Γράφει ο Αργύρης Αργυριάδης

Με αφορμή την επανέκδοση του ιστορικού βιβλίου του Μάρει Μπούκτσιν Ισπανοί Αναρχικοί τα ηρωικά χρόνια 1868 – 1936 από τις εκδόσεις Βιβλιοπέλαγος (μετάφραση: Ροζίνα Μπέρκνερ και Γιάννης Καστανάρας) και την συμπλήρωση 84 χρόνων από την ισπανική επανάσταση, «το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας» συνεχίζει να εμπνέει μέχρι και σήμερα τον αγώνα για την ανθρώπινη χειραφέτηση. Το κείμενο αυτό αποτελεί σύνθεση των παρουσιάσεων του Μιχάλη Κορακιανίτη και Αργύρη Αργυριάδη που έγιναν το 2011-12 για την παρουσίαση της πρώτης έκδοσης του Βιβλίου, μαζί με τον αείμνηστο Μιχάλη Πρωτοψάλτη, στο οποίο και αφιερώνεται στην μνήμη του αλλά και στα εκατομμύρια των Αναρχικών που έδωσαν την ζωή τους για την Αναρχία και τον Ελευθεριακό Κομμουνισμό.

Γράφει ο Αργύρης Αργυριάδης

«Η κοινωνική αλληλεγγύη είναι ο πρώτος ανθρώπινος νόμος. Η ελευθερία ο δεύτερος»

Αν και ο όρος Αναρχισμός ως όρος συνδέεται ξεκάθαρα ως σύνολο πολιτικών ιδεών μονάχα όταν το διακήρυξε περίτρανα ("Είμαι Αναρχικός!") ο Προυντόν στο πολύ σημαντικό έργο του «Τι είναι ιδιοκτησία», αναμφίβολα ένα από τους πιο σημαντικότερους εκφραστές του κλασικού αναρχισμού της νεωτερικότητας είναι ο Μιχαήλ Μπακούνιν. Συμπληρώνονται φέτος 143 χρόνια από τον θάνατό του και στο κείμενο αυτό θα προσπαθήσω να συνοψίσω τις επαναστατικές ιδέες του και την διαχρονικότητα τους στο σήμερα.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Για τους συντρόφους των Ισπανών αναρχικών η Ισπανία βίωνε μια κοινωνική επανάσταση και θεωρούσαν ότι η επιτυχία της επανάστασης αυτής ήταν το κλειδί για την κινητοποίηση των πηγών και του ηθικού που ήταν αναγκαία για την ήττα των δυνάμεων του Φράνκο. Οι αναρχικοί στο εξωτερικό έσπευσαν να βοηθήσουν στον αγώνα ενάντια στο φασισμό όχι για να υπερασπιστούν την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου, την οποία έβλεπαν σαν τροχοπέδη και, στη χειρότερη περίπτωση, σαν απειλή για την επαναστατική διαδικασία.

γράφει η ΡΟΖΙΝΑ ΜΠΕΡΚΝΕΡ (μεταφράστρια)

από τις εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΠΕΛΑΓΟΣ

Μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας, Ροζίνα Μπέρκνερ
Επιμέλεια: Μιχάλης Πρωτοψάλτης, Ροζίνα Μπέρκνερ
Επίμετρο για τον Μάρεϊ Μπούκτσιν: Μάκης Κορακιανίτης

Το κύριο ερώτημα που επιχειρεί να απαντήσει ο Μάρεϊ Μπούκτσιν στο συγκεκριμένο έργο του και που ουσιαστικά απασχολεί όλους όσοι έχουν ενδιαφερθεί, αγαπήσει και εμπνευστεί από το ελευθεριακό πείραμα που διαδραματίστηκε στην Ισπανία και κατέληξε σε μια επαναστατική, κοινωνική εξέγερση είναι το γιατί εκεί, γιατί στην Ισπανία; Γιατί και πώς σε μια τόσο άνισα διαρθρωμένη χώρα από κοινωνική, πολιτική και γεωγραφική ακόμη σκοπιά οι αντεξουσιαστικές και αναρχικές ιδέες που έφερε μαζί του ο Τζουζέπε Φανέλι, ο οπαδός και σύντροφος του Μπακούνιν, το 1868 ρίζωσαν, άνθισαν και δημιούργησαν ένα πρωτόγνωρο στην ιστορία των ανθρώπων περιβάλλον;

Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '80 κυκλοφόρησαν δύο κασέτες που τις έβρισκε κανεις σε τραπεζάκια στα Προπύλαια και στις σχολές και σε ελάχιστα βιβλιοπωλεία όπως ο "Ελεύθερος Τύπος" του Γιώργου Γαρμπή. Η μία είχε τίτλο Αναρχικά Τραγούδια του Ισπανικού Εμφυλίου και η άλλη Τραγούδια του Αγώνα των Αργεντίνων Αναρχικών. Τις βρήκαμε στο αρχείο μας και τις ψηφιοποιήσαμε, όχι γιατί τα τραγούδια είναι άγνωστα (δεν είναι τουλάχιστον σε αυτούς στους οποίους απευθύνονται), αλλά γιατί είναι (και θα συνεχίσουν να είναι) βαθιά χαραγμένα στη καρδιά και στη ψυχή μας.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

«Η Έμμα το είπε το 1920 κι εμείς θα το ξαναπούμε τώρα!»
(Δημοφιλές σύνθημα των φεμινιστριών στις δεκαετίας του ’60 και του ΄70)

Η Έμμα Γκόλντμαν, «η πιο επικίνδυνη γυναίκα στην Αμερική», όπως την είχαν χαρακτηρίσει οι αντίπαλοί της, απέκτησε τις θεωρητικές της γνώσεις της σαν μαθητευόμενη στο αναρχικό κίνημα. Έγινε αναρχική μέσω της δράσης που ανέπτυξε και στην πολυτάραχη ζωή της στάθηκε πάντα στο πλευρό των εργαζομένων και πρωτοστάτησε στον αγώνα για τη γυναικεία χειραφέτηση. Το βασικό της κίνητρο για να στραφεί στο κίνημα στο οποίο παρέμεινε πιστή σε όλη της τη ζωή, διανύοντας στους κόλπους του μια θεαματική και ασυνήθιστη για μια γυναίκα της εποχής διαδρομή, ήταν η βαθιά της περιέργεια για τους Ρώσους αναρχικούς και το μεγάλο της ενδιαφέρον για τα γεγονότα της Χέιμαρκετ. Αντί πρώτα να μελετήσει την πολιτική και στη συνέχεια να ριζοσπαστικοποιηθεί, όπως συνέβη στην περίπτωση πολλών ανδρών συντρόφων της που ανήκαν σε ανώτερη τάξη και είχαν περισσότερες ευκαιρίες για πνευματική καλλιέργεια, η Γκόλντμαν εντάχθηκε στο αναρχικό κίνημα για να αποκτήσει εκεί το μορφωτικό επίπεδο που επιδίωκε με πραγματική λαχτάρα.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Τον χειμώνα του 1933, στο Κάζας Βιέχας, ένα ανδαλουσιάνικο χωριό 2.000 κατοίκων γεμάτο φραγκοσυκιές, περίπου πενήντα χιλιόμετρα από το λιμάνι του Κάντιθ, έλαβε χώρα ένα από τα πιο βίαια και αιματηρά και επεισόδια της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας, τρεισήμισι χρόνια πριν το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Τα γεγονότα, όπως εξελίχθηκαν ανάμεσα στις 10 και στις 12 Ιανουαρίου, έχουν μείνει στην ιστορία ως η Σφαγή του Κάζας Βιέχας και συγκλόνισαν το σύνολο της ισπανικής κοινωνίας λόγω της αμείλικτης κρατικής καταστολής από τις δυνάμεις ασφαλείας σε βάρος των χωρικών. Ως αποτέλεσμα, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μανουέλ Αθάνια έχασε μεγάλη μερίδα των υποστηρικτών του, γεγονός που μήνες αργότερα θα οδηγούσε στην πτώση της δημοκρατικής-σοσιαλιστικής κυβέρνησης και στην άνοδο της Δεξιάς.

Γράφει ο Αντώνης Ζήβας

Το αφιέρωμα στο λογοτεχνικό και θεατρικό έργο του Λέοντος Τολστόι H Δύναμη του Σκότους που θα διαβάσετε, αποτελεί απόσπασμα από ένα βιβλίο της Έμμα Γκόλντμαν με τίτλο The Social Significance of the Modem Drama και ήταν αφιερωμένο εξολοκλήρου στο θεατρικό μοντέρνο δράμα και τα αντίστοιχα θεατρικά έργα που γράφτηκαν στην Ευρώπη από τα μέσα του 19ου ως τις αρχές του 20ού αιώνα. Το βιβλίο εκδόθηκε στη Βοστόνη των ΗΠΑ και στο Τορόντο του Καναδά το 1914 και στο βαθμό που γνωρίζω δεν έχει μεταφραστεί στην ελληνική γλώσσα. 

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

«Σε όλη μου την ζωή υπήρξα αναρχικός. Ελπίζω να έχω παραμείνει. Θα το θεωρούσα πολύ θλιβερό αν γινόμουν στρατηγός και εξουσίαζα με στρατιωτική πυγμή τους άνδρες μου που ήρθαν εθελοντικά μαζί μου, έτοιμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους στον αντιφασιστικό αγώνα. Ανέκαθεν πίστευα στην ελευθέρια που βασίζεται στο αίσθημα της ευθύνης. Θεωρώ την πειθαρχία απαραίτητη, αλλά θα πρέπει να είναι αυτοπειθαρχία, αντλώντας έμπνευση από ένα κοινό σκοπό και από ένα ισχυρό αίσθημα συντροφικότητας»
(Χοσέ Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι Ντουμάνχε)

γράφει ο Αργύρης Αργυριάδης

Συμπληρώνονται 175 χρόνια από την γέννηση και 99 χρόνια από τον θάνατο του πρωτεργάτη του αναρχικού κομμουνισμού (αναρχοκομμουνισμού) Πέτρου Κροπότκιν. Σχεδόν όλους όσους και να ρωτήσεις στο ευρύτερο αναρχικό, αναρχικό, αντιεξουσιαστικό αλλά και αριστερό χώρο, όλοι τον γνωρίζουν ή μάλλον καλύτερα θεωρούν ότι τον γνωρίζουν ως τον «Αναρχικό Πρίγκιπα της συνεργασίας» ή ως έναν «ευγενή θεωρητικό Αναρχικό, υπέρμαχο της μη βίας». Σε αυτό το κείμενο θα προσπαθήσω να αναπτύξω άγνωστες πηγές του έργου και των θέσεων του Ρώσου Αναρχικού με έμφαση στη συμβολή του στην ταξική πάλη.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

 «Η αγάπη για την ελευθερία και η έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας είναι τα βασικά στοιχεία της ιδέας του αναρχισμού...» (Φεντερίκα Μοντσένι)

Τον Νοέμβριο του 1936, η Φεντερίκα Μοντσένι, μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ισπανικού αναρχισμού, έπραξε το αδιανόητο: κατόπιν έγκρισης της αναρχοσυνδικαλιστικής Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών (CNT), αποδέχτηκε την πρόσκληση του πρωθυπουργού της χώρας Λάργο Καμπαγιέρο και ανέλαβε το Υπουργείο Υγείας της Ισπανικής Δημοκρατίας. Τρεις ακόμα σύντροφοί της υπουργοποιήθηκαν στα πλαίσια της συνεργασίας των αναρχικών με τη δημοκρατική κυβέρνηση, προκειμένου να ανακοπεί η πορεία του φασισμού στην Ισπανία. Ο εμφύλιος πόλεμος μαινόταν από τις 18 Ιουλίου, όταν στασιαστές στους κόλπους του στρατού με επικεφαλής τον στρατηγό Φρανθίσκο Φράνκο αποφάσισαν να ανατρέψουν τη νομίμως εκλεγμένη κυβέρνηση και να εδραιώσουν ένα ανελέητο δικτατορικό καθεστώς υπό τις ευλογίες της Καθολικής Εκκλησίας, των Ισπανών βιομηχάνων και, φυσικά, των Χίτλερ και Μουσολίνι. Ο ισπανικός λαός, με τη βοήθεια χιλιάδων ξένων αντιφασιστών εθελοντών, αντιστάθηκε...