Μαθήματα Ιστορίας - 4 Ιουλίου 1910: Ο Τζακ Τζονσον νικά μέσα στο ρινγκ και η ρατσιστική Αμερική παίρνει φωτιά…

Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΣΤΑΝΑΡΑΣ

«Νίκησα τον κύριο Τζέφρις επειδή ήμουν καλύτερος από αυτόν σε κάθε φάση του αγώνα. Πριν ακόμα ανέβω στο ρινγκ ήμουν  βέβαιος ότι θα βγω νικητής. Ποτέ δεν πέρασε κάτι διαφορετικό απ' το μυαλό μου» - Τζακ Τζόνσον, 1910

Όταν ο Τζο Φρέιζερ νικούσε στα σημεία και στο δέκατο πέμπτο γύρο τον Μοχάμεντ Άλι, ο αγώνας των δυο πυγμάχων για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή βαρέων βαρών θα έμενε στην ιστορία ως «Η Μάχη του Αιώνα». Ήταν η πρώτη φορά που ο τριαντάχρονος Άλι γνώριζε την ήττα μέσα στο ρινγκ από έναν αντίπαλο. Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε τριάντα μια νίκες και καμία ήττα ενώ ο Φρέιζερ είκοσι έξι νίκες, παραμένοντας και αυτή τη φορά αήττητος. Σίγουρα ήταν ένας συγκλονιστικός αγώνας ανάμεσα σε δυο μαύρους γίγαντες για τους οποίους (και ιδιαίτερα για τον Άλι) έχουν καταναλωθεί τόνοι μελάνι.

Ωστόσο, σχεδόν εξήντα χρόνια νωρίτερα, ένας άλλος πυγμαχικός αγώνας που επίσης είχε χαρακτηριστεί ως «Η Μάχη του Αιώνα», συντάραξε την Αμερική αφήνοντας άναυδο και οργισμένο ένα τεράστιο ποσοστό ανθρώπων, οι οποίοι αρνιόντουσαν να παραδεχτούν ότι οι μαύροι ήταν άνθρωποι και είχαν ίσα δικαιώματα. Ο ρατσισμός άλλωστε καλά κρατεί…

Read more ...

Mama Roux (η ζέστη)

γράφει η  ΦΑΙΗ ΦΡΑΓΚΙΣΚΑΤΟΥ

Η ζέστη και η φυσική εξάντληση μου έφεραν στο μυαλό την ατμόσφαιρα του θεατρικού έργου Λεωφορείο ο Πόθος. Σκεφτόμουν λοιπόν ότι ο Στάνλεϊ δε θα μπορούσε ποτέ να φερθεί τόσο παράλογα στην Μπλανς, αν δεν έκανε τόσο διαβολεμένη ζέστη στη Νέα Ορλεάνη.

Read more ...

C’ est pas la mer à boire: o Helno κι εκείνο το live στο Ρόδον

Γράφει η Φαίη Φραγκισκάτου

Τέλη του 1992 εμφανίστηκαν στο Ρόδον οι Les Negresses Vertes. Λίγο καιρό μετά από εκείνο το live που δεν είχα καταφέρει να παρακολουθήσω, ο τραγουδιστής τους Helno πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης (Ιανουάριος 1993). Ο αστικός μύθος που κυκλοφόρησε στην Αθήνα εκείνο τον χειμώνα έλεγε ότι ο Helno δε θα είχε πεθάνει αν δεν είχε έρθει να τραγουδήσει στην Ελλάδα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (ο τότε πρωθυπουργός που έχασε την εξουσία τον Σεπτέμβριο του 1993).

Read more ...

Ελεύθερος χρόνος: Αυτός ο Αιώνιος Εχθρός του Καπιταλισμού

γράφει ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΒΑΣ

Στην είσοδο του Νταχάου, του πρώτου ναζιστικού στρατοπέδου εξόντωσης, οι κρατούμενοι που διάβαιναν την αψιδωτή πύλη διάβαζαν στην κορυφή της: «Arbeit macht frei» (Η εργασία απελευθερώνει).
Το Νταχάου δημιουργήθηκε το 1933 από τους Ναζί ως στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων. Στο στρατόπεδο αυτό συγκέντρωναν και βασάνιζαν αρχικά τους αντιστασιακούς Γερμανούς κομμουνιστές, σοσιαλιστές αλλά και φιλελεύθερους που ήταν αντίθετοι στο ναζισμό, και αργότερα αιχμαλώτους κάθε ηλικίας, εθνικότητας και φυλής, με κυριότερα θύματα τους Εβραίους και τους Ρομά, όπως και διάφορες άλλες πληθυσμιακές ομάδες (ομοφυλόφιλους) ή μειονότητες από τις χώρες που καταλάμβαναν.
Πριν από μερικές ημέρες ο ακροδεξιός (δηλαδή ο φασίστας, για να είμαστε πολιτικά ορθοί με τις λέξεις) νέος καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς ζήτησε με πρότασή του, τόσο για τη χώρα του όσο και για την Ε.Ε., την αύξηση των ωρών εργασίας από οκτώ που είναι σήμερα σε δώδεκα. Η πρότασή του χαροποίησε τόσο τα συντηρητικά δεξιά ευρωπαϊκά κόμματα (όπως η δική μας Ν.Δ.) όσο και τα ναζιστικά (όπως η επίσης δική μας Χρυσή Αυγή), την οποία υπερψήφισαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη χώρα μας βέβαια, το οκτάωρο στα χρόνια της χολέρας (δηλαδή της οικονομικής επίθεσης που έχει δεχτεί ο λαός της) μοιάζει σαν χαριτωμένο ανέκδοτο μιας περασμένης εποχής.

Read more ...

25 Θέσεις για το Φασισμό

του Shane Burley

Αναδημοσίευση από το Provo (αρχική πηγή: Insitute of Anarchist Studies)

(Επιμέλεια: Γιάννης Καστανάρας)

 Με την άνοδο της Εναλλακτικής Δεξιάς και το κίνημα υπέρ του Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αριστερά ψάχνει να κατανοήσει και να προσδιορίσει το φασισμό στο πλαίσιο του 21ου αιώνα. Οι συνθήκες, οι πρωταγωνιστές και οι τακτικές διαφέρουν θεμελιωδώς από τις προηγούμενες εκφάνσεις του και ένα σωρό απαρχαιωμένες, πλέον, μελέτες τον έχουν περιγράψει με ασάφεια, δίχως να εστιάζουν με ακρίβεια στους ενόχους και τις αιτίες για την δυναμική επανεμφάνισή του. Σε αντίθεση με αυτές, οι συγκεκριμένες είκοσι πέντε θέσεις είναι μια πρόταση του πώς να κατανοήσουμε το βασικό πυρήνα του φασισμού - τι είναι αυτό που τον συσπειρώνει ως μια σύγχρονη παρόρμηση παρ' όλες τις διαφορετικές πολιτιστικές και χρονολογικές εκδηλώσεις του.  

Read more ...

David Laing: “One Chord Wonders - Λόγος και Σημασία στο Punk Rock”

Γράφει ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΗΒΑΣ

“Είμαστε οι άνθρωποι που δεν θέλετε να ξέρετε
Ερχόμαστε από μέρη που δεν θέλετε να πάτε”.
(Sham 69-”Angels With Ditry Faces”)

Για το νόημα και τη φιλοσοφία του punk rock έχουν γραφτεί πολλά. Το βιβλίο όμως για το οποίο πρόκειται να διαβάσετε παρακάτω, προσεγγίζει το φαινόμενο του punk πιο πολύ μέσα από μια καθαρά κοινωνιολογική ματιά (και όχι μουσική), σαν αποτέλεσμα του τέλματος που βρισκόταν η μουσική βιομηχανία στα τέλη της δεκαετίας του ’70, εξαιτίας των πολυέξοδων ροκ σταρ και της έλλειψης μουσικής φαντασίας από την πλευρά τους προς κάτι πιο νέο και πιο δημιουργικό.

Read more ...

Οι φασιστικές δοκιμές βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη: Τα μωρά στα κλουβιά δεν ήταν «λάθος» του Trump αλλά ένα τεστ της αγοράς για τα όρια της βαρβαρότητας…

Ένα πολύ σημαδιακό και ενδιαφέρον κείμενο του Fintan O'Toole που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στους The Irish Times και που ο Μιχάλης Πούγουνας μπήκε στον κόπο να μεταφράσει...


Για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στον κόσμο αυτή τη στιγμή, πρέπει να σκεφτούμε δύο πράγματα. Το ένα είναι ότι βρισκόμαστε σε μια φάση δοκιμών. Το άλλο είναι ότι αυτό που δοκιμάζεται είναι ο φασισμός - μια λέξη που πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή χωρίς ωστόσο να αποφεύγεται μιας και πλέον διαφαίνεται τόσο ξεκάθαρα στον ορίζοντα. Ξεχάστε το «μετά-φασιστικό» - αυτό που ζούμε είναι τα προεόρτια του φασισμού.

Read more ...

FROM THE VAULTS: H συναυλία των DEAD MOON στο Αn (Ημέρα δεύτερη, Σάββατο 28 Νοεμβρίου 1992), μερικές φωτογραφίες και ένα ηχητικό ντοκουμέντο...

γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΚΟΥ


Ήταν η πρώτη φορά που θα έβλεπα των Fred Cole των θρυλικων Lollipop Shoppe - το ένα και μοναδικό άλμπουμ τους με τίτλο Just Colour (1968) με είχε μαγέψει όταν το είχα ακούσει! Ανάμεσα στα αριστουργηματικά τους τραγούδια, «You Must Be A Witch», «Someone I Know», «Don’t Look Back Sin», «Baby Don’t Go», «It’s Makin’ It», «Don’t Close The Door On Me» κλπ. υπήρχε ένας απίθανα ψυχεδελικός acid παροξυσμός με τίτλο «Underground Railroad», ένα από τα κορυφαία και συγκλονιστικότερα τραγούδια των sixties, το οποίο το είχα ακούσει άπειρες φορές είτε με με τα ακουστικά στο τέρμα είτε χωρίς αυτά, παρέα με όλους τους γείτονες! Ένα τραγούδι που μου είχε τινάξει τα μυαλά! Φυσικά, ήμουν διπλά χαρούμενος γιατί εκτός από τη συναυλία θα είχα την χαρά και την τιμή να συναντήσω τον Fred Cole για μια συνέντευξη που θα μου παραχωρούσε για το πρώτο τεύχος του GEW-GAW.

Read more ...

Pete Townshend: «Κομματιάζω τις κιθάρες επειδή μου αρέσουν»…

O Townshend είχε κάνει περήφανο τον μέντορά του στη σχολή τεχνών. Αν, όπως είχε γράψει ο Gistav Metzger, η αυτοκαταστροφική τέχνη ήταν μια επίθεση εναντίον του καπιταλισμού, και η ηλεκτρική κιθάρα, όπως είχε πει ο τραγουδιστής της folk Oscar Brand, ένα σύμβολο του καπιταλισμού, τι πιο επαναστατικό από το κομμάτιασμα μιας κιθάρας; Από την πρώτη στιγμή που ο Elvis κούνησε τους γοφούς του και μετά, οι σκανδαλώδεις και προκλητικές χειρονομίες αποτελούν βασικό συστατικό της rock μουσικής. Ωστόσο, το σπάσιμο της κιθάρας του Townshend ανέβασε κατά πολύ τον πήχη φτάνοντας στα άκρα και αψηφώντας μια παράδοση αιώνων σύμφωνα με την οποία ο μουσικός υποτίθεται ότι συμπεριφέρεται στο όργανό του με ιδιαίτερη τρυφερότητα. Σε αυτό το πλαίσιο ο Townshend και οι Who δικαίως θεωρούνται ως οι προπάτορες του punk rock, ταυτόχρονα με τη σκανδαλιστική αντί-μουσική στάση τους.

Read more ...

Martyn Bates: Picture the Day

Γράφει η Φαίη Φραγκισκάτου


Στις 16 Ιουνίου είχα την ευκαιρία ν’ ακούσω ζωντανά ένα ακουστικό σετ του Martyn Bates. Η μουσική του δύσκολα μπαίνει σε καλούπια και προσπαθώντας κανείς να την περιγράψει συναντά δυσκολίες, καθώς οι όροι (avant folk, post punk, alt rock, new wave) δείχνουν αδόκιμοι να περιγράψουν το εύρος και το ύφος του ήχου του. Κάπως έτσι, μετά το σπάνιο αυτό –για τα δικά μου δεδομένα– live, ένιωσα την ανάγκη να γράψω δυο λόγια γι αυτόν.
Το 1980 σε μια μικρή κωμόπολη (Nuneaton) λίγο βορειότερα του Coventry, ένας τεχνικός εργαστηρίου (Peter Becker) και ένας υπάλληλος νοσοκομείου (Martyn Bates) δημιουργούν το ντουέτο των Eyeless in Gaza. Το όνομά τους παραπέμπει στην ομώνυμη νουβέλα (αμετάφραστη στα ελληνικά, κατεβάστε και διαβάστε τη στα αγγλικά ΕΔΩ) του Αλντους Χάξλεϊ με θέμα την απομάγευση του τρόπου ζωής του πρώιμου μοντέρνου 20ου αιώνα. Η μουσική τους εξ αρχής είναι αντισυμβατική ακόμη και στο πλαίσιο της «ταμπέλας» του post punk, με ενορχήστρωση και φωνητικά να ξεπερνούν το φράγμα της ηλεκτρονικής μουσικής χωρίς ωστόσο να παραπέμπουν στο παραδοσιακό ακουστικό βρετανικό ήχο. Το ντουέτο υπήρξε αρκετά παραγωγικό μέχρι και τις αρχές των 90s. Στη συνέχεια ο Bates συνεργάστηκε με την Anne Clarke και πειραματίστηκε με τον ήχο του σε σόλο κυκλοφορίες, ενώ μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’90 τόσο οι Eyeless in Gaza όσο και ο ίδιος συνέχισαν τους πειραματισμούς εισάγοντας πλέον στο ύφος τους στοιχεία παραδοσιακής βρετανικής folk.

Read more ...

Φεντερίκο Φελίνι: «Ο καλλιτέχνης είναι το μέσον ανάμεσα στη φαντασία του και τον υπόλοιπο κόσμο».


Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Ο νεορεαλισμός, το παράλογο, το παράδοξο και ο σουρεαλισμός υπήρξαν τα κύρια χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου που τάραξε όσο λίγοι τα νερά της ιστορίας του κινηματογράφου τόσο σαν σκηνοθέτης όσο και σαν σεναριογράφος. Το βάθος των χαρακτήρων που έπλασε σε συνδυασμό με τις σκληρές και ταυτόχρονα γλαφυρές εικόνες μιας Ιταλίας που προσπαθούσε να ξαναζήσει πάνω στα ερείπια του πολέμου αποτελούν σημείο αναφοράς για κάθε σκηνοθέτη που σέβεται τον εαυτό του. Ο Φεντερίκο Φελίνι δεν ήταν επαναστάτης, ήταν ένας μάλλον συντηρητικός άνθρωπος ως προς τις πολιτικές του θέσεις (οι επικριτές του θα τον χρεώνουν εσαεί για τη φιλία του με τον πρώην χριστιανοδημοκράτη πρωθυπουργό και προστάτη της μαφίας Τζούλιο Ατρεότι), αλλά το κινηματογραφικό αφηγηματικό και, πολύ συχνά, αυτοβιογραφικό ύφος του και ο μοναδικός συνδυασμός πραγματικότητας και φαντασίας, δικαίως τον έχουν κατατάξει ανάμεσα στις μεγαλύτερες προσωπικότητες της μεταπολεμικής έβδομης τέχνης.

Read more ...

Screaming Lord Sutch: The Ripper, Jack the Ripper

Γράφει ο Γιάννης Ζελιαναίος

Μια από τις πιο παρανοϊκές περσόνες της βρετανικής μουσικής, πρωτοπόρος του horror rock με εμφανίσεις που προκαλούσαν ρίγη τρόμου στο πιστό κοινό του. Ένας πολιτικός αντιπολιτικών ιδεών που μπήκε στο βιβλίο Guinness για τις 44(!) φορές που κατέβηκε ως υποψήφιος σε εκλογές (ο μακροβιότερος όλων των εποχών). Η φωνή του Jack the Ripper, ο ηγέτης του Monster Raving Loony Party, ο άνθρωπος που κατέβαινε στον υπόγειο σιδηρόδρομο και ούρλιαζε στα τραίνα. Ο Screaming Lord Sutch, που είχε μακριά μαλλιά πριν τους Beatles και τους Stones, έδωσε το δικό του μοναδικό στίγμα στη μυθολογία της rock n roll ιστορίας με πολλά συγκροτήματα και τραγουδιστές να διασκευάζουν τα τραγούδια του μέσα στα χρόνια. Ποιος ήταν όμως ο Λόρδος Sutch με το ουρλιαχτό που τρομοκρατούσε τον κόσμο και απειλούσε την πολιτική ισορροπία του Μεγάλου Νησιού;

Read more ...

Ο Jacques Brel στο λιμάνι του Άμστερνταμ

Ήταν καλοκαίρι του ’64 και ο Jacques Brel περνούσε τις διακοπές του στο κρησφύγετό του στο Roquebrune-Cap-Martin, στη Νοτιοανατολική Γαλλία, με τη Sylvie Rivet, φίλη και ατζέντισσά του. Ένα πρωί γύρω στις έξι πέρασε να πει μια καλημέρα ο εστιάτορας και φίλος του, Fernand, που πήγαινε να ψαρέψει χέλια και σκορπίνες για τη μεσημεριανή μπουγιαμπέσα. Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο πρώτος που άκουσε τους στίχους του “Dans le port d’ Amesterdam” ή μάλλον του “Dans le port d’ Anvers”, όπως ήταν ο αρχικός του τίτλος. Όπως θυμόταν η Sylvie, μόλις το άκουσε ο Fernand άρχισε να κλαίει με λυγμούς και για να συνέλθει έκατσε σε μια γωνία και άρχισε να καθαρίζει αχινούς. Κανείς δεν ξέρει αν τελικά το εστιατόριο σέρβιρε μπουγιαμπέσα εκείνο το μεσημέρι.

Read more ...

Davey Graham: folk, blues & beyond...

Γράφει η Φαίη Φραγκισκάτου

Ο David Michael Gordon "Davey" Graham (26 Νοεμβρίου 1940 – 15 Δεκεμβρίου 2008) ήταν Βρετανός κιθαρίστας και ένας απ τους πρωτεργάτες του λεγόμενου British Folk Revival στη δεκαετία του ’60 . Το στυλ του παιξίματός του ενέπνευσε πολλούς μετέπειτα διάσημους που έπαιξαν την ακουστική κιθάρα με τα δάχτυλα όπως οι Bert Jansch, Wizz Jones, John Renbourn, Martin Carthy, John Martyn, Paul Simon αλλά και ο Jimmy Page, το σόλο του οποίου στο κομμάτι "White Summer" βασίστηκε εξ ολοκλήρου στο κομμάτι του Graham με τίτλο "She Moved Through Τhe Fair". Ο Ray Davies των Kinks τον είχε αποκαλέσει “φοβερή επιρροή”. Το 1966 οι Simon & Garfunkel στον κλασικό τους δίσκο Sounds of Silence, διασκεύασαν ένα από τα πιο όμορφα κομμάτια του, το ορχηστρικό "Anji". Ωστόσο, παρά την ευρεία αναγνώρισή του από τους μουσικούς και το κοινό του βρετανικού R&B και rock, το οποίο αυξήθηκε γεωμετρικά στη διάρκεια των sixties, ο ίδιος ο Graham δεν κέρδισε χρήματα από τη μουσική του.

Read more ...

Σόκρατες: Ο επαναστάτης με τη δερμάτινη μπάλα στα πόδια…

Γράφει ο Αντώνης Ζήβας

"Αν οι άνθρωποι δεν έχουν τη δύναμη να πουν πράγματα, θα τα πω εγώ γι' αυτούς. Όταν ήμουν ποδοσφαιριστής, τα πόδια μου ενίσχυαν τη φωνή μου"-  Σόκρατες 

Έχω σταματήσει εδώ και αρκετά χρόνια να παρακολουθώ μια διοργάνωση όπου κάποτε οι φτωχοί, οι μελαψοί, οι παρακατιανοί, έστεκαν ως ίσοι προς ίσους απέναντι στους χορτάτους, τους «Άριους», τους ισχυρούς, και που τις περισσότερες φορές τους ανάγκαζαν να φεύγουν ταπεινωμένοι από το χορταρένιο παραλληλόγραμμο με τις χορευτικές φιγούρες τους. Σήμερα το Μουντιάλ δεν είναι αυτό που μόλις περιέγραψα, αλλά ένα τουρνουά όπου αντί να αγωνίζονται οι διάφορες ποδοσφαιρικές σχολές, αγωνίζονται οι πολυεθνικές, οι σπόνσορες, η Mastercard εναντίον της Visa.
Κάποτε παρακολουθούσα το Μουντιάλ κι αν με ρωτήσεις τι θυμάμαι από όσα έχω δει, θα σου απαντήσω τη Βραζιλία του 1982: αυτό το σύνολο από χορευτές μπαλέτου που τους έβαλαν μέσα στο γήπεδο κι αυτοί, χωρίς να νοιάζονται για τίποτε άλλο παρά μόνο να χορέψουν, μάγεψαν με τις κινήσεις τους ολόκληρο τον πλανήτη. Αυτοί, που στο τέλος υπέκυψαν, θύματα της δύναμης και της τακτικής, δίχως να κατακτήσουν τίποτα. Κατέκτησαν όμως καρδιές κι αυτό τους έκανε να είναι οι πραγματικοί νικητές εκείνου του Μουντιάλ.

Read more ...

Γραφτείτε στο Νewsletter του Merlin

FEATURED VIDEOS

  • 1