Ο καλλιτέχνης Γιώργος Μικάλεφ συστήνεται στο Merlin's και απαντάει στις ερωτήσεις του Γιάννη Καστανάρα

Γεννήθηκα στην Κέρκυρα και η καταγωγή μου είναι από τη Μάλτα. Εξ ου και το ξενικό επώνυμο. Μεγάλωσα στη Γαρίτσα, δίπλα στο κλειστό εργοστάσιο επεξεργασίας Καννάβεως, Λίνου και Ιούτης. Ζωγράφιζα από μικρός όπως όλα τα παιδιά και απλά δεν σταμάτησα μεγαλώνοντας. Οι πρώτες μου επιρροές στη ζωγραφική δεν ήταν τόσο οι “Μεγάλοι Παλαιοί” ζωγράφοι όσο η punk μουσική. Αν αρκούν τρία ακόρντα για να ξεκινήσεις να παίζεις μουσική, τότε αρκεί ένα μολύβι και χαρτί για να ξεκινήσεις να ζωγραφίζεις. Ιδέες να κατεβάζει το κεφάλι σου και τον δρόμο σου τον βρίσκεις. Δίχως διαδίκτυο, καλλιτεχνικό περιβάλλον ή σπουδές, ήταν κάπως δύσκολο να αποκτήσω ανάλογη παιδεία. Έπαιρνα όποτε μπορούσα αυτούς τους τόμους με τους ζωγράφους που πήγαιναν πακέτο με τις εφημερίδες. Όταν έπεσε στα χέρια μου ένας τόμος με το ως τότε έργο του Εδουάρδου Σακαγιάν ήταν αποκάλυψη για μένα...

******

Ποια είναι τα βασικά εργαλεία και τεχνικές που χρησιμοποιείς και ποια διαδικασία ακολουθείς για να δημιουργείς σε σκίτσο αλλά και σε πίνακες;

Τα βασικά εργαλεία είναι: δυο κουταλιές στιγμιαίος καφές, νερό και ελάχιστο γάλα. Κουταλάτος πάντα. Απαραίτητη είναι και η μουσική. Τελευταία βάζω Townes Van Zandt ή Tom Waits. Μετά πέφτω με τα μούτρα στα πρωτοσέλιδα και τις ειδήσεις, από συστημικά κυρίως ειδησεογραφικά μέσα. Με βοηθάνε περισσότερο να σκαρώσω στο κεφάλι μου το σκίτσο. Μετά πρέπει να το μεταφέρω στο χαρτί. Τα καθημερινά μου σκίτσα, όλα αυτά τα χρόνια, τα φτιάχνω σε ένα ημερολόγιο. Το σχέδιο πάντα στο χέρι και ίσως προσθέσω χρώμα στον υπολογιστή μετά το σκανάρισμα με ένα απλό πρόγραμμα. Τα πρώτα χρόνια που τα σκίτσα μου ήταν πιο χύμα, χρησιμοποιούσα παιδικούς μαρκαδόρους, ακόμα και κολλάζ. Στη ζωγραφική από την άλλη είναι πιο απλή η διαδικασία γιατί αυτό που θα φτιάξω είναι ήδη κάπου μέσα στο κεφάλι μου. Αρκεί μια οποιαδήποτε επιφάνεια. Τελευταία τη βάφω πρώτα μαύρη και μέσα απ’ τη μαυρίλα γεννιούνται χρώματα, φιγούρες και ό,τι άλλο. Απελευθερώθηκα δημιουργικά όταν άρχισα να χρησιμοποιώ πιο ευτελή μέσα. Συνήθως ζωγραφίζω με φτηνά λάδια πάνω σε χαρτί, σχεδίου, ακουαρέλας ακόμα και σε απλό Α4 ή σε σελίδες περιοδικών.

Είναι προφανές ότι εμπνέεσαι κυρίως από την πολιτική καθημερινότητα, ελληνική και… αλλοδαπή. Τι είναι αυτό που σε ιντριγκάρει άμεσα και από πού στον διάβολο αντλείς τόσο άμεσα ιδέες ώστε να είσαι πάντα τόσο επίκαιρος;

Όταν είσαι εθισμένος στην ειδησεογραφία είναι δύσκολο να μην βρίσκεις καθημερινά φρέσκα θέματα για σκίτσα. Αν και μετά από κάποιο διάστημα, επαναλαμβάνεσαι και δεν είναι τόσο φρέσκα. Το ίδιο και η επικαιρότητα. Αλλάζουν κάπου κάπου τα ονόματα αλλά η μαλακία, η κτηνωδία και η παραφροσύνη παραμένουν ίδιες. Παλιότερα έβγαζα και δεύτερο και τρίτο σκίτσο μέσα στη μέρα αλλά είπα να θέσω κάπου τα όρια μου γιατί όντως μου γίνεται έξη.

Ζούμε σε μια εποχή που τεχνολογικά εξελίσσεται ραγδαία. Ως καλλιτέχνης, πώς βλέπεις αυτήν την κουλτούρα που αναπτύσσεται γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη όσον αφορά τη δημιουργία και την τέχνη γενικότερα;

Είναι ένα δυνατό εργαλείο στα χέρια των καπιταλιστών που θα ρημάξει πολλούς εργασιακούς κλάδους. Σίγουρα έχει και τα θετικά του. Ελπίζω στον κλάδο της ιατρικής να επιταχύνει έρευνες για θεραπείες και να έρθει μια μέρα που δεν θα ξανακούσουμε τον όρο «ανίατη ασθένεια». Στον καλλιτεχνικό τομέα δεν βλέπω πραγματικά κανένα καλό. Βλέπουμε από “αθώα” σκίτσα τεχνητής νοημοσύνης, τις φάτσες μας σε διάφορα ζωγραφικά στυλ, κινούμενες εικόνες και λοιπές χαριτωμενιές εσωτερικής κατανάλωσης. Μετά βλέπουμε εκδοτικούς οίκους να βγάζουν εξώφυλλα με AI, βλέπουμε κόμικς με AI, διαφημίσεις, κινούμενα σχέδια, ταινιάκια και δεν θα υπάρξει σταματημός σε αυτήν την κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων με την ολική ακύρωση του καλλιτέχνη και του έργου του. Σε κάποιους έχουν βγει τα μάτια και τα χέρια να μάθουν μια τέχνη και θα έρθει ένας χειριστής τεχνητής νοημοσύνης να φάει τη δουλειά αλλά και το έργο του γραφίστα, του εικονογράφου, του ζωγράφου κλπ. Δεν είναι εξέλιξη η κλοπή και είναι πάντα οι από πάνω που κλέβουν τον κόπο των από κάτω.

Τι είναι αυτό που σε εξοργίζει περισσότερο κοινωνικά και πολιτικά;

Πλέον δεν με εξοργίζει τίποτα. Θεωρώ την ηλιθιότητα της μάζας με ό,τι αυτή συνεπάγεται ως μια διαχρονική κανονικότητα. Οι συντηρητικές δυνάμεις γνωρίζουν σε τι κόσμο απευθύνονται κυρίως και ξέρουν πώς να πείσουν έναν καημένο να πιστέψει πως είναι μεσαία τάξη και πως έχει τα ίδια συμφέροντα με τους καταπιεστές του. Αυτοί που αρμέγουν το κράτος -λίγο ή πολύ- το καταλαβαίνω πώς ψηφίζουν και πώς σκέφτονται. Αυτοί που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα όμως... Ίσως να με εξοργίζει λιγάκι το ότι για να αλλάξει κάπως το πολιτικό σκηνικό, πρέπει να εστιάσουν οι “προοδευτικές” δυνάμεις στην “προς ηλίθιους προπαγάνδα”.

Στις δημιουργίες σου δεν αφήνεις κανέναν σε χλωρό κλαδί. Ωστόσο, προσωπικά απολαμβάνω την ιδιαίτερη… σχέση σου με την Εκκλησία. Ποια είναι η άποψή σου για αυτόν τον θεσμό και για την επιρροή που φαίνεται να ασκεί ακόμα σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας;

Ακόμα και ένας βιοπαλαιστής είναι ικανός να διαπράξει φρικαλεότητες και, αρκετές φορές, τις διαπράττει. Κανένας δεν πρέπει να μένει στο απυρόβλητο. Ούτε οι πάνω, ούτε οι κάτω, ούτε ο Θεός ο ίδιος. Είμαι βαπτισμένος καθολικός και πήγαινα κατηχητικό εφτά χρόνια σχεδόν. Ο τρόμος που μπορεί να αναπτυχθεί στην ψυχή ενός παιδιού για την επερχόμενη κόλαση είναι κάτι που σου αφήνει τραύματα. Δεν είναι που μας τρομοκρατούσαν με την κόλαση και τα μαρτύρια της. Αλλά μαθαίνεις πως ό,τι διάολο και να κάνεις που σε ευχαριστεί, σε πάει απευθείας εκεί. Ο Χριστιανισμός, έτσι εκφρασμένος, μισεί τον άνθρωπο, την δημιουργία την ίδια, τη χαρά. Μοιάζει να είναι η μακροβιότερη εγκληματική οργάνωση και το λέω δίχως υπερβολή. Κατανοώ ότι ο άνθρωπος διακατέχεται απ’ τον τρόμο του θανάτου, της ανυπαρξίας. Έτσι γεννήθηκαν οι θρησκείες, για να σου προσφέρουν τη ζωή την αιώνια κλέβοντάς σου αυτήν που ήδη έχεις. Είναι πιστεύω στη φύση του ανθρώπου να αναζητά αφεντικά, τόσο στον ουρανό όσο και επί της Γης. Μικρός φοβόμουν τον Θεό. Αυτόν τον εκδικητικό κωλόγερο που θα μας στείλει όλους στην κόλαση για ψύλλου πήδημα. Άκουγα Χριστοπαναγία και φανταζόμουν τον Σατανά να χώνει ένα εισιτήριο στο τσεπάκι αυτού που την εκστόμισε. Και είναι τόσο ειρωνικό το ότι ο άνθρωπος που “πηδάει” ολημερίς τον Χριστούλη και την Παναγίτσα, είναι ο ίδιος που θα του γυρίσει το μάτι βλέποντας ένα βλάσφημο σκίτσο, πολύ πιο ελαφρύ απ’ την πράξη που περιγράφει.

Ο πολιτικός σου λόγος, είτε στο σχέδιο είτε σε πίνακές σου, είναι πάντα αιχμηρός και αιρετικός και σχεδόν καθημερινά οι πολιτικοί βρίσκονται στο στόχαστρό σου, συνήθως με έναν ακραίο, αλλά πάντα εύστοχο και σαφέστατο τρόπο που δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβήτηση. Μιλώντας για την Ελλάδα, ποιοι είναι αυτοί που σε προκαλούν ιδιαίτερα για να καταπιάνεσαι μαζί τους;

Το αθάνατο τρίπτυχο – πατρίς – θρησκεία- οικογένεια είναι το αγαπημένο μου. Η ελληνική κοινωνία είναι τόσο αρρωστημένα συντηρητική που αναρωτιέσαι αν όλοι αυτοί οι απόγονοι ηρώων έχουν κάποιο θέμα γονιδιακό. Και να μην ξεχνάμε πως το Ελληνικό DNA είναι πεντακάθαρο και αναλλοίωτο σε σχέση με των ξένων. Είναι σαν να τσακώνονται δύο κουράδες και να κομπάζει η μία στην άλλη πως είναι ανώτερη επειδή εκείνη εξήλθε από ηρωική οπή. Γίνομαι ακραίος γιατί αφενός σιχαίνομαι τον καθωσπρεπισμό και αφετέρου είναι τόσο ακραία αυτά που ζούμε, που η πραγματικότητα ξεπερνάει την φαντασία. Η εγκληματική οργάνωση που μας κυβερνάει αγκαλιάζει αυτό το τρίπτυχο χωρίς να το κρύβει. Το τραγουδάει μάλιστα και στον ύμνο της ενώ παράλληλα έχει στο δυναμικό της ακροδεξιά στοιχεία που ούτε αυτά κρύβουν τις ακραίες και χουντικές απόψεις τους. Να προσθέσω βέβαια πως προσφέρει και άφθονο υλικό για σάτιρα. Στον λαό δεν θα λείψει αυτή η κυβέρνηση όταν θα πάει στο διάολο αλλά πιστεύω πως στους σκιτσογράφους θα λείψει πολύ.

Έχεις υποστεί διώξεις από κατεστημένες δυνάμεις για το έργο σου, σου έχουν λογοκρίνει σκίτσα, αλλά δεν φαίνεται να μασάς. Με όλα αυτά τα τραγικά και τραγελαφικά που συμβαίνουν, ποια είναι η άποψή σου για τη δικαιοσύνη;

Στα κοινωνικά δίκτυα η λογοκρισία είναι μια κανονικότητα. Αρκεί ένα τσούρμο βλαμμένων να σου κάνει αναφορές και ελπίζεις η τεχνητή νοημοσύνη που θα ελέγξει την ανάρτηση, να ερμηνεύσει σωστά το αστείο σου και να καταλάβει πως είναι αστείο. Η δικαιοσύνη είναι άλλο ανέκδοτο. Δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα καθόμουν στο γραφείο ενός μπάτσου να “απολογούμαι” έχοντας μπροστά μου τον φάκελο της δικογραφίας γεμάτο... βλάσφημα σκίτσα. Φαντάσου διάλογο… “Πως υπογράφεις εδώ;” ρωτάει το όργανο. “Γαμόχριστος.” απαντάω εγώ. “Ευφάνταστο ψευδώνυμο.” Γελοίες καταστάσεις. Αργότερα με κάλεσαν στη ΓΑΔΑ να απολογηθώ για ένα κινούμενο σχέδιο μικρού μήκους. Κατέληξα στο πλημμελειοδικείο όπου δικάστηκα ως κατηγορούμενος με τον αντιρατσιστικό νόμο επειδή στο κινούμενο που έφτιαξα κάποιος έκαιγε μια φανταστική εκκλησία. Αυτό θα μπορούσε λέει να παρακινήσει σε βία κατά των Χριστιανών. Η βλασφημία δεν είναι πια ποινικό αδίκημα αλλά στο θεοκρατικό μας καθεστώς υπάρχουν παραθυράκια στον αντιρατσιστικό νόμο. Οποιοσδήποτε θα μπορούσε να βρεθεί στη θέση μου. Αρκεί ένας εισαγγελέας που θα την δει ιεροεξεταστής και δυστυχώς υπάρχουν πολλοί. Ο εισαγγελέας στην δίκη μου, πρότεινε την ενοχή μου με ελαφρυντικά, φαντάσου. Η πρόεδρος με αθώωσε. Εξαρτάται από το πού θα πέσεις και ποιον δικηγόρο θα έχεις. Τη βλέπουμε βέβαια τη δικαιοσύνη και στις σοβαρές υποθέσεις...

Παρ’ όλα τα ιστορικά παραδείγματα, σήμερα υπάρχει διεθνώς μια ανησυχητική άνοδος της ακροδεξιάς και εσύ είσαι ένας από τους καλλιτέχνες που προσπαθούν να προειδοποιήσουν για το αβγό του φιδιού που μονίμως σπάει το τσόφλι του και χύνει το δηλητήριό του. Ποια νομίζεις ότι πρέπει να είναι η στάση ενός καλλιτέχνη απέναντι σε αυτό;

Επειδή τίποτα δεν είναι αυτονόητο στις μέρες μας, ο καλλιτέχνης οφείλει να ανοίγει το στόμα του κάπου - κάπου εφόσον έχει ένα βήμα. Σιχαίνομαι τις απολιτίκ φιλοσοφίες και παπαρολογίες. Όταν τον διπλανό σου τον πατάνε στο λαιμό και εσύ γυρνάς το βλέμμα σου από την άλλη επειδή είσαι ταμένος στην υψηλή σου τέχνη και δεν σε αγγίζουν τα επίγεια, να την χέσω και την τέχνη σου και σένα.

Η μουσική έχει θέση στη δημιουργική σου διαδικασία; Αν ναι, ποια είναι τα ακούσματα που μπορεί να σε εμπνέουν;

Η μουσική έχει πάντα περίοπτη θέση στη δημιουργική μου διαδικασία. Μου έχει προσφέρει περισσότερα από κάθε άλλη τέχνη. Μου άνοιξε το μυαλό σε άλλους χωροχρόνους, με έκανε να σκέφτομαι, να ονειρεύομαι, να εξελίσσομαι. Τα ακούσματα που με εμπνέουν είναι πάρα πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους. Μπορεί στην playlist μου να βρίσκεται ο GG Allin μαζί με τον Σοπέν, ο Warren Zevon με τον Κυριαζή, οι Dead Moon με την Ρίτα Σακελαρίου και ο Παπαϊωάννου με τον Johnny Thunders. Τα ακούσματα που με εμπνέουν είναι αυτά που βρίσκω ουσία μέσα τους ανεξαρτήτου είδους. Την ουσία ψάχνω και στη μουσική και στη ζωγραφική και στη ζωή.

Μίλησέ μας λίγο για «τα προξενιά της Δέσποινας».

Τα προξενιά είναι οι σελίδες που έκοψα απ’ το πρώτο (ανέκδοτο ακόμα) μυθιστόρημα που έγραψα και αυτονομήθηκαν με τη μορφή διηγήματος. Περιλαμβάνει και μια μικρή εικονογράφηση. Μου αρέσει να συνδυάζω τις δυο αγαπημένες μου τέχνες. Όποιος θέλει μπορεί να κατεβάσει δωρεάν από εδώ το e-book: https://kolobooks.com/2025/11/02/ta-proksenia-tis-despoinas/ Το γράψιμο πάντα το αγαπούσα. Να λέω ιστορίες. Για πολλά χρόνια το είχα αφήσει στην άκρη γιατί έλεγα τις ιστορίες αυτές μέσω της ζωγραφικής. Τον τελευταίο καιρό επέστρεψα πάλι στο γράψιμο. Μου αρέσει να γράφω για τις ζωές απλών, λαϊκών ανθρώπων, με ρεαλισμό, δίχως σεμνοτυφίες και καθωσπρεπισμό. Μεγαλώνοντας σε μικρά ή μεγάλα “σπιρτόκουτα”, είναι γελοίο να αποστρεφόμαστε λέξεις και καταστάσεις ως βρώμικες, σκληρές ή πορνογραφικές. Δεν φτιάχνω ήρωες με τους οποίους θα μπορούσε να ταυτιστεί ο αναγνώστης. Φτιάχνω πραγματικούς ανθρώπους με πάθη και λάθη. Αν θέλει ο αναγνώστης να νιώσει ταύτιση, μπορεί να κάτσει να γράψει την αυτό-αγιογραφία του ή να την παραγγείλει από το chat gpt.

Τι ρόλο παίζει το χιούμορ στην καθημερινή σου ζωή;

Μεγάλη θα έλεγα και ειδικά στις δύσκολες περιστάσεις. Αν δεν γελάσουμε εμείς με τον θάνατο, θα γελάσει αυτός μαζί μας. Για να κάνω τους δικούς μου ανθρώπους να γελάνε κάνω μιμήσεις, γράφω επιστολές εκ μέρους της Celine Dion, σκαρώνω ψεύτικα άρθρα για τραγελαφικούς θανάτους πολιτικών προσώπων και άλλα που δεν μπορούν να ειπωθούν. Έχουμε ανάγκη το γέλιο στην καθημερινότητα μας και μέσα στο σπίτι μας δεν υπάρχει ίχνος λογοκρισίας.

Με ποιον ζωγράφο, ανεξάρτητα εποχής, θα έκανες παρέα και γιατί;

Παλιότερα θα έλεγα με τον Lautrec, τον Modigliani ή τον Bacon. Να βρισκόμασταν κάπου κάπου, να λέγαμε τις μαλακίες μας, να γινόμασταν κώλος και να γυρνούσαμε στο σπίτι στα τέσσερα. Βέβαια δεν νομίζω να είχαμε και πολλά να πούμε. Κάτι μου λέει πως θα έκανα καλύτερη παρέα με την Georgia O'Keeffe. Σίγουρα θα είχαμε περισσότερα κοινά. Όπως λέει και το τραγούδι του Warren Zevon, “I want to live alone in the desert, I want to be like Georgia O'Keefe”.

Πώς βλέπεις τους σημερινούς Έλληνες συναδέλφους σου, καθώς φαίνεται να ξεπροβάλλει μια νέα γενιά δημιουργών; Υπάρχουν κάποιοι που ξεχωρίζεις;

Θαυμάζω τόσο πολύ τη δουλειά τους που ντρέπομαι πολλές φορές να αποκαλέσω τον εαυτό μου σκιτσογράφο. Μπορώ να πω πολλά ονόματα αλλά φοβάμαι πως θα ξεχάσω κάποιο και θα είναι πολύ άδικο.

Και από ξένους δημιουργούς;

Από ξένους δημιουργούς μου αρέσει πάρα πολύ ο Hugleikur Dagsson από την Ισλανδία. Δεν καταπιάνεται ακριβώς με την επικαιρότητα αλλά ο κοινωνικοπολιτικός σχολιασμός στα σκίτσα του είναι άκρως αιχμηρός με υπερβολική δόση αγνής και αφιλτράριστης καφρίλας.

Τι θα συμβούλευες κάποιον που αποφασίζει να πιάσει το πενάκι για πρώτη φορά και να σχεδιάσει;

Να διαβάζει αρκετή ειδησεογραφία, να διασταυρώνει τις ειδήσεις όσο είναι δυνατόν και αν έχει παρωπίδες, καλό είναι να τις αφαιρεί πριν πιάσει το πενάκι.

Ποια άλλα ενδιαφέροντα έχει ο Γιώργος Μικάλεφ στην καθημερινή του ζωή πέρα από την τέχνη;

Ασχολούμαι με την τέχνη των άλλων. Βλέπω πολλές ταινίες, διαβάζω όσο πιο πολύ γίνεται, παίζω βιντεοπαιχνίδια. Επειδή ζω και πάλι σε νησί, έχω μεγάλη επαφή με τη φύση, το χώμα, τη θάλασσα. Γενικά είμαι αρκετά σπιτόγατος. Μου αρέσει όταν βγαίνω απ’ τη “σπηλιά” μου να περνάω χρόνο με τη γυναίκα μου και την τετράποδη οικογένεια μας.

Ως εικαστικός, πώς βλέπεις το μέλλον σου;

Το μέλλον μου το βλέπω όπως και το παρόν μου. Δεν περιμένω πολλά. Πληρώνω μάλλον το τίμημα του να κινούμαι εκτός των κυκλωμάτων. Δεν είμαι άνθρωπος που θα κάτσει να γλείψει κώλους -είτε δεξιούς, είτε αριστερούς, είτε οποιουδήποτε «ισχυρού»- ή να εκμεταλλευτεί καταστάσεις για να χωθεί εδώ και εκεί. Κάνω αυτό που αγαπώ να κάνω και το μοιράζομαι με τον κόσμο που του αρέσει. Δεν θα μπορούσα και διαφορετικά. Και θα συνεχίσω έτσι.

Και κάτι τελευταίο, αλλά σημαντικό: συχνά φωτογραφίζεσαι ή δγημοσιεύεις γατοφωτογραφίες. Τι ρόλο παίζει στη ζωή σου αυτό το υπέροχο αιλουροειδές;

Είμαι και εγώ ένας κλασικός γατοπατέρας ή καλύτερα γατοϋπηρέτης. Αγαπάω αυτά τα αλλόκοτα πλάσματα. Από τη μια σου τρίβονται και θέλουν χάδια και από την άλλη ακρωτηριάζουν και βασανίζουν αδύναμα πλασματάκια μόνο και μόνο για να παίξουν. Καμιά φορά χαζεύω το γάτο μου να κοιμάται γαλήνιος και ξέρω ότι κάπου εκεί μέσα κρύβεται ένας χνουδωτός Τεντ Μπάντι...

George Micalef Art

facebook

instagram

X

shop

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:

Πάνος Μπαρούτις: «Δεν είμαι κομίστας, καμία σχέση. Απλώς κάνω κάτι που γουστάρω για την πάρτη μου και όποιον άλλον μπορεί να συντονιστεί με αυτά που φτιάχνω...»

Ό,τι μάσησε ο Raymond Pettibon το έφτυσε ο Alexander Heir: Ωμό, γραφιστικό punk μέσα από xrays...

In Winston Smith We Trust - Όταν o Χριστός σταυρώθηκε σε έναν σταυρό από δολάρια…

Η γκροτέσκα και συναρπαστική τέχνη του H.R. Giger...

Ο Raymond Pettibon και οι τέσσερις "μπάρες" που έγραψαν (και εξακολουθούν να γράφουν) ιστορία... 

Jean-Michel Basquiat: SAMO is not dead…