυπο του εμφυλίου στη συλλογική συνείδηση.
Τόσο με τα λόγια του Διονύση Παπαγιαννόπουλου αλλά κυρίως με την σιωπή του Μάνου Κατράκη.
Το Ταξίδι στα Κύθηρα προβλήθηκε στους κινηματογράφους το 1984 και ήταν το κύκνειο άσμα των δύο σπουδαίων ηθοποιών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑΜάνος Κατράκης: «Εγώ δεν ησυχάζω ποτέ. Μέσα μου, υπάρχει πάντα το μικρόβιο της Αναζήτησης"...
Προκόπης Σαμαρτζής
Ανορθόδοξος μουσικόφιλος, επιλεκτικός βιβλιοφάγος, ένας όχι και τόσο σινεφίλ που αγαπά τις ταινίες από την Αμφιάλη
Προκόπης Σαμαρτζής
Ανορθόδοξος μουσικόφιλος, επιλεκτικός βιβλιοφάγος, ένας όχι και τόσο σινεφίλ που αγαπά τις ταινίες από την Αμφιάλη
Προκόπης Σαμαρτζής
Ανορθόδοξος μουσικόφιλος, επιλεκτικός βιβλιοφάγος, ένας όχι και τόσο σινεφίλ που αγαπά τις ταινίες από την Αμφιάλη
