Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Πριν από το #MeToo, πριν από το κίνημα Riot Grrl, υπήρχε η Lydia Anne Koch, γνωστή περισσότερο στους καλλιτεχνικούς κύκλους ως Lydia Lunch, μια τραγουδίστρια, ποιήτρια, συγγραφέας και ηθοποιός που γεννήθηκε στις 2 Ιουνίου 1959 στο Ρότσεστερ του Μεγάλου Μήλου. Κεντρική φιγούρα της no wave σκηνής στα τέλη της δεκαετίας του '70, η Lunch έχει ακολουθήσει μια καριέρα τεσσάρων και πλέον δεκαετιών μετατρέποντας την ουσία της ζωής της σε μια απροκάλυπτη, ζόρικη και συναρπαστική τέχνη. Σύμφωνα με το περιοδικό Kerrang!, το τραγούδι«Death Valley 69», μια συνεργασία της Lunch με τους Sonic Youth που συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ του συγκροτήματοςBad Moon Rising (Blast First, 1985), είναι «ένα από τα 50 πιο καταχθόνια τραγούδια που γράφτηκαν ποτέ». Ποιο ήταν το σχόλιο της Lunch σε αυτή την «τιμητική» διάκριση; «Προφανώς δεν έχουν ακούσει τα άλλα 49 που έχω γράψει…» 

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

«Όσο μεγαλώνω τόσο λιγότερα πράγματα γνωρίζω και αυτό είναι καλό. Όταν ήμουν νέος ήξερα τα πάντα, και τα πάντα δεν είναι απαραιτήτως καλά…»

Προς τα τέλη του 2002, ενώ είχε εισιτήριο για να παρακολουθήσει μια συναυλία της Nina Simone, ο Mark Lanegan ακύρωσε την έξοδό του εξαιτίας της κακοκαιρίας. Λίγο καιρό αργότερα η σπουδαία καλλιτέχνιδα θα πέθαινε και ο Mark, όπως έλεγε συχνά, αισθανόταν τύψεις για αυτό. Κάπως έτσι την πάτησε και με τον Sun Ra και έκτοτε αποφάσισε να μην επαναλάβει το ίδιο λάθος. Στην προσωπική του ζωή, ωστόσο, θα επαναλάμβανε πολλά άλλα.

Γράφει ο ο Mark Lanegan

(μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας)

Στις 22 Φεβρουαρίου 2022, ο Mark Lanegal, η πάλαι ποτέ φωνή των Screaming Trees, συνεργός, μεταξύ άλλων, στους Queens of the Stone Age και τους Gutter Twins, και ένας σόλο καλλιτέχνης περιωπής, εγκατέλειψε τα εγκόσμια. Ο Lanegan, ένας από τους πιο εκφραστικούς τραγουδιστές της γενιάς του, είχε νοσηλευτεί πάσχοντας από Covid-19 τον Μάρτιο του 2021 και είχε βρεθεί στα πρόθυρα του θανάτου, που τελικά αποφάσισε να μην του χαριστεί. Τα παρακάτω αποσπάσματα περιλαμβάνονται σε ένα μικρό βιβλίο που ο Mark δημοσίευσε τον Δεκέμβριο του 2021 με τίτλοDevil in a Coma, εκφράζοντας την επιθυμία του να μοιραστεί με τον κόσμο, όχι τη μουσική του αυτή τη φορά, αλλά την πολύμηνη και σκληρή μάχη του με τον κορονοϊό, λίγο πριν κλείσει οριστικά η αυλαία. Ο Lanegan ήταν γεννημένος  στο Έλενσμπεργκ της Ουάσινγκτον στις 25 Νοεμβρίου 1964 και πέθανε σπίτι του, στο Κίλερνι της Ιρλανδίας όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια.

Του Mark Lanegan*

(μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας)

«Αστυνομία…»

Στην αρχή η προειδοποίησή του δεν καταγράφηκε στο μυαλό μου, καθώς ήταν κολλημένο στην πρωινή ένεση που θα με ανακούφιζε από αυτό που προς το παρόν αισθανόμουν μόνο σαν έναν νωθρό, έντονο πόνο.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

«Με τον μαγευτικό ήχο και τη θεσπέσια τέχνη του, ο Marvin Gaye έδιωξε μακριά τους δαίμονες εκατομμυρίων...» (Μichael Eric Dyson) 

Ο Marvin Gaye ήταν ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές και συνθέτες του 20ού αιώνα, γνωστός για τον εξέχοντα ρόλο του στην δισκογραφική εταιρεία Motown. Μεγάλωσε στην Ουάσιγκτον, DC. Πατέρας του ήταν ο Marvin Gay ο Πρεσβύτερος, που ήταν πάστορας, και μητέρα του η δασκάλα Alberta Gay. Ο Marvin ανακάλυψε για πρώτη φορά το μουσικό ταλέντο και το πάθος του τραγουδώντας στην εκκλησία του πατέρα του. Ξεκινώντας επαγγελματικά την καριέρα του, δεχόταν συχνά ειρωνικά σχόλια για το επώνυμό του, «Gay», οπότε πρόσθεσε ένα «e» στο τέλος του, κάτι που δεν άρεσε καθόλου στον πατέρα του, με τον οποίο ούτως ή άλλως είχε μια τοξική σχέση σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Ακούγοντας την Mercedes Sosa να τραγουδά και τις αντιδράσεις του κοινού στο διπλό, ζωντανά ηχογραφημένο άλμπουμ της Mercedes Sosa en Argentina, δεν μπορείς παρά να υποκλιθείς μπροστά στη μαγική, έστω και νοερή παρουσία της ερμηνείας μιας τραγουδίστριας που πέρα από τα θαυμάσια ερμηνευτικά της προσόντα επέλεξε συνειδητά να ταχθεί στο πλευρό των αδυνάτων με αποτέλεσμα να διωχθεί από μια στυγνή στρατιωτική δικτατορία και να καταφύγει στην εξορία.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Ο φακός του Glen E. Friedman απαθανατίζει τον Ιan MacKaye και τον Lyle Preslar (τραγουδιστή και κιθαρίστα των Minor Threat, αντίστοιχα) σε στιγμές πόνου και έκστασης, στο 9.30 Club (Ουάσινγκτον D.C.) τον Αύγουστο του 1982...
Το καλοκαίρι του 1980, οι Teen Idles, η hardcore punk μπάντα της Ουάσιγκτον (D.C.) αποφάσισε να διαλυθεί μετά από ένα χρόνο στη γύρα, αφού πρώτα δυο από τα μέλη, ο μπασίστας Ian MacKaye και ο ντράμερ Jeff Nelson, συγκέντρωσαν ό,τι είχαν και δεν είχαν για να ιδρύσουν την Dischord, το δικό τους label, συνειδητοποιώντας ότι καμία εταιρεία δεν επρόκειτο να ασχοληθεί μαζί τους.

«Εκείνοι που μιλούν για επανάσταση χωρίς να αναφέρονται ρητά στην καθημερινή ζωή, χωρίς να κατανοούν το ανατρεπτικό περιεχόμενο στον έρωτα και το θετικό περιεχόμενο στην άρνηση των περιορισμών, οι άνθρωποι αυτοί έχουν ένα πτώμα στο στόμα τους».  Ραούλ Βανεγκέμ – Πραγματεία για την τέχνη του βίου προς χρήση των μελλοντικών γενεών

Πριν από μισό και κάτι αιώνα, τον Μάιο του 1968, τα οδοφράγματα υψώθηκαν στους δρόμους του Παρισιού για τρίτη φορά, έπειτα από την Παρισινή Κομμούνα το 1871 και την απελευθέρωση της γαλλικής πρωτεύουσας από τους Ναζί το 1944. Τα γεγονότα ξεκίνησαν από φοιτητικές διαμαρτυρίες εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ και του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, ενώ την κατάληψη της Σορβόνης ακολούθησαν άγριες απεργίες και καταλήψεις σπουδαστικών και εργασιακών χώρων, οι οποίες επεκτάθηκαν σε ολόκληρη τη χώρα βάζοντας φρένο στην οικονομία της Γαλλίας.Στην ουσία κάθε στρώμα της γαλλικής κοινωνίας ενεπλάκη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στα γεγονότα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας συζητούσαν για κάθε πλευρά της ζωής σε συνελεύσεις όπου επικρατούσε συνωστισμός, μέσα σε κατειλημμένα πανεπιστήμια, σχολεία, ιδιωτικούς και δημόσιους εργασιακούς χώρους. Δεκατετράχρονα αγόρια εισέβαλαν σε σχολεία θηλέων απαιτώντας την «απελευθέρωση των κοριτσιών μας». Εκατομμύρια ήταν εκείνοι που έγραψαν ιστορία. Αυτή είναι η στόφα της επανάστασης…

Της Angela Davis* 

(μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας)

Η Billie Holiday χαρακτήρισε αυτό το τραγούδι σαν την προσωπική της διαμαρτυρία ενάντια στον ρατσισμό και μεταμόρφωσε ριζικά τη θέση της στην αμερικανική λαϊκή κουλτούρα. Προηγουμένως, οι σύγχρονοί της στη σκηνή της τζαζ την αναγνώριζαν σαν μια λαμπρή και επινοητική μουσικό, αλλά η ερμηνεία της στο «Strange Fruit» την καθιέρωσε σταθερά σαν μια μεγάλη προσωπικότητα σε μια νέα τάση της μουσικής κουλτούρας των μαύρων που καταπιανόταν άμεσα με ζητήματα φυλετικών προκαταλήψεων.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Εκκεντρικός, εφευρετικός και μονίμως αινιγματικός, ο Nik Turner δεν έδινε δεκάρα για τη μουσική δεξιοτεχνία. Ο πνευστός των Hawkwind, στους οποίους τραγουδούσε και συνέθετε, ήταν καθοριστικός στα ατέλειωτα διαστημικά ταξίδια της μπάντας, διαστρεβλώνοντας ήχους και ρυθμούς μέσα στο χάος της ατίθασης αισθητικής των συντελεστών της. Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι στα νιάτα του ως μουσικός ήταν μέλος περιοδεύοντος θιάσου, ενώ πριν είχε «δουλέψει στα καράβια».

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Το Κατάστημα Μεταχειρισμένων Ειδών του Gil στο Άμπερντιν, της έδρας των Nirvana, ήταν το αγαπημένο μαγαζί του Krist Novocelic. Εκεί μπορούσες να βρεις τα πάντα, από όπλα και αλυσοπρίονα, μέχρι αρκουδοπαγίδες και, κάπου ανάμεσα, μια συλλογή από μεταχειρισμένους δίσκους βινυλίου αγνώστων καλλιτεχνών. Ήταν ακόμα οι πρώτες ημέρες των Nirvana και, ψάχνοντας στα ράφια, ο Krist πέτυχε μια καταγρατσουνισμένη κόπια του At Home, του δεύτερου άλμπουμ των Shocking Blue, μιας sixties ψυχεδελικής pop μπάντας από τη Χάγη της Ολλανδίας που είχε κυκλοφορήσει το 1967.

Μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας

Το End Of The Century ήταν το πέμπτο άλμπουμ των Ramones, αλλά η μπάντα θα προτιμούσε να μην έχει κυκλοφορήσει. Η συνεργασία τους με τον αλλόκοτο παραγωγό του περιβόητου 'Wall of Sound" Phil Spector ήταν μια εμπειρία που, τουλάχιστον για τον μπασίστα Dee Dee Ramone, ήταν τρομακτική. Η μέθοδος που ακολούθησε για την ηχογράφηση ο Spector απείχε έτη φωτός από τις ιδέες και την ιδιοσυγκρασία του νεοϋορκέζικου συγκροτήματος και σύμφωνα με τον Dee Dee, πολλές φορές η κατάσταση ξέφευγε απ' τον έλεγχο. Σύμφωνα πάντως με τον Markh Ramone, ο Spector ναι μεν είχε τα όπλα αλλά είχε άδεια και δεν τα χρησιμοποίησε ποτέ για να απειλήσει το συγκρότημα. Ωστόσο, η αφήγηση του Dee Dee, αλήθεια ή ψέμματα, έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον...

Γράφουν και μεταφράζουν η Abies Sylos και ο Γιάννης Καστανάρας

Ο Mac Rebennack μεγάλωσε στις κακόφημες γειτονιές της νέας Ορλεάνης. Παραβατικός όταν ήταν μικρός, μετά session μουσικός στο τέλος βρήκε την μουσική και καλλιτεχνική του ταυτότητα σαν ένας από τους σημερινούς πυλώνες της μουσικής της Νέας Ορλεάνης φορώντας την ταυτότητα ενός άλλου. Ενδύθηκε αυτήν την περσόνα στη δεκαετία του εξήντα και την κρατάει ακόμα και σήμερα, ενώ το κανονικό του όνομα είναι σχεδόν άγνωστο.
Ο αυθεντικός Dr. John ήταν ένας voodoo king που μαζί με τη Marie Laveau διαδραμάτισαν σημαντικότατο ρόλο για τη λατρεία του voodoo στη Νέα Ορλεάνη. Το voodoo είναι ένα κομμάτι της παράδοσης της Νέας Ορλεάνης με ρίζες στην Αφρική που όμως κάρπισαν στο έδαφος της Καραϊβικής και της creole κουλτούρας. Η Νέα Ορλεάνη είναι ένας τόπος που καμαρώνει για την ανάμιξη και όχι την καθαρότητα. Creole λέγονται οι πληθυσμοί, η γλώσσα και ο πολιτισμός της Νέας Ορλεάνης με καταγωγή από τους αυτόχθονες Ινδιάνους και τους Αφρικανούς σκλάβους που επιμείχθηκαν με λευκούς Γάλλους αποίκους και τον πολιτισμό τους.

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Olympic Studios, Λονδίνο, Ιούνιος 1968: Ο Γάλλος σκηνοθέτης της Nouvelle Vague, Jean-Luc Godard, ανταλλάσσει χειραψία με τον μπασίστα των Rolling Stones, Bill Wyman, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Sympathy For The Devil, ενώ ο Mick Jagger ασχολείται ως συνήθως με τον εαυτό του...

«Ζούσα σε ένα δωμάτιο γεμάτο καθρέφτες. Το μόνο που έβλεπα ήταν ο εαυτός μου. Με τη δύναμη του πνεύματος έσπασα τους καθρέφτες και τώρα μπορεί να με δει ολόκληρος ο κόσμος». (Jimi Hendrix)

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Στις 11 Απριλίου του 1969 οι Experience του Jimi Hendrix εγκαινίασαν την τελευταία τους περιοδεία. Οι σχέσεις του Hendrix με τον Noel Redding ήταν ήδη τεταμένες και όλα έδειχναν ότι τα ψωμιά του Βρετανού μπασίστα στο συγκρότημα ήταν πολύ λίγα. Πριν ακόμα ολοκληρωθεί η περιοδεία ο Jimi, εν αγνοία του Redding, είχε έρθει σε επαφή με τον Billy Cox, τον παλιό του φίλο από το στρατό και συνεργάτη του στους King Casuals (1962-1963), ώστε να είναι έτοιμος για να αναλάβει το μπάσο αμέσως μετά το τέλος της. Ο Jimi ήθελε να στρέψει τη μουσική του προς νέα κατεύθυνση αλλά για να το κάνει αυτό έπρεπε πρώτα να ξεφορτωθεί τον μάνατζέρ του, Michael Jeffrey, ο οποίος του δημιουργούσε διάφορα εμπόδια (υπήρξαν ανεπιβεβαίωτες φήμες ότι ο Jeffrey είχε «φυτέψει» την ηρωίνη που ανακάλυψαν οι αστυνομικοί στις αποσκευές του Hendrix στο αεροδρόμιο του Τορόντο στις 3 Μαΐου, με αποτέλεσμα να τον συλλάβουν και να οριστεί δικάσιμος για τις 8 Δεκεμβρίου 1969. H τελική απόφαση του δικαστηρίου ήταν αθωωτική).

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

«Ήταν γοητευτικός, είχε εκείνη τη λάμψη στα μάτια, εκείνον τον μυστηριώδη αέρα ενός ανθρώπου που ξέρει… Τον λάτρευα, αλλά ευτυχώς δεν ήταν από εκείνα τα πάθη που σε βάζουν σε μπελάδες. Αισθάνομαι πολύ τυχερή που δεν ερωτεύτηκa τον Leonard Cohen.Όμως τα τραγούδια του με ταξίδευαν στον έβδομο ουρανό» - Judy Collins

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

Τι παλιές καλές εποχές που το Merlin's Music Box διέγραφε την έντυπη τροχιά του από το πατρικό του Μιχάλη και του Βασίλη στα Θυμαράκια, μ' εκείνον τον πρωτόγονο υπολογιστή, τον "γρου-γρου" εκτυπωτή, το σκανεράκι που χωρούσε στη χούφτα και το ρυζόχαρτο που συχνά σκιζόταν κι εμείς και γαμωσταυρίζαμε την γκαντεμιά μας (ήταν κι ακριβό το κωλόπραμα), ο Roky μας έκανε συχνά συντροφιά από το πικάπ που έπαιζε ασταμάτητα ενόσω προσπαθούσαμε άρον άρον να βγάλουμε "τεύχος", λες κι αν αργούσαμε θα κατέρρεε το χρηματιστήριο.

Tου John Sinclair

Ήρθα για πρώτη φορά σε ουσιαστική επαφή με τη μουσική και το θρύλο του Sun Ra το φθινόπωρο του 1964, όταν ο ντράμερ Roger Blank πέρασε από το Ντιτρόιτ με ένα jazz τρίο που δεν θυμάμαι τ’ όνομά του. Τους φιλοξενήσαμε για μερικές μέρες στο αρχηγείο μας στο Καλλιτεχνικό εργαστήρι του Ντιτρόιτ και έμεινα άναυδος όταν σε κάποια φάση είδα τον Roger να ανοίγει τη βαλίτσα του και να βγάζει τα δυο ανεκτίμητα περιουσιακά του στοιχεία: δυο αλλόκοτα LP της εταιρείας El Saturn με φανταχτερά διαστημικά εξώφυλλα και τίτλους όπως Super-Sonic Jazz και Jazz in Silhouette.
Είχα διαβάσει για αυτόν τον πρωτοποριακό πιανίστα και bandleader από το Σικάγο στο περιοδικό Downbeat, αλλά η μουσική του ήταν ακόμα πολύ underground και πέρα από την άμεση τροχιά της μπάντας την είχαν ακούσει ελάχιστοι άνθρωποι. Εκείνη την εποχή το απόκρυφο άλμπουμ Jazz by Sun Ra στην εταιρεία Transition είχε εξαντληθεί και το μόνο διαθέσιμο ήταν το LP The Futuristic Sounds of Sun Ra (Savoy, 1961).

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας

To φθινόπωρο του 1952, σε ένα πάρτι έξω από το Λος Άντζελες, η Odetta γκρέμισε τους τοίχους – ή τουλάχιστον έτσι λέει ο θρύλος. Ο Pete Seeger ήταν παρών, το ίδιο και ο Woody Guthrie, σαν μέλη μιας παρέας μουσικών που είχαν συγκεντρωθεί σε ένα σπίτι στο Τοπάνγκα Κάνιον για να τραγουδήσουν folk τραγούδια, σε μια από τις εκδηλώσεις που έχουν μείνει γνωστές σαν «hootenanny». Καθώς τραγουδούσαν ο ένας μετά τον άλλον, ο Seeger πρόσεξε μια ψηλή και εύσωμη μαύρη κοπέλα με κοντά σγουρά μαλλιά –αντί για ίσια, όπως επέτασσε τότε η μόδα για τις Αφροαμερικανίδες–που καθόταν παράμερα παρατηρώντας τους άλλους με ένα ζεστό χαμόγελο. Έπειτα από πολλές παραινέσεις, συμφώνησε τελικά να τραγουδήσει και μόλις σηκώθηκε κρατώντας την κιθάρα της, ο χρόνος φάνηκε να σταματά.