Κόβει και ράβει ο Γιάννης Καστανάρας
Στις 27 Μαρτίου 1942, η εγκάθετη γαλλική κυβέρνηση του Βισύ με επικεφαλής τον δοσίλογο και πρώην «ήρωα» του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, στρατηγό Φιλίπ Πεταίν, συνεργαζόταν μέσω τους ψευδοκράτους της με τους Ναζί κατακτητές και εξέδωσε το «διάταγμα για τα κουρεία» απαιτώντας από τους κουρείς και τους κομμωτές να συγκεντρώνουν τα κομμένα μαλλιά και να τα δωρίζουν στη ναζιστική πολεμική προσπάθεια για να κατασκευάζονται... παντόφλες και πουλόβερ.
Οι ανυπότακτοι Ζαζού αρνήθηκαν και, απεναντίας, τα αγόρια άφηναν τις μπούκλες τους να μακραίνουν, ενώ τα κορίτσια έπιαναν ψηλά τα μαλλιά τους που θύμιζαν μελίσσι. Οι Ζαζού ήταν αντιφασίστες νέοι και νέες που φορούσαν κομψά κοστούμια και εντυπωσιακά φορέματα, άκουγαν τζαζ και σουίνγκ μουσική κυρίως από μαύρους και Εβραίους μουσικούς και πολεμούσαν τους φασίστες στο δρόμο. Όταν το κίτρινο αστέρι επιβλήθηκε στον εβραϊκό πληθυσμό του Παρισιού, πολλοί μη Εβραίοι, συμπεριλαμβανομένων των Ζαζού, άρχισαν να φορούν επίσης αστέρι σε ένδειξη αλληλεγγύης. Μέσα στο αστέρι οι Ζαζού συνήθως έγραφαν τις λέξεις «Ζαζού», «Goi» (μια εβραϊκή λέξη για τους μη Εβραίους) ή «σουίνγκ».
Η Σιμόν ντε Μποβουάρ, γράφοντας στο Café de Flore το 1942, περιέγραψε το βασικό στυλ Ζαζού: «Οι νεαροί φορούσαν βρώμικα ντραπέ υπερμεγέθη κοστούμια [μια αντίδραση στις μερίδες υφάσματος που είχε περικόψει η κυβέρνηση των συνεργατών] με παντελόνι σωλήνα κάτω από το σακάκι και άλειφαν με άφθονη μπριγιαντίνη τα μακριά μαλλιά τους, ενώ οι κοπέλες προτιμούσαν στενά πουλόβερ με κοντή φούστα και ξύλινα παπούτσια-πλατφόρμα. Φορούσαν σκούρα γυαλιά με μεγάλους φακούς, έντονο μακιγιάζ και κυκλοφορούσαν χωρίς μαντίλι για να επιδεικνύουν τα βαμμένα μαλλιά τους, με μια τούφα διαφορετικής απόχρωσης». Οι άνδρες συμπλήρωναν την εμφάνισή τους με πολύχρωμες κάλτσες, λεπτό μουστάκι, βαμβακερή ή μάλλινη γραβάτα, ενώ συχνά κρατούσαν μια ομπρέλα σαν κι αυτή που χρησιμοποιούσε ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεν, ως πολιτική δήλωση αγγλοφιλίας και όχι τόσο για προστασία από τη βροχή. Μερικές φορές τα κορίτσια των Ζαζού επέλεγαν ριγέ ή διχτυωτά καλτσόν και σακάκια φαρδιά στους ώμους και έβαφαν τα μαλλιά τους πλατινέ όπως τα αγαπημένα τους είδωλα στο Χόλιγουντ. Η ηλικία των Ζαζού κυμαινόταν ανάμεσα στα 17 και τα 20, τους άρεσε να εκστομίζουν κουβέντες της αγγλικής αργκό και να ανταλλάσσουν αμερικανικούς δίσκους βινυλίου και μυθιστορήματα.
«Εκτός από το γεγονός ότι υπήρξαν σύμβολο αντίστασης σε μια εποχή εκτεταμένης συναίνεσης, μπορούμε να ευγνωμονούμε τους Ζαζού και τους συγχρόνους τους σε όλη την κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη, επειδή παρείχαν ένα πρότυπο για όλα τα νεανικά κινήματα αντικουλτούρας της ηπείρου κατά τον 20ό αιώνα. Χωρίς αυτούς, μπορεί να μην είχαμε ποτέ τους mods ή τους punks, τους teddy boys ή τους glam rockers...»
Προπολεμικά, μια εύρωστη σκηνή της τζαζ είχε ριζώσει στο Παρίσι. Αφροαμερικανοί καλλιτέχνες μετανάστευαν στη γαλλική πρωτεύουσα για να ανασαίνουν λίγο αέρα ελευθερίας που τον στερούνταν στην πατρίδα τους εξαιτίας των φυλετικών διακρίσεων, εμπλουτίζοντας το μουσικό τοπίο της πόλης και ενθαρρύνοντας ντόπια ταλέντα όπως ο Django Reinhardt να εμπνέονται από την τζαζ και το σουίνγκ. Οι χοροί, ιδιαίτερα τις Κυριακές, ήταν μια ξέφρενη έκφραση των νέων αλλά μετά τη ναζιστική κατοχή απαγορεύτηκαν τόσο από τα ανδρείκελα του Βισύ όσο και από τις γερμανικές αρχές, επειδή τέτοιες «συγκεντρώσεις ατίθασων στοιχείων μπορεί να προκαλέσουν αναταραχή». Η αστυνομία πραγματοποιούσε τακτικές επιδρομές σε κλαμπ στο Neuilly, στο Καρτιέ Λατέν και στα Ηλύσια Πεδία, τους κύριους τόπους συνάντησης των Ζαζού.
Ο Κριστιάν Ντιόρ έγραψε για το στυλ: «Τα καπέλα ήταν πολύ μεγάλα, οι φούστες πολύ κοντές, τα σακάκια πολύ μακριά, τα παπούτσια πολύ βαριά... Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι το στυλ των Ζαζού προέκυψε από μια επιθυμία να αψηφούν τις κατοχικές δυνάμεις και την αυστηρότητα του Βισύ. Ελλείψει άλλων υλικών, φτερά και πέπλα ανέμιζαν σαν λάβαρα πλημμυρίζοντας το Παρίσι σαν επαναστατικά πανό. Αλλά ως μόδα την έβρισκα απωθητική». (Σημειωτέον ότι τη διάρκεια της Κατοχής, ο Ντιόρ ήταν υπάλληλος του διάσημου μόδιστρου Λισιέν ΛεΛονγκ και χαιρόταν να ντύνει τις συζύγους και τις ερωμένες υψηλόβαθμων αξιωματικών των Ναζί).
Οι Ζαζού αρνιόντουσαν να σκύβουν το κεφάλι στους κατακτητές και στους συνεργάτες τους και πολλές φορές φρόντιζαν να τραβούν την προσοχή τους με μερικές χαρακτηριστικές χορογραφίες. Ακόμα και μπροστά σε δημόσια κτίρια όπου ανέμιζε η μισητή σβάστικα, κάτω από τα έκπληκτα βλέμματα των Γερμανών φρουρών, τα μέλη μιας ομάδας φώναζαν δυνατά «Σουίνγκ!» έκαναν επιτόπου ένα πήδημα, ούρλιαζαν «Ζαζού, χέι, χέι, Ζα-Ζαζού», χτυπούσαν τρεις φορές τους γοφούς τους, σήκωναν δυο φορές τους ώμους και ολοκλήρωναν γυρίζοντας το κεφάλι στο πλάι για να εξαφανιστούν πριν κανείς προλάβει να αντιδράσει.
Οι συγκρούσεις ανάμεσα στους Ζαζού και την φασιστική Γαλλική Λαϊκή Νεολαία (Jeunesse Populaire Française) ήταν συχνές. Το σύνθημα των φασιστών νεολαίων ήταν «Ξυρίστε τους Ζαζού». Εισέβαλαν στα στέκια τους, ξυλοκοπούσαν στο δρόμο τους αντιφασίστες μέχρις αναισθησίας και τους ξύριζαν το κεφάλι. Πολλοί Ζαζού συλλαμβάνονταν και στέλνονταν για καταναγκαστική εργασία στην ύπαιθρο, ενώ οι πιο άτυχοι κατέληγαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Απέναντι στη σωματική βία, οι Ζαζού αναγκάστηκαν να περάσουν στην παρανομία και συγκεντρώνονταν μόνο σε υπόγεια κλαμπ, ενώ οι αριθμοί τους μειώνονταν διαρκώς. Δεν είναι σίγουρο πότε έσβησε η υποκουλτούρα τους - μάλλον μέσα στο 1943.
Κατά πάσα πιθανότητα οι Ζαζού πήραν το όνομά τους από τους στίχους του τραγουδιού «Zah Zuh Zah» του μαύρου τραγουδιστή και διασκεδαστή της τζαζ Cab Calloway που είχε κυκλοφορήσει το 1933. Στις αρχές του 1942, ο Johnny Hess, ένας Γάλλος τραγουδιστής ιδιαίτερα δημοφιλής στους κύκλους των Ζαζού, κυκλοφόρησε το τραγούδι «Je Suis Swing», στο οποίο τραγουδούσε τους στίχους «Za zou, za zou, za zou, za zou ze», πουλώντας περισσότερα αντίτυπα από οποιονδήποτε προηγούμενο δίσκο στη Γαλλία. Ωστόσο, εκείνος που απαθανάτισε καλύτερα στιχουργικά την υποκουλτούρα των Ζαζού ήταν ο τραγουδιστής Andrex με το τραγούδι «Y'a des Zazous»: «Μέχρι τώρα ένας άνθρωπος μπορούσε να είναι μαύρος, λευκός, κίτρινος ή κόκκινος κι αυτό ήταν όλο / Όμως μια νέα ράτσα γεννήθηκε, κι αυτή είναι οι Ζαζού / Στραβός γιακάς ως το σαγόνι και σακάκι ως τα γόνατα / Μαλλιά μέχρι τους ώμους / Αυτός είναι ο Ζαζού, αυτός είναι ο Ζαζού / Υπάρχουν Ζαζού στη γειτονιά μου / Είμαι κι εγώ μισός τέτοιος / Και μια από αυτές τις μέρες / Όλοι θα γίνετε Ζαζού / Επειδή ο Ζαζού είναι μεταδοτικός...»
Ο ανατρεπτικός τραγουδιστής,τραγουδοποιός, τρομπετίστας της τζαζ, ποιητής και μυθιστοριογράφος Μπορίς Βιάν, σκόρπισε πολλές λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι Ζαζού σε όλο το έργο του μόνο και μόνο επειδή του άρεσε ο ήχος τους.
Χρήσιμη σημείωση: Μετά το τέλος του Πολέμου ο Πεταίν παραπέμφθηκε σε στρατοδικείο. Δικάστηκε για προδοσία και συνεργασία με τον εχθρό. Υποστήριξε η ανακωχή ήταν ο μόνος τρόπος να σωθεί η Γαλλία. Το 1945, σε ηλικία 89 ετών, καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια φυλάκιση από τον πρόεδρο ντε Γκωλ σε αναγνώριση των υπηρεσιών που είχε προσφέρει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταφέρθηκε στη φυλακή του Ιλ ντ' Ιέ όπου, ύστερα από λίγο διάστημα, έπαθε άνοια. Πέθανε στη φυλακή στις 23 Ιουλίου 1951 και ενταφιάστηκε εκεί. Μέχρι σήμερα, στη Γαλλία, ο όρος «πεταινισμός» (Pétainisme) αναφέρεται σε απολυταρχική και αντιδραστική, υπερσυντηρητική και μισαλλόδοξη ιδεολογία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
Red Warriors: Ξύλο στους φασίστες
Μπορίς Βιάν: Ένας "λιποτάκτης"...
Οι κανονισμοί των Ναζί σχετικά με την jazz μουσική και οι Swingjugend
Το "Bitches Brew" του Miles Davis: Ανανεώνοντας τη φαντασία στην τζαζ...
Charlie "Bird" Parker: Μια πολύ σύντομη σκηνή...
Αναρχικές χοροεσπερίδες και μια φυσιολογική ζωή στο Λονδίνο...
{youtube}v=of9aa5j5u_0&ab_channel=lysgauty1collectiondisquesDavidSilvestre{/yotube}
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξιν και κατ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξην και καθ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
Γιάννης Καστάναρας
Ο Γιάννης Καστάναρας είναι καθ' έξην και καθ΄ επάγγελμα slacker, συνεκδότης και executive producer (ο,τι κι αν σημαίνει αυτό το πράγμα) του φανζίν Merlin's Music Box.
